BAŞYAZI

Avrupa Birliği Parlamentosu 11 Şubat 2021 tarihinde Kırım Tatarlarının Millî Mücadelesinde tarihî anlamı ve önemi çok büyük olan bir karar kabul etti. Avrupa Parlamentosu’nca P9_TA-PROV(2021)0050 sayılı “AB’nin Ukrayna ile Ortaklık Anlaşması’nın Uygulanmasına dair Avrupa Parlamentosu’nun 11 Şubat 2021 Tarihli Kararı” başlığı ile kabul edilen 141 maddeden oluşan 32 sayfalık tarihî kararda Kırım’ı ve Kırım Tatarlarını ilgilendiren, onların içinde bulundukları durum ve gelecekleri hakkında görüşler ve tavsiyeler, birçok maddede yer almaktadır. Bu maddelerden bizce  en önemlisi altta tam tercümesini ve İngilizcesini verdiğimiz 60. maddedir;

“Madde 60 – Ukrayna Ulusal İnsan Hakları Stratejisinin uygulanmasına yönelik beş yıllık Eylem Planının 2020’de sona erdiğini ve bir takip eylem planı için hedefler belirlemeden önce eylem planının temel başarılarının kapsamlı bir şekilde gözden geçirilmesi çağrısında bulunur; Ukrayna Hükümeti tarafından Kırım Tatar halkına sağlanan desteğe dikkat eder ve Eylül 2020 tarihinde Ukrayna Yüksek Şurası’na (Verkhovna Rada) sunulan 2021 bütçe taslağında Kırım Tatarlarının ve Ukrayna topraklarından sürgün edilen diğer yerli halklara mensup bireylerin [Ukrayna’ya] yeniden yerleşme ve barınma programları için gerekli olan finansmanın eksikliğinden duyduğu endişeyi dile getirir; Ukrayna’yı, Ukrayna’nın yerli halkları (indigenous people) hakkında, yerli Kırım Tatar halkının statüsü hakkında yasal düzenlemeler yapmaya ve yerli Kırım Tatar halkının vazgeçilmez bir hakkı olan kendi kaderini tayin etme hakkından kaynaklanan Kırım Tatar halkının Ukrayna, bilhassa Kırım, içindeki millî-bölgesel özerkliğinin tanınması için gerekli olan değişiklikleri Anayasa’sında yapmaya davet eder; Ukrayna makamlarının Kırım Tatar dilinde yayın yapan tek televizyon kanalı ATR’nin sorunlarını ele almaları ve televizyon kanalının Rusya işgali altındaki Kırım’a yayınlarına devam etmesini sağlamak için istikrarlı finansal ve teknik mekanizmalar sunması konularını vurgular; Ukrayna’nın 2032’ye kadarki dönem için Kırım Tatar Dilinin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması Stratejisini geliştirme girişimini memnuniyetle karşılar.”

ingilizcesi;

“ 60. Notes that the five-year Action Plan for implementing the National Human Rights Strategy of Ukraine expires in 2020 and calls for a thorough review of its main achievements before setting goals for a follow-up action plan; pays close attention to the support provided by the Ukrainian Government to the Crimean Tatar people, and expresses its concern over the lack of funding in the draft budget 2021, submitted to the Verkhovna Rada in September 2020, for the programme of resettlement and accommodation of Crimean Tatars and persons of other nationalities deported from the territory of Ukraine; calls on Ukraine to adopt the laws on the indigenous peoples of Ukraine, on the status of the indigenous Crimean Tatar people, and on amending its Constitution to recognise the national-territorial autonomy of the Crimean Tatar people within Ukraine, and particularly Crimea, which stems from the inalienable right of the indigenous Crimean Tatar people to self-determination; insists that the Ukrainian authorities address the problems of the only television channel in the Crimean Tatar language, ATR, and offer a stable mechanism for financial and technical support in order to enable the TV channel to continue its broadcasting into Russian-occupied Crimea; welcomes Ukraine’s initiative to develop the Strategy for the Development and Popularisation of the Crimean Tatar Language for the period up to 2032”

18 Mayıs 1944 tarihinde halkımızın Vatan Kırım’dan topyekün sürgün edilmesinden ve bir Kırım Tatar cumhuriyeti olan, Kırım Muhtar Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin ortadan kaldırılmasından bugüne geçen süre zarfında ilk defa, uluslararası alanda Kırım’da hakkımızı belirten bir karar kabul edilmektedir. Hele bu kararın dünya siyasetinde çok önemli bir rol oynayan ve 27 Avrupa ülkesinin oluşturduğu Avrupa Birliği Parlamentosunca kabul edilmiş olması önemini kat be kat arttırmaktadır.

Uzun söze gerek yoktur, Ukrayna yönetimi, Avrupa Parlamentosu’nca Kırım Tatarlarının Kırım’ın asli sahipleri olduğu, kendi kaderlerini belirleme hakları olduğu belirtilerek yapılan  Kırım Tatarları için bölgesel özerklik verilmesi çağrısını bir an önce hayata geçirmelidir. Kırım Tatarlarının sürgün edilmelerinden beri temel talepleri de budur. SSCB dağılmasından ve Kırım’ın Ukrayna sınırları içerisinde kalmasından beri Kiev’deki yönetimlerce kulak ardı edilen, kimi haklı kimi gerçek olmayan sayısız gerekçelerle gerçekleştirilmeyen bu hak, artık verilmelidir. Bir önceki Cumhurbaşkanı sayın Poroşenko’nun Ukrayna Devleti adına verdiği “Kırım işgalden kurtulduğunda Kırım Tatar Özerk Cumhuriyeti olacaktır” sözünün gereğini, Ukrayna’da tek başına iktidara gelen ve parlamentoda yeterli çoğunluğa sahip olan Zelenskiy ve yönetimi yerine getirmelidir. 

Kırım Tatarlarının bu tarihî hakları iade edilirken, Anayasa değişikliğinde bir takım kelime oyunları ile hem millî kimliğimiz hem de haklarımız muğlaklaştırılmamalıdır.

Kırım, Kırım Tatarlarının tarihî vatanıdır ve Kırım Tatar Muhtar Cumhuriyeti olduğu net belirlenmelidir. Kırım’da şimdi azınlık olmak bizim suçumuz değildir. Ve bu gelecekte de hep azınlık olarak kalacağız demek değildir.

 1 Orjinal adı EU Association Agreement with Ukraine-European Parliament resolution of 11 February 2021 on the implementation of the EU Association Agreement with Ukraine (2019/2202(INI)) bu belgenin ingilizce ve AB mensubu ülkelerin dillerindeki tam metnini pdf ve word olarak okumak için  bkz;  

https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2021-0050_EN.html Ayrıca Alman parlamenter Michael Gahler (e mail:  michael.gahler@europarl.europa.eu) tarafından hazırlanan raporun karar aşamasına kadar olan süreçlerini, tartışmaları vb diğer ek bilgiler için bkz: https://oeil.secure.europarl.europa.eu/oeil/popups/ficheprocedure.do?reference=2019/2202(INI)&l=en