9. KIRIM TATAR GENÇLİK KURULTAYI (QIRIMTATAR YAŞLIQ QURULTAYI)

 

QHA

Kırım Tatar Gençlik Kurultayı (Qırımtatar Yaşlıq Qurultayı) Ankara’da 21-23 Mayıs 2019 tarihleri arasında dokuzuncu kez toplandı. Farklı ülkelerden Kırım Tatar gençleri bir araya gelerek tanıştılar ve fikir alışverişinde bulundular.

Kurultay, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar sürgün ve soykırım şehitleri için dua edilerek başladı. Ardından Türkiye, Ukrayna ve Kırım Tatar millî marşları okundu.

Fethi Kurtiy Şahin: “Kırım’ı yok etme siyaseti günümüzde de devam ediyor.”

Açılış konuşmasını kurultayın organizasyon komitesi başkanı, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Araştırma Görevlisi Fethi Kurtiy Şahin yaptı. Şahin konuşmasında 1783’ten beri devam eden baskıların en tepe noktasının 1944 sürgünü olduğunu söyleyerek, Kırım Tatarlarının çeşitli ülkelere göç etme süreçlerini hatırlattı. İsmail Bey Gaspıralı’nın başlattığı ve Türk dünyasında yankı uyandıran fikirlerine değinen Şahin, Kırım Tatarlarının devletçilik mücadelesini, akabinde Sovyet dönemine tekabül eden baskıları anımsatarak 18 Mayıs 1944’teki “Kırım’ı yok etme” siyasetinin günümüzde de devam ettiğini kaydetti.

KTMM Başkan Yardımcısı Celal: Kurultayın amacı gençleri bir araya getirmek

Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) adına KTMM Başkan Yardımcısı Nariman Celal gerçekleştirdiği konuşmada, dünya gündeminin hareketli olduğunu vurgulayarak bu çalkantıda Kırım ve Kırım Tatarları için neler yapılabileceğine değindi. Çeşitli ülkelerde yaşayan genç Kırım Tatarlarının tanışmaları için söz konusu kurultayın gerçekleştirildiğini ifade ederek, bu kurultayın vazifesinin Kırım için neler yapmak gerektiği üzerinde durmak olduğunu kaydetti. Konuşmasının sonunda katılımcılara KTMM’nin selamlarını iletti.

Büyükelçi Sybıha’dan İsmail Bey Gaspıralı vurgusu

Ukrayna’nın Türkiye Büyükelçisi Andrii Sybiha yaptığı konuşmasına Ukrayna ve şahsı adına kurultay katılımcılarını selamlayarak başladı. Gençliğin gelecekte oynayacağı role değinen Sybiha, “Her zaman bir arada olun, geleceğimizi yaratan sizsiniz” dedi. Kırım’ın işgalinin 5’inci yıl dönümü ve sürgünün 75’inci yıl dönümüyle ilgili etkinlikler yaptıklarını hatırlatan Sybiha, bu acıların unutulmaması gerektiğini ifade etti. Türkiye’nin stratejik ortaklığının önemine de değinen Büyükelçi Sybiha, Türkiye’ye teşekkürlerini iletti. Günümüz savaşlarının medyada, bilgi alanında gerçekleştiğini söyleyen Sybiha, bu açıdan söz konusu sahalarda da dayanışmanın önemli olduğunu belirtti.

Kırım Tatarlarının Türkiye ve Ukrayna arasındaki ilişkilerinin derinleşmesini sağlayan bir köprü olduğunu, Ukrayna’nın da bunun farkında olduğunu söyleyen Sybiha, onların haklarını kazanmalarının önemli olduğunu ifade etti. Konuşmasını İsmail Gaspıralı’nın “Dilde, fikirde, işte birlik!” sözünü Türkçe söyleyerek bitirdi.

Mükremin Şahin: “Kurultay bir istişare ve tartışma platformu”

Kırım Tatar halkının gerçek dostu Büyükelçi Sybiha’yı aralarında görmekten memnuniyet duyduğunu söyleyen Kırım Derneği Genel Başkanı ve Dünya Kırım Tatar Kongresi (DKTK) Başkan Yardımcısı Mükremin Şahin, Ukrayna’daki son seçimlerin neticesinin hayırlara vesile olması temennisinde bulundu. Kırım Tatar halkının anayasal hakları ve statü konusunda, yeni devlet başkanı Volodımır Zelenskiy’in Kırım Tatarlarına yönelik davranışının olumlu olacağını umduğunu da ifade etti. Türkiye-Ukrayna ilişkilerinin gelişmesinde Kırım Tatarlarının köprü görevi görmeye devam edeceğini de vurguladı.

Gençlik kurultayı yapı olarak farklı olduğunu söyleyen Kırım Derneği Genel Başkanı Şahin, “Burada bir seçim yok. Burada seçilecek olan insanlar Kırım Tatar gençlerini temsil etmiyor, burası bir platform. İstişare ortamı. Kurultay karar ve istişare organıdır Türk halklarında.” hatırlatmasında bulundu.

“Sadece millî hareket olarak değil insan hakları hareketi olarak da yolbaşçı olduk”

“Halkımızın vazifesi ağır” diyen Şahin, Kırım Tatarlarının tarihi derinliği, devleti olan bir halk olduğunu belirtip bu aşamaların ardından şimdi çoğu Kırım Tatarının 15 ülkeye dağılmış vaziyette olduğunu söyledi. En fazla sayıda Kırım Tatarının Türkiye’de yaşadığını belirten Şahin, birleşmenin bir mecburiyet olduğunu ifade etti.

Şahin, Kırım Tatarlarının sadece milli hareket olarak değil insan hakları hareketi olarak da yolbaşçı olduğunu söyleyerek büyük bir nam kazandıklarını ifade etti.

Bariyev’den gençliğin faaliyetlerinin önemine vurgu

Programda konuşan Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) üyesi Eskender Bariyev, konuşmasında Kırım Tatarlarının tarihine değinerek çeşitli zorluklarla rağmen ayakta kalmaya devam ettiklerini hatırlattı. Gençlerin geleceğin teminatı olduğunu vurgulayan Bariyev, Kırım’daki işgalci yönetimin baskılarını da konuşmasında önemle vurguladı. Ayrıca Bariyev, gençlerin faaliyetlerinin önemine de dikkat çekti.

Aliyev’den “Kırım Evi”nin çalışmaları

“Kırım Evi” program direktörü Alim Aliyev, konuşmasında Kırım Evi’nin çalışmalarından ve faaliyetlerinden bahsetti. “Aktivistlerle beraber çalışacağız” diyen Aliyev işgalci Rusya yönetimince siyasi tutuklu olanların ailelerine destek hususuna dikkat çekerek Ukrayna’nın yanlarında olduğunu gösterdiklerini ifade etti.

“Biz geleneksel sanatları modern sanatlara bağlamaya çalışıyoruz” diyen Aliyev, Kırım Tatarlarının kültürel zenginliklerini vurgulayarak, başka halkların Kırım Tatar kültürünü anlamaları için çalıştıklarını ifade etti.

Projeleri çerçevesinde modern Kırım Tatar edebiyatını geliştirmekten, hem Latin hem Kiril alfabesiyle yazılmış kitapların hazırlanması hususunu dile getiren Aliyev, Latin alfabesine geçiş sürecine de değindi.

Sava: Rus propagandası işgalden sonra hız kazandı

Konuşmacılardan Kırım Türkleri Derneği üyesi Serkan Sava, Kırım davasına nasıl katıldığını anlattı ve bugünün Kırım’ında ne yapılması gerektiğine değindi. Rus propaganda gücüne değinerek işgalden sonra hız kazandığına dikkat çeken Sava, Rusya’nın yakınındaki küçük ülkelerin tehlikenin farkına varabildiğini Avrupa’nın ise henüz fark edemediğini ifade etti. Bu propagandaya karşı insanları en çok uyandırması gerekenlerin salondakiler olduğunu söyleyen Sava, algı yönetimine karşı uyanık olma, enformasyon savaşı Rus troller ve internet faaliyetleri hususlarına değindi.

“Etrafı uyandırmak bize düşüyor”

Rusya’nın bir suç işleyince örtbas etme taktiğinden bahseden Sava, Rus propagandasının Türkiye’deki etkisini ve ne Ukrayna ne Rusya söylemine dikkat edilmesi gerektiğini söyledi. “Tarihe tutunma kuvvetimiz zayıflıyor” diyen Sava, dernek ziyaretlerinin ve bağlılıkların artması gerektiğini belirterek, sosyal medyada Kırım’la ilgili paylaşım ve beğenilerin daha az olması meselesinden de bahsetti.

Günümüzde Kırım’dan Ukrayna’nın ana kısmına göç süreci

KırımSos’un kurucusu Tamile Taşeyeva, Kırım Tatar gençlere kuruluşun yardım faaliyetlerini ve kendisinin Euromeydan olaylarına iştirakinden başlayarak yaşadıklarını anlattı.

O dönem (2014) aktivistlere tıbbi yardımda bulunduğunu söyleyen Taşeyeva, sosyal medyada özellikle Facebook’taki atılımını ve takipçilerinin artışını, Kırım Tatar gazetecilerle yaptıkları röportajı aktardı.

“Kırım’dan Ukrayna’ya göçen insanlarla çalışmaya başladık, bu insanlar (göç edenler ve Ukraynadakiler) arasında bir bağ kuruyorduk” diyerek insanların yaşam şartları müsait olmadığı halde Kırım’dan gelen iç sığınmacılara kucak açtığını ifade eden Taşeyeva, Birleşmiş Milletler’le (BM) yaptıkları çalışmalara da değindi.

Medya sektörü ve zorluklar

UA Kırım’ın baş yapımcısı gazeteci Osman Paşayev, medya sektöründe çalışmasını ve yaşadıkları zorlukları gençlere aktardı.

Gençlerin dikkatini çekebilmek ve meseleleri gündeme getirme çabalarından da bahseden Paşayev, özellikle okuma ve kültür eksikliklerine değindi.

Popüler kitapların Kırım Tatarcaya çevrilmesinin kültürde sebep olabileceği hareketlilikten bahsederek dili korumada bunun önemli rol oynayabileceğini söyledi.

Bariyeva: “Avrupa mahkemelerine başvurmak için fikirleriniz varsa yardıma hazırız”

Kırım Tatar Kaynak Merkezi idarecisi Zarema Bariyeva, Kırım Tatar halkının inisiyatiflerini desteklemenin önemini vurgulayarak insan hakları çalışmaları ile sürgün tanıklıklarını aktardıklarını ifade etti.

“Avrupa Mahkemelerine başvurmak için fikirleriniz varsa yardıma hazırız” diyen Bariyeva, gençlere yönelik çalışmalar için oluşturulacak özgürlük kamplarından da bahsetti.

Kırım meselesinin katmanları

Son konuşmacı Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) analisti Turgut Kerem Tuncel, kırım meselesinin farkll boyut ve katmanları (insani, ulusal, hukuki, siyasi, askeri, jeopolitik, uluslararası) üzerine bir konuşma gerçekleştirdi.

Tuncel, Kırım’ın işgali çerçevesinde Rusya, Türkiye ve Ukrayna arasındaki ilişkilerle gerilimleri anlattı.

KTMM Başkanı Çubar’dan Ziyaret

Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubar da, devam eden Kırım Tatar Gençlik Kurultayını ziyaret ederek gençlere seslendi.

“Çalışmalarınız hayırlı olsun. Burada farklı konuşmalar oldu, farklı projeler etrafında tartışmalar oldu. İnşallah sizlere uygun ve faydalı olan kararlar verirsiniz.” diyen Çubar, gençlerin fikirlerinin önemini vurguladı. Ayrıca Kırım Tatar halkının millî lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun selamlarını iletti.

Kırım Tatarlarının geçmişteki sıkıntılarına değinen Çubar, bugün de durumun rahat olmadığını, modern zaman fırsatlarını, yenilikleri gençlerden başka bilen kimselerin olmadığını hatırlattı.

Gençlerin yeni teknolojileri Kırım Tatar dilini muhafaza etmek, öğretmek için kullanması gerektiğini vurgulayan Çubar, “Yetenekli kişilere yardımcı oluyoruz” dedi.

Çubar bu çerçevede, “Milletimizin içinde çok istidatlı yetenekli gençlerimiz var. Onları hem kendi toplumumuza hem diğer toplumlara bildirmek göstermek ve bunların etrafında daha yüksek potansiyelli gençlerimizi böyle işlere, aktif işlere sevk etmek” vurgusunda bulundu.

KALKAY: “ÇOK İŞ YAPMAMIZ GEREKİYOR”

KTMM Başkanı Refat Çubar’ın ardında konuşma gerçekleştiren Kırım Derneği eski Genel Başkanı Tuncer Kalkay, Çubar’a dile getirdiği hususiyetler için teşekkür etti.

Çubar’ın mevcut durumu gayet iyi özetlediğini ifade eden Kalkay, “Evet bizlere çok büyük işler düşüyor. Çok iş yapmamız gerekiyor ama bunun yanında çevremize de duyurmamız gerekiyor. Biliyorsunuz 18 Mayıs 1944 sürgününün yıl dönümünü geçirdik. Bu sürgünle ilgili pek çok istatistiki rakamlar söylendi. Biliyorsunuz bizim halkımızda çeşitli çalışmalar yapanlar var. Ancak sürgünlükte, soykırımda hayatını kaybedenlerle ilgili istatistiklerin Kırım Tatarlarının kendilerinin tutmalarını gerekiyor.” dedi. Kalkay, bunları yapmadıkları takdirde başkalarının çeşitli uydurma rakamlar söyleyebileceklerini söyledi. Daha sonra, “Kurultayınız hayırlı olsun” diyerek sözlerini sonlandırdı.

EMEL DERGİSİNİN KAPAKLARI SERGİLENDİ

Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Türkiye Temsilcisi ve Emel Kırım Vakfı Başkanı, yapımcı ve yönetmen Zafer Karatay ile yönetmen Neşe Sarısoy Karatay, gençlik kurultayını ziyaret etti.

Zafer Karatay beraberinde ilk sayıdan itibaren Emel dergisinin kapaklarından oluşan fotoğraflar getirdi. Emel dergisi kapakları kurultay salonunun girişinde sergilendi.

 

GENÇ KIRIM TATAR YÖNETMENLERİN KISA FİLMLERİ SERGİLENDİ

Kurultayın ikinci günü akşam saatlerinde genç Kırım Tatar yönetmenlerin filmleri gösterildi.

Rüstem Muratov’un “Baba”, Nariman Aliyev’in “Tan Atanda Kaymak” (Şafak Vaktinde Dönmek), Ahmedi-Ernes Sarıhalil’in “Mıhlar” (Çiviler), Ediye Kataman’ın “Tan Kızarğanda” (Tan Kızardığında) ve Cemil Alhaov’un “Minaret” (Minare) adlı filmleri kurultay katılımcılarınca beğeniyle izlendi.

“KORKU GECESİ”NDE SÖZLÜ KÜLTÜR YAŞATILDI

Korku-fantastik öykü yazarı, Kırım Haber Ajansı (QHA) Türkçe Editörü/Köşe Yazarı, Mehmet Berk Yaltırık tarafından, kurultay katılımcılarına özel bir hikâye etkinliği gerçekleştirildi.

Yaltırık, farklı bölgelerden derlediği çeşitli korku hikayelerini katılımcılara anlattı.