Emel KIRIM VAKFI
Ukrayna’nın İstanbul Başkonsolosu Roman Nedilskıy ve eşi Lyudmıla Nedilska’nın ev sahipliğinde, 8 Ağustos 2024 tarihinde Dünya Yerli Halklar Günü münasebetiyle bir panel düzenlendi.
Şubat 2014’de Rusya tarafından işgal edilen Kırım’ın yerli halkları olan Kırım Tatarları, Karaylar ve Kırımçakların tarihi ve kültürü ile Ukrayna’nın yerli halklarının haklarının korunması konuları ele alındı.
Düzenlenen toplantıya; Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, Kırım’ın Yerli Halklarını Araştırma ve Destekleme Vakfı Başkan Yardımcısı Vyaçeslav Lombroso (Vyacheslav Lombroso), Ukrayna Karaylar Birliği Başkanı Bogdan Hmelnıtskıy (Bohdan Khmelnytsky), Melitopol Devlet Pedagoji Üniversitesi Rektör Yardımcısı Karay Olena Arabacı (Olena Arabadzhy), KTMM Türkiye Temsilcisi ve Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay, Kırım Tatar Milli Meclisi Üyesi ve Kırım Tatar Kaynak Merkezi Başkanı Eskender Bariyev, Kırım Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi ve Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kırımlı ile Alem Sivil Toplum Kuruluşu Başkanı Esma Acıyeva çevrim içi olarak katılarak konuşmalarını yaptılar.
Açılış konuşması yapan Ukrayna’nın İstanbul Başkonsolosu Roman Nedilskıy, Rusya’nın yüzyıllar boyunca Kırım’ın yerli haklarını yok etmeye çalıştığı gibi Ukrayna halkını da yok etmeye çalıştığını belirterek, “Ama bunu hiçbir zaman başaramayacak.” dedi. Kırım Tatarları, Karaylar ve Kırımçakların yasal olarak Ukrayna’nın yerli halkları olarak tanındığını belirten Başkonsolos, “Ukrayna kendi yerli halklarının gelişimini destekliyor ve her zaman destekleyecektir. Çünkü Ukrayna bu halkların vatanıdır.” ifadelerini kullandı.
Etkinliğe katılanlara teşekkür eden Lyudmıla Nedilska, “…Bir evlat, anne ve eş olarak her zaman Rus işgalinde baskı altında bulunan Kırımlı aileler için dua ediyorum…” dedi.
KTMM Başkanı Refat Çubarov, Kırım Tatar halkının en üst temsil organı olarak KTMM’nin Birleşmiş Milletler (BM) Yerli Halklar Hakları Bildirisi hazırlama ve kabul etme sürecine doğrudan katıldığına dikkat çekerek, “KTMM bu belgeyi hazırlayanların arasında yer alıyor….” ifadelerini kullandı. Çubarov, “Şimdi ise bizim görevimiz, Ukrayna mevzuatını yerli halkların haklarını ele alan ve uluslararası hukuka dayalı bir şekilde iyileştirmek ve siyasetçilere bu yoldan sapmaya izin vermemektir. Bu yoldan ilerleyerek güçlü Ukrayna ulusunu oluşturuyoruz, Ukrayna devletini güçlendiriyoruz ve yerli halklar olan Kırım Tatarları, Karaylar ve Kırımçakların haklarını iade ediyoruz…” dedi.
Toplantıda konuşan KTMM Üyesi ve Kırım Tatar Kaynak Merkezi Başkanı Eskender Bariyev, “…Kırım Tatarların vatanı 10 yıldır Rus işgali yani her türlü baskı altında altında… Siyasi güdümlü davalar çerçevesinde 219 Kırım Tatarına baskı uygulanıyor. 134 Kırım Tatarı Rus hapishanelerinde alıkonuluyor. ..Rusya, Kırım’a Rus vatandaşlarını yerleştirerek Yarımada’nın demografik yapısını değiştiriyor.” şeklinde konuştu.
KTMM Türkiye Temsilcisi ve Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay toplantıda; Rusya’nın yüzyıllardır Kırım’daki halklara baskı uyguladığını anlattığı konuşmasında“…Günümüzde yaşananlar bize gösterdi ki, Kremlin’de rejimler, çarlar, totaliter liderler değişse de mantık, zihniyet değişmiyor. Emperyalist ve diğer halklara söz hakkı tanımayan zihniyet mevcut ve bu zihniyet mutlaka değişmeli, Kırım Tatar halkı ancak Rus işgalinden kurtulduktan sonra kültürünü, medeniyetini tam geliştirme hakkına sahip olacaktır…” dedi.
Kırım Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi ve Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kırımlı; “.. Kırım Tatarların geleceği için Rusya’nın Kırım’dan çekilmesi dışında hiçbir perspektif olamaz. Bu Karaylar ve Kırımçaklar için de aynıdır. Bizim bir endişemiz var: Herkes gibi biz de barışı istiyoruz ancak barış Kırım’ı Rusya’ya bırakarak sağlayacaksa böyle bir barışı hiç bir zaman kabul etmeyeceğiz. Kırım Tatarları, Karaylar ve Kırımçaklar için tek bir kurtuluş var; demokratik Ukrayna’ya bağlı Kırım Tatar özerkliği. Bunun dışındaki tüm seçenekler bu 3 halkın geleceğini tehlikeye atacaktır…” ifadelerini kullandı.
Toplantıya katılan KTMM üyeleri Gülnara Bekirova ve Abmecit Süleymanov da birer konuşma yaptılar. Gülnara Bekirova konuşmasında; “…Kırım’ı 10 yıl önce işgal eden ve Şubat 2022’de Ukrayna’ya topyekün savaş açan Rusya’nın suçsuz yere hapse attığı siyasi tutuklular için Emel Kırım Vakfı’nın Dünya İnsan Hakları gününden başlattığı “ Rusya Esiri Siyasi Tutuklu Kardeşlerimize Kart Kampanyası”ndan bahsederek “… Bizler de bu kampanya çerçevesinde kardeşlerimize kartlar yazdık, kartları eline ulaşan kardeşlerimiz bizlere cevap verdiler…” dedi.
Emel Kırım Vakfı’ndan Nurten Bay da, Rusya işgalindeki, suçsuz yere uzun yıllar hapse mahkum edilen ve uzak Rusya hapishanelerine gönderilen kardeşlerimizden, bir çok ailede birden fazla siyasi tutuklu olduğunu bahsettiği konuşmasını ; “…kötü hapishane şartlarından hasta olan 40 kilo zayıflayan, hastalıkları yasalara göre hapishaneden tahliyesini gerektirecek (Tüberkloz,…) hastalıklar olan Tofik Abdülgaziev kardeşimizin avukatının açtığı Tahliye Talebi davası dün hakim tarafından ret edildi, Tofik Abdülgaziev’in ve hasta olan diğer siyasi tutukluların en kısa zamanda hapishaneden tahliye edilerek tedavilerinin yapılması için herkes elinden geleni yapmalıdır…” diyerek tamamladı.
Emel Kırım Vakfı olarak katıldığımız, Dünya Yerli Halklar Günü Toplantısı” na; Türkiye Ukrayna Romanya Kırım Sanayici İş İnsanları Derneği (TURKSİD), Kırım Derneği İstanbul Anadolu Yakası Şubesi ve Kırım Derneği Gebze Şubesi de katıldı.
