Emel KIRIM VAKFI
EMEL KIRIM VAKFI’NDAN
Hazırlayan: Nurten BAY
Emel Dergisi ve Emel Kırım Vakfı olarak 2021 yılının ilk üç ayında yaptığımız faaliyetlerden bazılarına ve özet olarak burada yer verdik. Yaptığımız faaliyetlerin tamamına; geniş haber, fotoğraf ve videolara internet sitemizden ( www.emelvakfi.org) erişebilirsiniz.
EMEL 91 YILDIR VATAN KIRIM YOLUNDA
Kırım Türklerinin sesi Emel dergisi: 91 yaşında! EMEL’in Tuvgan Kunü Kutlu Bolsun.
1 Ocak 1930’ da çıkmaya başladığı günden itibaren Kırım Türklerinin sesi olan ve fasılalarla yayımlanan Emel dergisi 91 yaşına bastı. Emel Kırım Vakfı olarak, salgın sebebi ile 2021 yılında yapacaklarımız ile ilgili Yönetim Kurulu toplantımızı internet üzerinden yaptık. Bundan 91 yıl önce Dobruca’da bin bir güçlükle Kırım Türklerinin sesi olan Emel Dergisini arkadaşları ile birlikte çıkaran, aynı zamanda Emel Kırım Vakfımızın kurucularından Müstecib Ülküsal’ı, Emel dergimizin isim babası olan Mehmet Niyazi’yi ve Emel davasına inanan Emel dergisi kadrosunu ve Kırım Derneğimiz önceki başkanı Rahmetli Adnan Süyen’i vefatının 7. Yıldönümünde 5 Ocak 2021’de rahmetle andık. Onların Vatan Kırım’a hizmetleri unutulmayacaktır.
25. ÖLÜM YILDÖNÜMÜNDE MÜSTECİB ÜLKÜSAL’I KABRİ BAŞINDA ANDIK
Emel Dergisini arkadaşları ile birlikte 1930’da büyük mücadelelerle çıkaran, aynı zamanda Emel Kırım Vakfımızın kurucularından olan Müstecib Ülküsal’ı salgın sebebi ile hafta sonu sokağa çıkma kısıtlaması olması sebebiyle 8 Ocak Cuma günü kabri başında andık. Vakıf Başkanımız Zafer Karatay ve vakfımızın yönetim kurulu üyesi, aynı zamanda Müstecib Ülküsal’ın kabrinin de türbedarı olan Cevdet Tahiroğlu ziyaret ederek dua okudular.
► https://www.youtube.com/watch?v=x0IlND_shDQ
EMEL FİKİR KÜLTÜR KONFERANSLARI BAŞLADI
Emel Kırım Vakfı yönetim kurulu olarak Çin virüsü sebebiyle ortaya çıkan şartları en iyi şekilde değerlendirmek için internet üzerinden Emel Fikir Kültür etkinlikleri düzenlemeye karar verdik. Emel dergisi etrafında toplanan genç akademisyen arkadaşlar başta olmak üzere tarihimiz ve kültürümüz ile ilgili önemli çalışmaları, araştırmaları dünyanın herhangi bir yerinde yaşayan insanlarımıza ulaştırmak, Kırım konusunda çalışan araştırmacı ve akademisyenleri, fikir adamlarını ortak bir zeminde buluşturmak amacıyla başlattığımız bu önemli etkinliği Youtube ve Facebook üzerindeki kanallarımızdan canlı olarak da yayınlama fırsatımız oldu.
Zoom platformu üzerinde tertip edilen konferans dizisine vefatının 25. yıl dönümünde muhterem büyüğümüz Müstecib Ülküsal’ı anma ve konferans etkinliği ile başladık.
EMEL FİKİR KÜLTÜR KONFERANSLARI’NA MÜSTECİB ÜLKÜSAL’I ANARAK VE ANLATARAK BAŞLADIK.
Kırım, Türkiye ve Romanya’dan katılımcıların hazır bulunduğu anma törenini vefat günü olan 10 Ocak 2021 Pazar günü saat 12.00’de çevrimiçi gerçekleştirdik.
Program Emel Kırım Vakfı Yönetim Kurulu üyesi, Osman Gazi Üniversitesi Öğretim üyesi Doç. Dr. Erşahin Ayhün tarafından okunan Kur’an-ı Kerim ve yapılan duayla başladı. Kırım Tatar Millî Meclisi Türkiye Temsilcisi ve Vakıf Başkanı Zafer Karatay, lise yıllarında Emel dergisi okuyarak gıyaben tanıdığı, 1980’lerin başında İstanbul’da ziyaret ederek tanıştığı, 1983 yılında Emel dergisinin yayının üstlenen genç ekipten biri ve onunla ömrünün sonuna kadar birlikte çalışan bir kişi olarak Müstecib Ülküsal’ın Vatan Kırım yolunda mücadele ile geçen hayatının çarpıcı yönlerini, onu özel bir insan yapan niteliklerini, Vatan Kırım için yaptığı fedakârlıkları ve kendilerine yaptığı tavsiyeleri anlattığı bir konferans verdi.
Zafer Karatay’dan sonra Müstecib Ülküsal’ın hayatı üzerine tez çalışması gerçekleştiren Romanya’dan Eden Kurtasan, Bükreş’te yaşayan, Azaplar köyünden Hacı Fazıl ailesini doğrudan tanıyan, Müstecib Ülküsal’ı Dobruca’da son gören insanlardan olan ve oğlu Timur’un okul arkadaşı olan Şefkati Abdurraim, Konya’daki Genç Tatar ekibinden Fazıl Can, Bursa’dan Taha Bayraktar Müstecib Ülküsal hakkında konuştular. Emel Kırım Vakfı Yönetim Kurulu üyesi, Ülküsal’ın kabrinin türbedarı Cevdet Tahiroğlu, Bulgaristan’daki faaliyetlerini, Kırım’dan iştirak eden araştırmacı yazar Zehra Bekirova da Müstecib Ülküsal’ın çalışmalarının Kırım’daki millî harekete tesirlerini anlattı. Fethi Kurtiy Şahin, Müstecib Ülküsal’ın yaptığı en önemli işlerden birinin “1917’de, hatta Gaspıralı ile başlayan, Kırım’da yanan meşaleyi Dobruca’ya, Türkiye’ye bütün diasporaya aktarması” olduğu tespitini paylaştı. Romanya’dan Metin Ömer, bu anma etkinliğinin çok yararlı bir program olduğunu söyledi. (DQTK) Genel Sekreteri Av. Namık Kemal Bayar da, “Müstecib Amca gibi Vatan Kırım yolunda hepimize bir ömür nasip olsun” temennisinde bulundu.
İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASINDA ROMANYA’DAKİ KIRIM TATAR MİLLÎ HAREKETİ
Emel Fikir Kültür Konferanslarında 17 Ocak’ta, İki Dünya Savaşı Arasında Romanya’daki Kırım Tatar Millî Hareketi konuşuldu
Emel Konferanslarında, “İki Dünya Savaşı Arasında Romanya’daki Kırım Tatar Millî Hareketi” konferansı gerçekleştirildi. Konferansın konuşmacısı Bükreş Üniversitesinde Prof. Dr. Tahsin Cemil danışmanlığında aynı konuda doktora tezi hazırlamış olan Dr. Melek Fetislâm oldu.
Konferans Kırım Tatar Millî Meclisi (KTMM) Türkiye Temsilcisi ve Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay’ın açılış konuşmasıyla başladı. Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) Genel Sekreteri Av. Namık Kemal Bayar da Dr. Fetislâm’ın çalışmalarını ve biyografisini takdim etti.
Dr. Fetislâm, konuşmasına Emel Dergisi ve Emel Kırım Vakfının kurucusu Müstecib Ülküsal’ı anarak başladı. “İki Dünya Savaşı Arasında Romanya’daki Kırım Tatar Millî Hareketi” konulu çalışmasını, Romanya’daki en önemli tarihçilerden olan Prof. Dr. Tahsin Cemil’in danışmanlığında hazırladığını söyleyen Fetislâm, çalışmasını ne şekilde hayata geçirdiğini tüm aşamalarıyla anlattı.
► https://www.youtube.com/watch?v=-eROxbZDmM8
SOVYETLERE MUHALEFET: TÜRK SİYASİ MUHACİRLERİNİN BOLŞEVİK VE TÜRK DEVRİMLERİNE BAKIŞI
“Fikir-Kültür Konferansları” kapsamında 24 Ocak 2021 Pazar günü saat 12.00’de internet aracılığıyla düzenlenen toplantının başlığı “Sovyetlere Muhalefet: Türk Siyasi Muhacirlerinin Bolşevik ve Türk Devrimlerine Bakışı” idi. Konferansın konuşmacısı yakın zamanda Sovyetlere Muhalefet- Türk Siyasi Muhacirlerinin Bolşevik ve Türk Devrimlerine Bakışı (1923-1934) adlı kitap çalışması yayımlanan, Varşova Üniversitesi Tarih Bölümü Doktora Öğrencisi, araştırmacı Edige Burak Atmaca oldu.
Konferansa katılanlar arasında Kırım Tatar Millî Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov da vardı. Moderatörlüğünü Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) Türkiye Gençlik Koordinatörü Fethi Kurtiy Şahin’in yaptığı konferans Emel Kırım Vakfı adına Başkan Yardımcısı Nurten Bay’ın teşekkür konuşmasıyla başladı.
Türkiye, Romanya, Ukrayna ana karası ve Kırım’dan oldukça yoğun ilgi gören konferansta Türk siyasi muhacirlerini Zeki Velidi Togan’dan Noman Çelebicihan’a, Mehmed Emin Resulzade’den Sadri Maksudi Arsal’a isim isim anlatan Atmaca, nasıl konumlandıklarını ve Sovyetlere muhalefetin neresinde olduklarını dile getirerek bu isimlerin önemli yayınlarından da bahsetti.
► https://www.youtube.com/watch?v=ZUJBGSVYb7M
2014 SONRASI UKRAYNA ULUS İNŞASINA KIRIM TATAR MİLLÎ HAREKETİNİN ETKİSİ
“Fikir-Kültür Konferansları” kapsamında 31 Ocak 2021 Pazar günü saat 13.00’de internet aracılığıyla düzenlenen toplantıda “2014 Sonrası Ukrayna Ulus İnşasına Kırım Tatar Millî Hareketinin Etkisi”ni ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde araştırma görevlisi olarak görev yapan Fethi Kurtiy Şahin anlattı. Katılımcılar arasında DQTK ve Kırım Tatar Millî Meclisi Başkanı Refat Çubar, Ukrayna Milletvekili-Ukrayna Türkiye Parlamentolar Arası Dostluk Gurubu Eşbaşkanı Rüstem Ömerov, Ukrayna Diplomasi Akademisi Müdür Yardımcısı Yevgeniya Gaber de vardı.
Moderatörlüğünü Namık Kemal Bayar’ın yapmış olduğu etkinlik Emel Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi ve Emel Dergisi Editörü Bülent Tanatar’ın kısa açılış konuşmasıyla başladı. Fethi Kurtiy Şahin yaklaşık 40 dakika süren bir sunum yaptı ardından da katılımcıların sorularını cevaplandırdı.
► https://www.youtube.com/watch?v=WoMAFMY3h5c
PROF. DR. ANNA SULİMOWİCZ-KERUTH KARAY TÜRKLERİ’Nİ ANLATTI
Emel Kırım Vakfı’nın her hafta düzenlediği Emel Fikir Kültür Konferanslarına, 7 Şubat Pazar Günü Varşova Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi, Türkoloji bölümünden Prof. Dr. Anna Sulimowicz-Keruth konuşmacı olarak katıldı. “Karay Türkleri” başlıklı konuşmasında Sulimowicz-Keruth, Karay Türklerinin tarihini, inanışlarını ve bugünkü durumlarını anlattı.
Çevrimiçi olarak Zoom platformu üzerinden düzenlenen konferansa; Kırım Tatar Millî Meclisi (KTMM) ve Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) Başkanı Refat Çubar, Polonya’nın Ankara Büyükelçisi Jakub Kumoch da katıldı. Toplantıda Anna Sulimowicz; Karaylarla ilgili akademik çalışmalar ve projeler haricinde, Polonya Karaim Derneği başta olmak üzere Karay Türklerinin sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarıyla da ilgilenen, Karayların çeşitli yayınları bünyesinde yer alan Dr. Sulimowicz-Keruth, konuşmasına Karaim ve Karay Türkü tabirlerini açıklayarak başladı.
Karaimliğin bir inanış olduğunu ifade eden araştırmacı, Yahudi gibi gösterilseler de Karay Türklerinin Musevi Türkler olduğunu açıkladı. Karaim mezhebinin 8. yüzyılda Mezopotomya ve Filistin’de ortaya çıktığını, Kuzey Afrika, Bizans ve İran topraklarına yayılmaya başladığını söyleyen Dr. Sulimowicz-Keruth, 9. yüzyılda Kırım’a ulaştığını belirtti. Karaimlerin direkt Hazarlardan gelmediklerini ancak Hazar topraklarında yaşayan bir Türk topluluğunun soyundan geldiklerini vurgulayan araştırmacı, Kırım’daki en eski Karaim yerleşimi Çufutkale’den başlayarak Ukrayna (Kırım ve Halych), Polonya ve Litvanya’daki (Trakai) Karay Türkü yerleşimlerinden, nüfus yapılarından bahsetti.
► https://www.youtube.com/watch?v=3citBVVFIS8
KIRIM HANLIĞI VE UKRAİN KOZAKLARI
Emel Fikir Kültür Konferanslarında, 14 Şubat 2021 “Kırım Hanlığı ve Ukrain Kozakları” konferansı gerçekleştirildi. Konferansın konuşmacısı Yeniçağ Osmanlı Tarihi, özellikle Kırım Hanlığı’na dair araştırmalar yapan Tarihçi Andriy Jıvaçivskiy (Andriy Zhyvachivskyi) oldu.
Takdimi DQTK Genel Sekreteri Av. Namık Kemal Bayar yaparken, teşekkür konuşmasını Emel Kırım Vakfı Denetim Kurulu üyesi ve Emel dergisi Yazı İşleri Müdürü Özgür Karahan gerçekleştirdi. Açılışta Irak’ın kuzeyinde bölücü terör örgütü PKK’nın katlettiği Gara’daki şehitler ve 120 yıl önce bugün doğan Kırım Tatar şair Hamdi Giraybay anıldı.
Andriy Jıvaçivskiy, “Kırım Hanlığı ve Ukrain Kozakları” başlıklı konuşmasında Yeniçağ Osmanlı Tarihi, Kırım Hanlığı, Kefe Sancağı, Osmanlı-Moskova Knezliği ve sonrasında Rusya Çarlığı ilişkileri üzerinde çalışan, Kırım Tatar kültürünü de merak edip araştırarak Kırım Tatarca öğrenmiş olan, tarihçi Jıvaçivskiy, konferansa Kırım Hanlığı’nın kuruluşu ve Geraylarla başlayarak Osmanlı ile Kırım Hanlığı arasındaki siyasi-kültürel ilişkilere, Ukrain Kozakları ile Kırım Hanlığı’nın dönem dönem gerçekleştirdikleri ittifaklara değindi.
►https://www.youtube.com/watch?v=XnQoxEs46RE
UTESAV HALİÇ BULUŞMASI: “İŞGALİN YEDİNCİ YILINDA KIRIM”
Uluslararası Teknolojik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Vakfı, UTESAV’ın düzenlediği 38. Haliç Buluşması programında Emel Kırım Vakfı Başkanı’mız Zafer Karatay 14 Şubat 2021 Pazar günü saat 20:00’de “İşgalin Yedinci Yılında Kırım” konulu bir konuşma gerçekleştirdi.
UTESAV Başkanı Mehmet Develioğlu selamlama konuşmasından sonra Zafer Karatay; Kırım ve Kırım Türklerinin 783 senesinde Kırım’ın Çarlık Rusyası tarafından işgal edilmesinden itibaren Kırım Türklerinin uğradığı baskıları, İsmail Gaspıralı, Numan Çelebi Cihan ve Kırım Halk Cumhuriyetinin kurulmasını, Stalin’in zulümlerini ve 18 Mayıs 1944 sürgünü ve Vatana dönüş mücadelesini özetle anlatarak, 27 Şubat 2014 ‘de Rusya’nın KIRIM’ı yeniden işgali ve işgalden sonra yedi yıldır yaşanan insan hakları ihlallerini, kaçırılan insanları, ev baskınlarını ve aramaları ve Kırım Türklerinin Rusya işgaline direnişlerini geniş olarak anlattı ve konuşmasını
Kırımoğlu’nun şu sözleriyle konuşmasını bitirdi. “Kırım işgali hukuksuzdur, Rusya bu topraklardan çekilmelidir. Kırım işgal edilebilir ama biz asla Türkiye’nin bir işgale uğramasını istemeyiz. Türkiye ne kadar güçlü olursa bizim de umutlarımız o kadar güçlü olacaktır.”
► https://www.youtube.com/watch?v=S8XwtJW1K1s
ROMANYA MÜSLÜMAN SEMİNERİ VE KIRIM TATAR MİLLÎ HAREKETİ
Emel Fikir Kültür Konferanslarında, 21 Şubat 2021 Pazar günü “Romanya Müslüman Semineri ve Kırım Tatar Millî Hareketi” konferansı gerçekleştirildi. Konferansın konuşmacısı Romanya’daki Kırım Tatarlarından Dr. Metin Ömer (Metin Omer) oldu. Dr. Ömer, Romanya’daki Kırım Tatar Millî Hareketini ve Romanya Müslüman Semineri’nin bu hareket üzerindeki etkisini anlattı.
Emel Kırım Vakfı’nın her hafta düzenlediği Emel Fikir Kültür Konferanslarına, bu haftaki konuşmacısı, yakın zamanda Romenceye çevrilen, Romanya’daki Türk ve Tatar halkının Türkiye’ye göç etmesini konu edinen “İki Dünya Savaşı Arasında Türklerin ve Tatarların Romanya’dan Türkiye’ye Göçleri adlı doktora teziyle tanınan Dr. Metin Ömer’di. “Romanya Müslüman Semineri ve Kırım Tatar Millî Hareketi” başlıklı konuşmasında Romanya’daki Kırım Tatar Millî Hareketi ve Romanya Müslüman Semineri’nin etkilerinden bahsetti.
Takdimi DQTK Genel Sekreteri Av. Namık Kemal Bayar yaparken, teşekkür konuşmasını Emel Kırım Vakfı üyesi ve Emel dergisi editörü Bülent Tanatar gerçekleştirdi.
Romanya Müslüman Semineri ve Kırım Tatar Millî Hareketi
Mezunları arasında Necip Hacı Fazıl ve Numan Çelebicihan gibi önemli Kırım Tatar aydınların bulunduğu eğitim kuruluşu Romanya Müslüman Semineri’nin tarihçesini anlatan Dr. Ömer, Romanya Tarihinde Kırım Tatarlarının etkisine, krallık döneminde, İkinci Dünya Savaşı (1939-1940) yıllarında ve sosyalist dönemde Kırım Tatarlarının Romanya’daki durumlarına da değindi.
Ömer konferans esnasında; İttihat ve Terakki Cemiyeti ile Kırım Tatar Millî Hareketi’nin ilişkileri ve Atatürk ile Türk devrimlerinin Dobruca’ya etkileri gibi önemli detaylardan da bahsetti. Ömer, Romanya Müslüman Semineri’nin mezunları arasında dünyaca tanınan Kırım Tatar tarihçi Kemal Karpat’ın da olduğunu, Karpat’ın ilk buradan mezun olup sonradan İstanbul’da eğitimine devam ettiğini hatırlattı. Ayrıca Karpat’a ait sınav belgelerini de gösterdi. Kurumun 1935’te oluşturulan programının, o dönemdeki Türkiye’nin Romanya Büyükelçisi Hamdullah Suphi Tanrıöver’in etkisiyle düzenlendiğini belirten Ömer, Tanrıöver’in kuruma yardımlarda bulunduğunu da belirtti.
► https://www.youtube.com/watch?v=8oHPzPJypkU
KIRIM’IN ANTLI ŞEHİDİ NOMAN ÇELEBİCİHANI ANMA TOPLANTISINA KATILDIK.
Kırım’ın antlı şehidi Noman Çelebicihan ve Kırım Tatar şehitleri için, Kırım Derneği Genel Merkezi, Dünya Kırım Tatar Kongresi ve Kırım Tatar Teşkilatları Platformu tarafından, 23 Şubat’ta düzenlenen çevrimiçi anma ve dua etkinliğine Emel Kırım Vakfı olarak katıldık. Etkinlikte; Kırım Tatar halkının millî lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, Kırım Tatar Millî Meclisi Başkanı Refat Çubar ve Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Andriy Sıbiga da söz aldılar. Türkiye’deki ve dünyadaki Kırım Tatar kuruluşlarının temsilcilerinin katıldığı anma etkinliği, çevrim içi olarak gerçekleştirildi. Kırım Halk Cumhuriyeti hükûmetinin ilk başkanı, Kırım Tatar Millî Kurultayı’nın kurucularından, Kırım, Litvanya, Polonya ve Belarus Müftüsü Numan Çelebicihan’ın şehadet yıl dönümü anısına düzenlenen etkinlik, Yasin-i Şerif’in okunmasıyla başladı. Yasin-i Şerif, yayına Ukrayna, Romanya ve Türkiye’den katılan kişiler tarafından bölümler halinde okundu. Ardından Kırım Derneği Genel Başkan Yardımcısı Ömer Özel tarafından Numan Çelebicihan başta olmak üzere tüm Kırım Tatar Millî Hareketi için mücadele eden şehitler ve Vatan Kırım’ın Rusya işgalden kurtarılması için dua edildi.
Anma programına katılan millî yolbaşçımız, Mustafa A. Kırımoğlu’nun Numan Çelebi Cihan hakkındaki konuşması Emel’in bu sayısında yer almaktadır.
► https://www.youtube.com/watch?v=rEByey03Zxo
KENT TÜRK TV’DE “RUSYA İŞGALİNİN 7. YILINDA KIRIM”
KENT TÜRKTV’de, Stratejik Analiz Programında Rusya İşgalinin 7. Yılında Kırım ve Kırım’da verilen mücadele ile ilgili 26 Şubat 2021 tarihinde bir program yapıldı. Programa, Kırım Tatar Millî Meclisi üyesi Gayana Yüksel ve Kırım Tatar Millî Meclisi Türkiye Temsilcisi Zafer Karatay katıldılar.
Kırım’daki Türk varlığının dünü, bugünü yarını, Kırım’daki şu andaki durum, Rusya’nın Kırım’ı işgalinden bu yana Yeşil Ada’da yaşanan insan hakları ihlaller, yapılan baskı ve zulümler anlatıldı.
► https://www.youtube.com/watch?v=KuFZB1NVVvg
EMEL KIRIM VAKFI’NIN AÇIKLAMASI
Vatanımız Kırım 7 yıldır yeniden işgal altında.
Kırım’ın yerli halkı Kırım Tatarları da 7 yıldır bu işgale barışçıl yollarla direnmektedir.
Uluslararası toplumun reddettiği bu istila girişimi neticesinde vatandaşlarımız Kırım’da ağır insan hakları ihlalleri ile karşı karşıyadır.
İşgal sonrasında binlerce Kırım Tatarı Kırım’dan ayrılmak zorunda bırakıldılar. Dünyanın gözü önünde kaçırılan, işkence ile öldürülen, siyasi tutsak olarak hapislerde tutulan Kırım Tatarları var.
Yeşil Adamız başta Türkiyemiz olmak üzere bütün Avrupa ülkelerini tehdit edecek şekilde silahlandırılmaktadır. Sürgünlerle bozulan nüfus dengesi Rusya lehine daha da değiştirilmektedir.
Tam 91 yıldır Kırım Tatarlarının sesi olan Emel Dergisi bu zorbalıkları dünya kamuoyuna duyurmaya devam edecektir.
Tüm dünyayı Kırım Tatarlarının barışçıl mücadelesini desteklemeye davet ediyoruz.
Yaşasın Vatan KIRIM !
27.02.2021
RUSYA’NIN KIRIM’I İŞGALİNİN 7. YILI
Kırım’ın Rusya tarafından işgalinin 7. Yılında, Emel Kırım Vakfı adına, Kırım Tatar Millî Meclisi Türkiye Temsilcisi, Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay açıklama yaptı.
Karatay açıklamasında şu konulara değindi:
Kırım Rus işgalinde, ilhak değil, işgal ve 1500 yıllık Türk Yurdu Kırım işgal edildi. Kırım Tatarlarına Stalin canisi boyun eğdiremedi, Putin de ettiremeyecek. Putin Rusya’sı fırsat bulsa, biraz daha güçlense, Türkiye’yi de, başka yerleri işgal eder. İşgalden bu yana, Kırım’da insan hakları ihlalleri devam ediyor. Soruyoruz;
Putin, Ervin İBRAGİMOV NEREDE!
İşgale boyun eğmediği için, dindar olduğu için insanlarımıza uzun yıllar hapis cezası veriliyor bunlar Kırım Tatarlarını sindirmeyecek. Kırım Tatarları hiçbir zaman teröre, şiddete başvurmadılar. Aynı şekilde şiddete hiç başvurmayan Kırım Tatar Millî Meclisi’ne terörist diyen gerçek teröristler KTMM’nin Kırım dışında çalışmasına sebep oldular.
İnanıyoruz ki, Kırım yakında Rus işgalinden kurtulacak. Kırım’daki kahraman insanlarımızı saygıyla selamlıyorum. İnşallah Kırım’da işgal sona erecek ve binlerce on binlerce insan hep beraber Akmescit Meydanı’nda toplanacağız.
► https://www.facebook.com/watch/?v=743237109660888
EMEL KIRIM VAKFI OLARAK KIRIM’IN RUSYA TARAFINDAN İŞGALİNİN YEDİNCİ YILI PROTESTO ETKİNLİĞİNE KATILDIK
Kırım Tatar Teşkilatları Platformu, tarafından Kırım’ın Rusya tarafından işgalinin 7’inci yıl dönümü çerçevesinde protesto etkinliği düzenledi. Emel Kırım Vakfı olarak bu toplantıya katıldık.
Kırım’ın Rusya tarafından işgalinin 7. yıl dönümünde, Türkiye’deki Kırım Tatar teşkilatları tarafından işgale karşı protesto etkinlikleri çerçevesinde 27 Şubat 2021 tarihinde “Kırım’ın İşgalini Protesto Etkinliği” gerçekleştirildi. Zoom platformu üzerinden yapılan etkinlik, Kırım Tatar Teşkilatları Platformu’nun Facebook sayfası üzerinden canlı olarak yayımlandı.
Protesto etkinliğine Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Andriy Sıbiga ile Kırım Tatar Millî Meclisi (KTMM) ve Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) Başkanı Refat Çubar da katılarak konuşmalar yaptılar. Büyükelçi Sıbiga, konuşmasının bitiminde Türkçe olarak, “Yaşasın Ukrayna, yaşasın Türkiye, yaşasın Kırım” diye kaydetti. KTMM Başkanı Çubar, Kırım’ın Rusya tarafından işgalinin sürdüğü 7 yıl boyunca Vatan Kırım’la dayanışmayı sürdüren Kırım Tatar Teşkilatları Platformuna ve Kırım Tatar teşkilatlarına teşekkür etti. Çubar ayrıca konuşmasında Kırım’ın geleceğinin Ukrayna sınırlarında Kırım Tatar Özerk Cumhuriyeti olduğunu vurgulayarak, “Yaşasın halkımız, yaşasın Kırım, yaşasın Ukrayna!” dedi.
Protestonun sunumunu gerçekleştiren DQTK Genel Sekreteri Av. Namık Kemal Bayar, konuşmasına 27 Şubat 2020’de İdlip’te Rusya ve rejim güçlerince şehit edilen 36 askeri anarak başladı. Açılış konuşmasını Kırım Tatar Teşkilatları Platformu Başkanı Ümit Şilit yaptı.
Emel Kırım Vakfı adına Niyazi Elitok ve Emel dergisi adına Yazı İşleri Müdürü Özgür Karahan’ın konuşma yaptığı etkinlikte, sırasıyla Kırım Tatar teşkilat başkanları ile temsilcileri konuştular.
Etkinlikte en son Genç Tatar grubundan Muhammed Yusuf Aydamak, platformun hazırladığı Kırım’daki Rus işgalinin 7’inci yıl bildirisini okudu.
Etkinlikte okunan Kırım Tatar Teşkilatları Platformu bildirisi şöyle:
KIRIM TATAR TEŞKİLATLARI PLATFORMU’NDAN “KIRIM’IN İŞGALİNİN 7.YILI” HAKKINDA BİLDİRİ
Vatanımız Kırım’ın Rusya Federasyonu tarafından bir kez daha hukuk dışı işgalinin ardından 7 yıl geçti. Geçtiğimiz 7 yıl boyunca Kırım’da yaşayan kardeşlerimiz cani Stalin rejiminin mirasçıları tarafından yine zulüm ve baskıya uğratıldı. On binlerce Kırım Tatarı yine vatanlarından uzaklara düştü, onlarcası iğrenç Rus hapishanelerinde eziyet ve işkenceye maruz bırakılıyor. Rusya’nın bu barbarca işgaline direndikleri için onlarca kardeşimiz ya şehit edildi ya da kaçırıldı. Kaçırılan kardeşlerimizin akıbetleri meçhul. Saldırgan, sömürgeci, asimilasyoncu, adalet, hak, hukuk kavramlarından nasibini almamış Kremlin rejimi, Kırım’ı silahlandırarak on binlerce asker yığdı. Cennet vatanımız Rus ordusunun postalları altında kirletiliyor. İşgalciler, Kırım’ın doğasını ve kaynaklarını yok ediyor. Görünen o ki, bu ahlaksız ve vahşi işgal devam ettikçe sadece Kırım Tatarları değil yeryüzündeki cennet olan vatanımız Kırım da yok olma tehlikesi altında. Bizler, yani ataları ilk Rus işgalinden sonra yaşadıkları baskı, zulüm ve asimilasyon politikaları nedeniyle vatanlarını terk ederek Türkiye’ye göç etmek zorunda kalanların torunları olarak bu kanunsuz işgali tanımadığımızı daha ilk günden itibaren bütün dünyaya ilân ettik. İşgalin sona ermesi ve halkımızın millî, medenî, dinî geleceğini yaşatıp korumak için mücadele etmeye karar verdik. Bugün, Türkiye’de faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları olarak sizlerin ve dünyanın önünde bir kez daha söylüyoruz ki; bu ahlaksız, hukuksuz işgali asla tanımadık ve tanımayacağız. Kırım Tatarlarının kendi vatanlarında, kendi millî-bölgesel Özerk Cumhuriyetinde, insan hakları, adalet, hukuk ve eşitlik ilkelerine bağlı olarak, dünyaya örnek olan millî mücadelelerini yine dünyaya örnek olacak kendi özerk devletleri ile taçlandırdığı bir gelecek için hep birlikte çalışacağız. Bütün dünyayı, insanlığı Kırım’daki iğrenç işgale son verdirmek üzere Rusya Federasyonuna baskı ve yaptırım uygulamaya çağırıyor ve bir kez daha haykırıyoruz ki: “Kırım’daki Rus işgalini tanımadık, tanımayacağız!” “Rusya, Kırım’dan Defol”
► https://www.youtube.com/watch?v=-UfVoOBuwHQ
KTMM, DQTK BAŞKANI REFAT ÇUBAR; RUSYA İŞGALİNDEKİ KIRIM’IN GELECEĞİ
28 Şubat 2021’de “Rusya İşgalindeki Kırım’ın Geleceği” konusunda konuşmacı Kırım Tatar Millî Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubar, Rus işgalindeki Kırım’ın işgalden kurtarılmasına ve sonrasına yönelik gelecek tasarılarını anlattı.
Takdimi Emel Kırım Vakfı Denetim Kurulu üyesi ve Emel dergisi Yazı İşleri Müdürü Özgür Karahan yaparken, açılış konuşmasını KTMM Türkiye Temsilcisi ve Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay gerçekleştirdi. Karatay, Kırım Tatar Millî Meclisi’nin çalışmaları başta olmak üzere Kırım mücadelesi yolundaki çabalar için Çubar’a teşekkür ederek başladığı konuşmasında, onunla tanışmalarını ve bazı anılarını dile getirdi.
“Rusya İşgalindeki Kırım’ın Geleceği”
Refat Çubar, 1783’ten itibaren yarımada için tüm felaketlerin Moskova’dan geldiğini söyleyip, Kırım Tatarlarının Millî Lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun “Kırım halkının Rusya’da geleceği yok” sözüne atıfta bulundu.
Kırım’ın yerli halkı Kırım Tatarlarının geleceğinin ne olacağına ve Kırım’ın ne zaman Ukrayna egemenliğine geri döneceğine dair soruları dile getiren Çubar, “Kırım halkının 2014’e dek gözden kaçan haklarının yeniden tesisi için Ukrayna’nın egemenliğinin yeniden gelmesini mi bekleyeceğiz? Ukrayna yarın yeniden Kırım’ı kontrol etmeye başladığında haklarımız yine kesintiye uğrayacak mı?” sorularından da bahsetti.
Bu sorulardan hareketle KTMM’nin çalışmalarına ve Dünya Kırım Tatar Kongresi başta olmak üzere diğer platformlardaki çalışmalara değinen Çubar, Ukrayna’da yürürlüğe giren yerli halklar hakları dahil bir dizi anayasa değişiklerinden bahsetti. Kırım Tatarları için önemli diğer yasa taslaklarının da KTMM azalarının katılımıyla Ukrayna Anayasa Komisyonu üyeleri tarafından hazırlandığını söyleyen Çubar, bunların hayata geçirilmesi için hem Ukrayna Parlamentosu’nun geniş katılımının desteğine hem de Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy’nin desteğine ihtiyaç olduğunu belirtti.
KTMM Başkanı, Kırım Platformu’nun kurulması, Ukrayna Cumhurbaşkanı’nın en son onayladığı Kırım Tatarcanın Latin alfabesine geçişine yönelik karar, bu karar çerçevesinde Kırım Tatar dili, edebiyatı ve tarihine yönelik enformasyon çalışmalarından da bahsetti.
Soru-cevap kısmıyla da gerek Kırım’ın kurtarılmasına yönelik Ukrayna ve dünya düzeyindeki çalışmalar, gerekse mevcut politik koşullar ve gelişmelerle alakalı hayli verimli bir konferans gerçekleştirildi.
► https://www.youtube.com/watch?v=4FjcyxLjTFM
MOĞOLLARIN DEŞT-İ KIPÇAK SEFERİ
Emel Fikir Kültür Konferansları’nda, 7 Mart 2021’de “Moğolların Deşt-i Kıpçak Seferi” konferansı gerçekleştirildi. Konferansın konuşmacısı tarihçi ve yazar Mehmet Berk Yaltırık’tı. Yaltırık, Moğolların Deşt-i Kıpçak bölgesindeki hareketlerini ve bölgede Hunlardan itibaren takip edilebilen Türk varlığından bahsetti.
Takdimi Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) Genel Sekreteri Av. Namık Kemal Bayar yaparken, teşekkür konuşmasını Türkiye Ukrayna Romanya Kırım Sanayici İş İnsanları Derneği (TURKSİD) Başkanı Erhan Baştuhan gerçekleştirdi. Baştuhan konuşmasına, Bitlis’te 4 Mart 2021’deki helikopter kazasındaki 11 şehit askerimizi ve 3 Mart 2014’te Kırım’ın Rusya tarafından işgalini protesto etmek amacıyla tek kişilik eylem düzenlerken işgalciler tarafından kaçırılıp vahşice öldürülen Kırım Tatar şehidimiz Reşat Ametov’u anarak başladı.
“Moğolların Deşt-i Kıpçak Seferi”
Konferansa Moğolların, Deşt-i Kıpçak seferleri ile ilgili bazı güncel araştırma eserlerinden bahsederek başlayan Yaltırık, 1206’da Cengiz Han’ın “büyük han” ilan edilişinden 1242’de Cengiz Han’ın torunu Batu Han’ın Lehistan ve Macar Krallığı üzerine seferlerine kadar uzanan süreçteki Moğol seferlerini anlattı.
Moğolların Deşt-i Kıpçak seferlerini özetleyen Yaltırık, genel olarak Moğol Seferlerinin Deşt-i Kıpçak’ta ve buradaki Türk varlığı üzerinde yol açtığı değişikliklere, Hunlardan itibaren Kırım ve Deşt-i Kıpçak’taki Türk varlığının sürekliliğine, Altın Ordu yahut diğer adıyla Kıpçak Hanlığı’nın kuruluşuna, Altın Ordu’nun Rus knezlikleri üzerindeki etkilerine değindi.
Kırım başta olmak üzere Deşt-i Kıpçak’taki Türk varlığının Altın Ordu Devleti’ne etkisinden ve “Kıpçak Hanlığı” adıyla da anılan Altın Ordu’nun Türk devletleri arasındaki yerinden de bahseden Yaltırık, bu tarihi sürecin yok sayıldığını, özellikle 2014’te Rus işgaliyle birlikte Kırım’dan Türk izlerinin silinmeye çalışıldığını da dile getirdi.
► https://www.youtube.com/watch?v=sU6ZKQPESEE
DOĞUMUNUN 102. YILINDA CENGİZ DAĞCI’YI İKİ ETKİNLİKLE ANDIK
Emel Kırım Vakfı’nın “Fikir-Kültür Konferansları” kapsamında 9 Mart 2021 Salı günü saat 21.00’de internet aracılığıyla düzenlenen özel toplantıda doğumunun 102’nci yıl dönümünde Kırım Tatarlarının sesi, Türk Edebiyatının kıymetli kalemi Cengiz Dağcı anıldı.
Melek Maksudoğlu: Cengiz Dağcı Londra’da
Moderatörlüğünü Namık Kemal Bayar’ın yaptığı toplantı Emel Kırım Vakfı Yönetim Kurulu başkan vekili Nurten Bay’ın konuşmasıyla başladı. Cengiz Dağcı’nın Kırım’dan ayrılmak zorunda olduğu döneme kadarki hayat hikâyesini anlatan Bay daha sonra Melek Maksudoğlu’nun kısa özgeçmişini paylaştı.
Sunum sırasında anılarına da yer veren Maksudoğlu “Benim için Cengiz Dağcı, dedem gibiydi. Kendisiyle en son 2009’da görüşmüştüm. Cengiz Dağcı’nın cenazesini Kırım’a görevini Türkiye Cumhuriyeti üstlenmişti. Ama biraz zorlu bir süreç oldu. O zaman Kırım, Ukrayna’ya aitti. Cengiz Dağcı, İngiltere’den hiç ayrılmadığı için bir pasaportu yoktu.
İhtiyarlık belgesi ve sağlık belgesi üzerinden bilgileri işlendi ve benim pasaportuma işlenerek Kırım’a getirdim. Atatürk Havalimanı’nda bir gece kaldık. Böylece, çok gelmek istediği Türkiye’de bir gece kalmış oldu. Oradan Kırım’a götürdük ve defnedildi. Ruhu şad olsun.” dedi.
►https://www.youtube.com/watch?v=FrfwfsFbGHE
Neşe Sarısoy Karatay: Cengiz Dağcı’nın Zamanı Durdurduğu Evi
Cengiz Dağcı’nın anıldığı özel program sonrasında Emel Kırım Vakfı Facebook sayfasında Genç Tatar ekibi tarafından yönetmenliğini Neşe Sarısoy Karatay’ın yaptığı “Cengiz Dağcı’nın Zamanı Durdurduğu Evi” isimli belgeselinin gösterimi yapıldı. Büyük ilgi uyandıran belgesel gösterimi saat 22.05’de başladı.
►https://www.youtube.com/watch?v=-wMnJFjyA3A
KIRIM’IN İŞGALİNİN DÜNYADA YANKILARI
Emel Fikir Kültür Konferanslarında, 14 Mart 2021 tarihinde “Kırım’ın İşgalinin Dünyadaki Yankıları” konferansı gerçekleştirildi. Konferansın konuşmacısı Dr. Filiz Tutku Aydın oldu. Dr. Aydın, Kırım’ın işgalinin dünya genelindeki yankılarını anlattı.
Emel Kırım Vakfı’nın her hafta düzenlediği Emel Fikir Kültür Konferanslarının bu haftaki konuşmacısı Dr. Filiz Tutku Aydın’dı. Aydın, “Kırım’ın İşgalinin Dünyadaki Yankıları” başlıklı konuşmasında 2014’te Rusya’nın Kırım’ı işgalinden ve işgale yönelik dünyadaki tepkilerinden ve hangi akademik kuruluşların, uluslararası platformların Kırım’la ilgili çalışmalarından bahsetti.
Takdimi Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) Genel Sekreteri Av. Namık Kemal Bayar yaparken, teşekkür konuşmasını Emel Kırım Vakfı üyesi ve Emel dergisi editörü Bülent Tanatar gerçekleştirdi.
► https://www.youtube.com/watch?v=0ccOFyqO8-0
İSMAİL BEY GASPIRALI ve TÜRKİSTAN
Emel Kırım Vakfı’nın “Fikir-Kültür Konferansları” kapsamında 21 Mart 2021 Pazar günü saat 17.00’de internet aracılığıyla düzenlenen toplantının başlığı “İsmail Bey Gaspıralı ve Türkistan” idi.
Konferansın konuşmacısı Taşkent Ali Şir Nevai Üniversitesi Rektör Yardımcısı Doç.Dr. Zaynabidin Abdiraşidov idi.
KTMM Türkiye Temsilcisi ve Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay aynı zamanda etkinliğin açılış konuşmasını da yaparak programın yönlendiriciliğini de yaptı
Programa Kırım’dan canlı olarak bağlanan gazeteci Zera Bekirova, konuklara Zincirli Medrese’den seslenerek hep birlikte İsmail Bey Gaspıralı’nın ruhu için dua etmeyi arzuladığını ancak bu imkânı bulamadığı için Gaspıralı’nın ayak izlerinin hâlâ var olduğunu düşündüğü Bahçesaray’dan selâmlarını yolladığını belirtti. Bu sözlerinin ardından Bekirova programın konuğu Zaynabidin Abdiraşidov hakkında katılımcılara bilgi verdi.
Emel Kırım Vakfı’nın Facebook sayfasında canlı olarak ta yayınlanan konferansta İsmail Gaspıralı ve faaliyetleri hakkında kitapları ve çok sayıda yayınlanmış makaleleri bulunan Doç.Dr. Zaynabidin Abdiraşidov, Türk dünyasındaki millî uyanış hareketinin büyük öncüsü İsmail Bey Gaspıralı’nın Türkistan’daki etkisinden ve faaliyetlerinden etraflıca bahsetti.
► https://www.youtube.com/watch?v=ZvucrDE_XsQ
KARATAY’LAR SİYASAL BİLGİLER İLETİŞİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİYLE BULUŞTULAR
24 Mart saat 19:00’da İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Çağdaş Türk Politikaları Kulübü’nün tertiplediği Ankara Zirvesi programının ikincisinin konukları TRT’nin deneyimli ve başarılı yapımcı ve yönetmenleri Neşe Sarısoy Karatay ve Zafer Karatay oldu. Özellikle Siyasal Bilgiler Fakültesi ve İletişim Fakültesi öğrencilerinin yoğun ilgi gösterdiği programda Karataylar TRT’deki mesleki hayatları, tecrübeleri ve anılarını öğrencilerle paylaştılar ve öğrencilerin sorularını cevapladılar.
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ’NDE DOĞUMUNUN 170. YILINDA İSMAİL GASPIRALI
İstanbul Üniversitesi’nde 24 Mart 2021 tarihinde Zoom Meeting üzerinden çevrimiçi olarak “Doğumunun 170. Yılında İsmail Gaspıralı” konulu panel düzenlendi. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mustafa Balcı’nın açılış konuşmasıyla başlayan paneli Türkiyat Araştırmaları Enstitüsünden Dr. Öğr. Üyesi Ayna Askeroğlu Arslan yönetti. Panelde Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Türkoğlu “İsmail Gaspıralı ve Osmanlı Devleti”, Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Maraş “İsmail Gaspıralı’nın Günümüze Mesajları” ve Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay “İsmail Gaspıralı’nın Kırım Mücadelesine Etkisi” başlıklı konuşmalarını sundular.
Emel Kırım Vakfı Başkanımız Zafer Karatay da katıldı ve “İsmail Gaspıralı’nın Kırım Mücadelesine Etkisi” konusunda sunum yaptı.
Prof. İsmail Türkoğlu, “İsmail Bey Gaspıralı ve Osmanlı Devleti” konusundaki sunumunda, Osmanlı Devleti, Kırım’dan Osmanlı toprağına gelen herkese, okumaya gelenlere her zaman kucak açmıştır. Ancak Sultan Abdülhamit kendi kontrolü altında olmayan bir gazete olan Tercüman’a zaman zaman sansür uyguluyor. Bunun üzerine İsmail Bey Gaspıralı geliyor, kitabını Padişaha sunuyor, anlatıyor. Daha sonra Tercüman Gazetesi üzerindeki sansür kalkıyor.
Prof. Dr İbrahim Maraş hocamız, “İsmail Gaspıralı’nın Günümüze Mesajları” konusundaki sunumunda, Gaspıralı’nın hakettiği değeri görmedi. O’nunla ilgili eserleri, o’nu inceleyecek bir Enstitü olmalıdır.
Prof. Dr. Mustafa Balcı: “İsmail Gaspıralı’nın başlattığı Türk dünyasının hem uyanışı hem de birliği meselesi yarım kalmış veya yarım bırakılmıştır.”
İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mustafa Balcı, “İsmail Gaspıralı’yı 170. doğum yılı münasebetiyle analım istedik. Çünkü onun başlattığı Türk dünyasının hem uyanışı hem de birliği meselesi yarım kalmış veya yarım bırakılmıştır. Gaspıralı’nın sadece eğitim ve gazete yoluyla açtığı o mücadele bugün çok daha farklı yönlerle bize hizmet alanı olarak önümüzde duruyor.” dedi.
Prof. Dr. İsmail Türkoğlu: “İsmail Gaspıralı’nın İstanbul’da bir Müslüman kongresi toplamak gibi bir hayali vardı.”
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Türkoğlu konuşmasında şu konulara temas etti: “İsmail Gaspıralı’nın hayatını ancak başkalarının yazdığı eserlerden derleyip toparlayabiliyoruz. Gaspıralı, 1894’te matbaasında bastığı kitapları alarak İstanbul’a geliyor ve Sultan Abdülhamit’e bir dilekçe sunuyor: Diyor ki ‘Padişahım, ben kulunuz Petersburg’da bir matbaa kurdum. Orada kitap basıyorum. Gördüğünüz gibi size takdim ediyorum. Müslümanlığın kalkınması ve bilinçlenmesi için gayret sarf ediyorum.’ 1907’de İsmail Gaspıralı’nın İstanbul’da bir Müslüman kongresi toplamak gibi bir hayali vardı. Dönemin hükümetine ve sadrazamına dilekçe yazıyor fakat ne saraydan ne sadrazamdan cevap geliyor. Sultan Abdülhamit bu fikre maalesef sıcak bakmıyor. Bunun üzerine Kahire’ye gidiyor. Kahire’de bu kongreyi düzenlemek istiyor fakat burada da gerçekleştiremiyor. 1911’de İsmail Gaspıralı’yı tekrar İstanbul’da görüyoruz. İstanbul’da okuyan Kırım Tatarları ‘Gaspıralı sen çok yaşa!’ diye bağırıyorlar ve Tarabya’da Rus vapurunu karşılıyorlar.”
Prof. Dr. İbrahim Maraş: “Gaspıralı, büyük bir ceditçilik hareketinin içerisindeydi.”
Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Maraş konuşmasında şu konulara temas etti: “Gaspıralı, büyük bir ceditçilik hareketinin içerisindeydi. Gaspıralı usûl-ı cedit dediğimiz kendisinden önce başlayan bir hareketin bu kez eğitime yönlendirilmiş ikinci bir hareketin başlatıcısıdır. Gaspıralı, ‘Bir milletin terakkisi de uyanışı da maarif yolu ile olur.’ der. Gaspıralı dünyayı idealist bir zihinle gerçekçi okuyan bir insandır. Ütopik bir hayalperestliğe izin vermez. Gaspıralı eğer gazetesinde bir milletten bahsediyorsa eğitim ve ekonomik faaliyetlerinden bahseder ki Müslümanlar ibret alsın. Onun hedefi eğitimde büyük bir reform gerçekleştirmektir. Bunun içinde hem okuma yazma hem de ana dil merkezli ortak bir dil vardır. Tatar bölgesinde özellikle İdil-Ural’daki birçok zengin ve tüccar Gaspıralı ve medreseye tarihte görülmemiş bir şekilde yardımda bulunuyor. Gaspıralı’nın ilkesi şudur: ‘Maarifte yenileşirseniz, reform yaparsanız bunu her alanda becerebilirsiniz.’ Özellikle Türkçe konuşan toplumların millî kimliklerinde hem Müslüman hem de Türkçeden mütevellit ortaya çıkan kültürel kimlik vardır.”
Prof. Dr. Maraşlı konuşmasına şu sözlerle son verdi: “Gaspıralı ve ceditçiler Türk dünyasında dinî ve dünyevi mektepleri bir araya getirmeye çalıştı. Usûl-i cedit mektepleri hem dinî eğitim veren hem de modern fen bilimleri eğitimi veren okullardı. Dolayısıyla din dilini de Türkçeleştirdiler, dini Türkçe üzerinden okutmaya başladılar. İlk kez Türkçe hutbeler ceditçiler sayesinde bu coğrafyada okundu. Gaspıralı aslında büyük bir taassubu yıkmıştı.”
Zafer Karatay: “Gaspıralı, sorgulayan, düşünerek hareket eden iyi bir analizci ve gözlemcidir.”
Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay konuşmasında şu konulara temas etti: “İsmail Gaspıralı, çevresindeki milletini seven, dünyayı sorgulayan, düşünerek hareket eden iyi bir analizci ve gözlemcidir. Çok kararlı, sabırlı ve inatçı birisidir. Gaspıralı’dan ilham alınacak çok şey vardır ve iyi bir biyografisinin yazılması gerektiğini düşünüyorum. 1991’de İsmail Gaspıralı’nın 140. doğum yıl dönümüydü. Türkiye’den 44 kişi Kırım’a konferansa gittik. Bu, tarihî bir konferanstı. İlk defa İsmail Gaspıralı’nın Zincirli medresede olan ve o sürgünle beraber yok edilen mezarı yerine sembolik bir taş dikildi ve daha sonraki yıllarda onun kabri yapıldı. Bu durum Gaspıralı üzerindeki çalışmaları hızlandırdı ve Kırım’daki insanlara büyük bir cesaret verdi. Aynı yıl Kırım Tatar Kurultayı kuruldu. Günümüzde ‘Dilde, fikirde, işte birlik’ şiarının gerçekleşmesi lazım. İsmail Gaspıralı ile ilgili iyi senaryolar yazılarak onun hayatını anlatan iyi bir film yapılması gerekir. Eğer bu Türk dünyasında Sovyetlerin yaptığı ayrıştırma ve bölme politikalarının izlerini yok etmek istiyorsak onlara Yusuf Akçura’yı, İsmail Gaspıralı’yı, Ali Merdan Topçubaşı’nı, o dönemdeki bütün aydınları kahraman olarak tanıtmak ve aşılamak lazım.”
İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü tarafından düzenlenen “Akademik Sohbetler 16: “Doğumunun 170. Yılında İsmail Gaspıralı” etkinliği, konuşmacıların katılımcılardan gelen soruları cevaplamaları ile son buldu.
► https://youtu.be/QxMWhr6I6wk
KIRIM TATAR YIRLARINDA SÜRGÜN VE MUHACERET
Emel Fikir Kültür Konferans serimizin 28 Mart 2021 günü konuşmacısı Feride Useyinova Şahin’di. Şahin, “Kırım Tatar Yırlarında Sürgün ve Muhaceret” başlıklı konuşmasında göç (muhaceret) ve sürgün temalı Kırım Tatar yırlarından (şarkı, türkü), tarihte yaşanan acı olayların Kırım Tatar folkloruna etkilerinden bahsetti.
Takdimi Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) Genel Sekreteri Av. Namık Kemal Bayar yaparken, açılış konuşmasını Emel Kırım Vakfı Yönetim Kurulu üyesi Cevdet Tahiroğlu gerçekleştirdi. Hacettepe Üniversitesinde doktora yapmakta olan konuşmacı Şahin, sunumuna kaynaklık eden “Sözlü Gelenekte Kırım Tatar Türklerinin Muhacereti ve Sürgünler” (2016, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Halk Edebiyatı Bilim Dalı) adlı yüksek lisans çalışmasından ve asırlık göçlerin, 18 Mayıs 1944 sürgünü başta olmak üzere tarihi acıların Kırım Tatar kültüründeki etkisinden bahsetti. Şahin, birçok Kırım Tatar yırından örnekler paylaşarak sözlerini tek tek açıkladı, bazı yırların kayıtlarını da katılımcılara dinletti. Yoğun ilgi gören ve çevrimiçi olarak düzenlenen, katılanların yırları dinlerken duygulu anlar yaşadığı etkinlik biterken “Aluşta’dan Esen Yeller” yırının videosu izlendi. Şahin sunumunu tamamladıktan sonra katılımcıların facebook ve zoom platformu üzerinden ilettiği soruları cevaplandırdı.
► https://www.youtube.com/watch?v=ZZj-CB7Xgw0
TARIHISTAN.ORG’DA KIRIM
Emel Kırım Vakfı başkanımız Zafer Karatay’ın, “Müstecib Ülküsal’a Mektup” ve “Kahramanlarımız; Dr. Zampira Asanova” başlıklı yazıları tarihistan.org’da yayınlandı .
NENKECAN DERGİSİ’NDE EMEL DERGİSİ VE MÜSTECİB ÜLKÜSAL
KTMM Türkiye Temsilcisi ve Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay, “Kırım Tatarlarının millî emeli elbet, Millî Devletçiliğimizi yükseltmektir. 1441/42 senesinden 1783 senesine kadar olan devletimiz Kırım Hanlığı, ne yazık ki Çar Rusyası tarafından yok edildi. Sadece Kırım Tatarlarının değil bütün Türk Dünyası’nın üstünde karanlığı aydınlatan bir güneş gibi İsmail Gaspıralı büyük bir millî uyanışı başlattı diyerek başladığı” makalesinde Emel Dergimizin ilk Dobruca’da yayımlanmaya başlaması, Müstecib Hacı Fazıl ve arkadaşlarının mücadelesi ve Emel’in Türkiye’ye gelişi ve bugününü Vatan Kırım’da latin harflerinde Kırım Tatar Türkçesinde Zera Bekirov yönetiminde yayınlanan Nenkecan Dergisi’ne yazdı.
TARİH DERGİSİ’NDE “VEFATININ 25. YILINDA MÜSTECİB ÜLKÜSAL VE EMEL DERGİSİ”
Türk Dünyası Araştırmalar Vakfı nın neşrettiği Tarih Dergisi’nin 409. (Şubat 2021) sayısında Vakıf Başkanımız Zafer Karatay’ın “Vefatının 25. Yılında Müstecib Ülküsal ve Emel Dergisi” Makalesi yayımlandı.
MİLLÎ DEVLET GAZETESİ’NE BEYANAT
Kırım Tatar Millî Meclisi Türkiye Temsilcisi Zafer Karatay Şubat ayında Kırım’daki baskı ve ard arda gelen tutuklamalar üzerine Millî Devlet Gazetesi’ne açıklama yaptı: “Kırım’ın İşgalinin 7. Yılında Kırım Tatarlarına Baskı Hala Sürüyor”.
► https://www.millidevletgazetesi.net/Soylesiler/Soylesi/3741
TARİH DERGİSİNDE; TÜRK DÜNYASINI AYDINLATAN MEŞALE: İSMAİL BEY GASPIRALI
Türk Dünyası Araştırmalara Vakfının Tarih Kültür Dergisi’nin Mart 2021 tarihli 410. Sayısında, Vakıf Başkanımız Zafer Karatay’ın “Doğumunun 170. Yılında Türk Dünyası Aydınlatan Meşale, İsmail Bey Gaspıralı” adlı makalesi yayımlandı.
“KIRIMOĞLU, BİR HALKIN MÜCADELESİ” KİTABI YAYIMLANDI
Kırım Tatar Millî Meclisi Türkiye Temsilcisi ve Emel Kırım Vakfı Başkanı, yapımcı ve yönetmen Zafer Karatay’ın “Kırımoğlu, Bir Halkın Mücadelesi” kitabı okuyucuyla buluştu. Karatay kitabında Kırım Tatarlarının millî lideri, Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun yaşam öyküsünü ve Kırım Tatarlarının millî mücadelesini anlatıyor.
Zafer Karatay, Kasım 2019’da İstanbul’da basımı tamamlanan 255 sayfalık kitabın gelirini, Emel Kırım Vakfı Kütüphane ve Arşiv Merkezinin satın alınması için Emel Kırım Vakfına bağışlayacak.
Nasıl Temin Edilebilir?
Kitabı almak isteyenlerin bedeli olan 40 TL’yi Emel Türk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfının Vakıflar Bankasındaki;
TL Hesap IBAN : TR29 0001 5001 5800 7279 9977 33 nolu hesabına veya Özgür Karahan adına PTT nezdindeki 8728830 nolu Posta Çeki hesabına yatırmaları, sonrasında posta adreslerini kirim @emelvakfi.org bildirmeleri gerekiyor. Daha sonra kitap adreslerine kargo ile yollanıyor.
Ankara’daki okurlar kitabı Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkezinden; ayrıca Kocaeli’de Tataroğlu Hediyelik’ten de temin edebilirler (Tel 0535 6889479 Feridun Akçora)
Yazardan imzalı temin etmek isteyenler için ise;
Zafer Karatay adına,
TR720001500158007301486533 Vakıfbank,
TR500006400000110010258120 İşbankası,
TR650001200976400001046791 Halkbank,
veya 17192938 no’lu Posta Çeki hesabından birine parayı yatırarak
zaferkaratay@yahoo.com adresine veya WhatsApp’tan 05543172580 no’lu telefona adreslerini iletmeleri halinde kargoyla adreslerine yollanacaktır.
