HABERLER, KAYBETTİKLERİMİZ ve HAYIRLA ANDIKLARIMIZ

HABERLER, KAYBETTİKLERİMİZ ve HAYIRLA ANDIKLARIMIZ

 

Hazırlayan: Burak ATMACA

 

 

Müstecib Ülküsal vefatının 20. yılında kabri başında anıldı.

Emel Dergisi ve Emel Kırım Vakfı kurucusu olan, ömrünü Kırım davasına ve mücadelesine adamış millî liderlerimizden olan Müstecib Ülküsal, vefatından yirmi sene sonra kabri başında dualarla ve konuşmalarla anıldı.

Müstecib Ülküsal’ın mezarı başında yapılan anma törenine Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay, İstanbul Kırım Derneği Başkanı Celal İçten ve Emel Vakfı ile İstanbul Kırım Derneği üyeleri katılmışlardır. Anma töreninde bulunanlar Ülküsal’a dair düşüncelerini ve hislerini dile getirmiş, Erşahin Ayhün ve Cafer Sadık Özlevent Hoca da birer dua okumuşlardır.

Emel Uygur’un dua bitiminde lokma ikram ettiği anma esnasında Cevdet ve Ülker Tahiroğlu çiftinin mezarlığın bakımını yapıp üzerine tarak tamga şeklinde menekşeler dikmesi takdirleri topladı.

1899 yılında Dobruca’nın Azaplar köyünde doğan Ülküsal, 10 Ocak 1996 günü İstanbul’da vefat etmişti. Yaptıkları ve yazdıklarıyla halen Kırım Tatar davasına ışık tutmaya ve insanlarına ilham vermeye devam etmekte olan Ülküsal, her yıl dönümünde kabri başında anılmakla birlikte fikirleri ve Kırım için mücadelesi ile her zaman hatırlanmaktadır. (QHA)

 

Kırım Tatarlarının son halk kedaylarından Nafe Yahyayev, 11 Ocak’ta vefat etti.

Kırım Tatar halk müziği sanatçısı Nafe Yahyayev, 11 Ocak tarihinde Kırım’ın Canköy şehrinde vefat etti. Nafe Yahyayev’in cenazesi 12 Ocak tarihinde Canköy mezarlığında toprağa verildi.

Nafe Yahyayev, 15 Mayıs 1926 tarihinde Fraydor bölgesi Kaymacı (Novosyolovskoye) köyünde doğdu. Çocukluğunda müziğe büyük ilgi göstermeye başlayan Nafe’nin babası 1939 yılında kendisine keman hediye etti. 2. Dünya Savaşında Naziler tarafından Avrupa’ya şark işçisi olarak götürüldü ve orada ağır işlerde çalıştı. 1946 yılında askerî konvoy refakatinde başta Tacikistan’ın Leninabad (Hucend) şehrine yollandı, ardından Özbekistan’ın Çırçık şehrindeki çalışma kampına gönderildi. 27 Aralık 1946’da serbest bırakıldı. 1947-1986 yılları arasında inşaatta taşçı, sıvacı ve boyacı olarak çalıştı. Aynı zamanda 1950’li yıllardan itibaren müzik grubu kurarak Kırım Tatar düğünlerinde çalıştı. 1948 yılında müzik sayesinde 50 yıl beraber yaşadığı eşiyle tanıştı. 1989 yılında ailesiyle birlikte Kırım’a geri döndü.

90 yaşına gelmesine rağmen Kırım Tatarlarının son halk kedaylarından Nafe Yahyayev hâlâ hafızasında yüzlerce halk türküsünü tutabiliyordu.

Kırım halk sanatçıları eski halk türklerini sormak için Nafe Kartbabanın yanına gelirlerdi. Nafe Yahyayev, Fevzi Aliyev’in çıkarttığı “Kırım Tatar Müziği Antolojisi” kitabına da asıl kaynak olmuştu. (QHA)

 

Zakir Kurtnezir vefat etti.

Yıllar boyunca Hidayet gazetesinin genel müdürlüğünü yürüten ve pek çok kitaba imza atan aksakal Kırım Tatar yazar ve gazeteci Zakir Kurtnezir 12 Ocak’ta vefat etti.

Kırım Tatar Millî Meclisi’nin facebook sayfasındaki duyurusuna göre Kurtnezir’in vefat nedeninin uzun süre yaşadığı sağlık problemleri olduğu belirtildi.

Zakir Kurtnezir 2 Aralık 1933 yılında Balaklava’daki Varnautka (Gonçarnoye) köyünde doğmuştu. 1957 yılında Özbekistan’da gazeteciliğe başlamış, ömrünü gazetelerin kitapların arasında geçirmişti. 1993 yılından itibaren Kırım Müftülüğü tarafından çıkarılan Hidayet gazetesinin genel yayın yönetmenliğini yürütmekteydi. Ayrıca bir süre Yıldız dergisinin editör yardımcılığını da üstlenmişti. Kırım Müftülüğü’nde yıllarca dinî kitapları tercüme etmişti. 1957’de Kırım Tatar dilinde sürgün yıllarında basılan “Bahar Ezgileri” adlı eserde onun da yazıları yer almıştı. Muhammed Sallallahü Aleyhi ve Sellem’in Ahlâkı ve Âdetleri, Dünyayı Gezdim Neler Neler Gördüm, Hastalara Şifa Dertlilere Deva, Kırım Tatar Edipleri adlı kitaplarıyla tanınan yazar, sağlığında Kırım Tatarlarının sürgünden dönüş hikâyelerini bir araya toplayan Vatan Yolu Otaymadı (Vatana Giden Yol Çimlenmedi) adlı kitap çalışmasının yayına hazırlandığını da belirtmişti. (QHA)

 

Prof. Dr. Enver Mahmut toprağa verildi.

Romanyalı Kırım Tatar akademisyen, edebiyatçı ve yazar Enver Mahmut, uzun süredir mustarip olduğu hastalığı sebebiyle Bükreş Hastanesi’nde vefat etti.

11 Ekim’de vefat eden Enver Mahmut, ertesi gün Köstence Merkez Mezarlığı’nda toprağa verildi. Eski Müftü Necat Osman tarafından kıldırılan cenaze namazının ardından, merhumun naaşı son yolculuğuna uğurlandı.

3 Ocak 1935’te Dobruca’nın Mahmutkuyusu (şimdiki adıyla İzvoru Mare) köyünde doğan Enver Mahmut, Kazan Devlet Üniversitesi’nde Tarih ve Filoloji alanlarında eğitim gördü. Ünlü yazar, 1958 yılında buradan mezun olduktan sonra Bükreş ve Ovidius Üniversitelerinin Türkoloji bölümlerinde ders verdi. 1994-1998 yılları arasında araştırma ve eğitim için Ankara’da bulundu. Enver Mahmut, Nedret Mamut ile evli ve bir çocuk babasıydı. Romanya’daki Kırım Tatar toplumunun önde gelen isimlerinden olan Enver Mahmut; Bozcıgıt, Ayuw Kulak Batır, Dobruca Türk Halk Edebiyatı Metinleri, Dobruca Tatar Ağızlarında Osmanlıca-Türkçe Unsurlar, Anlam ve Yapı Bakımından Dobruca’daki Türk Yer Adları gibi önemli eserler vermiştir.

 

Karatay: “Edward Allworth’ü unutmayacağız”

Colombia Üniversitesi emekli profesörlerinden, uzun yıllar bu üniversitenin Orta Asya Çalışmaları Direktörü olan ve Türk Tarihi üzerine çok önemli araştırmalar yapan Prof. Dr. Edward Allworth 20 Ekim 2016 Perşembe günü New York’ta vefat etti.

Emel Kırım Vakfı Başkanı ve Kırım Tatar Millî Meclisi Türkiye Temsilcisi Zafer Karatay yayınladığı taziye mesajında, Allworth’un vefatıyla ilgili olarak şu sözleri kaydetti:

“Prof. Dr. Edward Allworth, Türkistan ve özellikle Rusya esareti altına düşmüş Türkler hakkında çok önemli çalışmalar yaptı. Aralarında Prof. Dr. Timur Kocaoğlu, Prof.Dr. Ahmet Kanlıdere gibi kıymetli Türk tarihçileri ve Türkologların da olduğu çok kıymetli bilim insanlarımıza hocalık yaptı. Elbette o Kırım’ı ve Kırım Türklerini de unutmadı. Onun editörlüğünü yaptığı “The Tatars of Crimea: Return to the Homeland” (Kırım Tatarları: Vatana Dönüş, 1997) adlı eseriyle Kırım Türklerinin sesinin ve Vatan Kırım’a dönme mücadelesinin hür dünyaya, akademik çevrelere duyurulmasında büyük emeği geçmiştir. Edward Allworth, Türklere ve Türk Tarihine ön yargıyla değil, bilimsel objektiflikle ve müspet yaklaşmış çok önemli bir bilim insanı idi. Kırım Türkleri olarak onu ve hizmetlerini asla unutmayacağız. Saygı, sevgi ve minnetle anacağız. Eserleri her zaman bize referans olacaktır.”

Prof.Dr. Edward Alworth’ün en önemli eserleri arasında şu çalışmalar bulunmaktadır:

The Nationality Question in Soviet Central Asia, (editor) Praeger Publishers, 1973.

The Modern Uzbeks From The Fourteenth Century To The Present: A Cultural History, Hoover Press, 1990.

Central Asia, 130 Years Of Russian Dominance: A Historical Overview, (3 edition), Duke University Press, 1994

Muslim Communities Reemerge: Historical Perspectives on Nationality, Politics, and Opposition in the Former Soviet Union and Yugoslavia (co-editor), Duke University Press, 1994.

The Tatars of Crimea: Return to the Homeland, Duke University Press, 1997.

 

Kırım Tatar millî davasının büyük savunucularından Ahmet Demir Yüce vefat etti.

Zonguldak eski Senatörü ve Kırım Tatar millî davasının büyük savunucularından Ahmet Demir Yüce, 23 Aralık 2015 tarihinde Ankara’da vefat etti. 1922 yılında Kayseri’de dünyaya gelen Yüce, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. 2 Haziran 1968’de Adalet Partisi’nden Zonguldak Senatörü seçilerek 12 Eylül 1980 darbesine kadar senatoda bulundu.

Yüce, Şubat 1976’da Kırım Tatar halkının millî lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun açlık grevi sırasında hayatını kaybettiği haberlerinin yayılması üzerine, Kırım Tatarlarının Sovyet rejimi altında yaşadıkları zulmü protesto etmek üzere 12-20 Şubat 1976 tarihleri arasında kesintisiz 9 gün açlık grevi yaptı. Yüce’nin bu eylemi Kırım Tatarları için bir Türk parlamento mensubunun yaptığı ilk destek eylemi olarak tarihe geçti. Yüce’nin sağlığı bu açlık grevi esnasında ciddi tehlikeye girdi. O zaman bozulan böbrekleri bir daha düzelmeyerek vefatına kadar büyük acılar çekmesine sebep oldu.

Hayatının sonuna kadar Kırım Tatarlarına destek olmaya devam eden Yüce, 2012 yılında Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun kendisine Kırım’da yeni kurulan Kırım Tatar mahallelerinden birine onun adının verileceğini bildirmesi kendisine büyük mutluluk yaşatsa da 27 Şubat 2014’de Kırım’ın Rusya tarafından işgali ile başlayan süreçte bu karar gerçekleşemeden kaldı.

Yüce’nin vefatı üzerine Kırım Derneği Genel Merkez Yönetim Kurulu Derneğin internet sayfasında yaptığı açıklamada Yüce’yi anlatarak, “Kırım Tatar halkı bu kahraman insanı asla unutmayacaktır. Ailesinin ve hepimizin başı sağ olsun, Allah rahmet eylesin. Ailesine, yakınlarına ve Kırım Tatar Camiasına başsağlığı diliyoruz” ifadelerini kullandı.

 

Nevzat Yalçıntaş vefat etti

Kırım Tatar millî davasının önemli destekçilerinden Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş 15 Temmuz 2016’da Çatalca’daki evinde kalp krizi neticesinde vefat etti.

1933 Ankara doğumlu olan Nevzat Yalçıntaş Yüksek Ticaret ve İktisat Okulu’nu bitirdi, Fransa Caen Üniversitesi’nde Doktora, İngiltere Londra Üniversitesi London School of Economics and Social Sciences’de Doçentlik Çalışmaları yaptı. DSİ ve DPT’de Yönetici, TRT Genel Müdürlüğü, Türkiye Gazetesi Başyazarlığı, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyeliği, Tercüman Gazetesi Yazarlığı, 21. ve 22. Dönem İstanbul Milletvekilliği ile AGİTPA Türk Grubu Başkanlığı yaptı. Evli ve 2 Çocuk babasıydı.

Yalçıntaş uzun yıllar sonra, 1991 senesinde Hansaray’ın bahçesinde topluca kılınan, ilk namazın imamlığını yapması sebebiyle Kırım’da tarihî bir anın en ön safında yer almıştı. Milletvekilliği döneminde Kırım Tatarlarının mücadelesini defalarca TBMM kürsüsüne; gazeteci olarak da köşesine taşıyarak kamuoyunun dikkatini Kırım Davasına çekmiş ve aydınlatmıştı.

Kırım Tatarlarına maddi manevi desteğini hep sürdüren, pek çok kitaba imza atan Yalçıntaş’ın Zafer Karatay ve Mehmet Cemal Çiftçigüzeli ile birlikte hazırladığı “Kırım, Ey Güzel Kırım” adlı bir de hatıra kitabı bulunuyor.

 

 

Prof. Dr. Kemal Karpat Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülüne layık görüldü.

Ankara’da 28 Aralık tarihinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde, 2016 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri dağıtıldı. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sosyal bilimler ve tarih alanında Kırım Tatarı Prof. Dr. Kemal Karpat’a verildi.

Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layık görülen sanatçılar, ödüllerini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan aldı.

Sinema alanında Şener Şen, edebiyat alanında Mustafa Kutlu, müzik alanında Prof. Dr. Erol Parlak, sosyal bilimler ve tarih alanında Prof. Dr. Kemal Karpat, geleneksel sanatlar alanında Feridun Özgören’in ödül aldığı törende, vefa ödülü ise Ord. Prof. Dr. Süheyl Ünver’in oldu. Törende Prof. Dr. Kemal Karpat adına ödülü Prof. Dr. Hakan Kırımlı teslim aldı.

Kırım Tatar tarihçi, Türk Tarih Kurumu şeref üyesi Prof. Dr. Kemal Karpat, Romanya’nın Dobruca bölgesinde bulunan Babadağ kasabasında 1923 yılında doğdu.

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu olan Karpat Washington ve Rewington üniversitelerinde siyasal ve sosyal bilimler üzerine master ve doktora yaptı. Romanya’da tarih ihtisasının ardından Amerikan tarihi, Rus tarihi, Ortadoğu tarihi ve Osmanlı tarihi konularında çeşitli kurslara katıldı. 20 ülkede yayımlanmış 130 makalesi ve 16 kitabı bulunuyor. Amerika’daki Türk Araştırmaları Cemiyeti’nin kurucusu ve başkanı, Orta Asya Cemiyeti’nin (ACAS) kurucusu. Türk Tarih Kurumu şeref üyesidir.

Prof. Dr. Kemal Karpat’ın yurtdışında en çok ilgi gören eseri Ottoman Population adlı çalışmasıdır. Kitap, Wisconsin Üniversitesi tarafından basıldı. Karpat aynı zamanda TBMM Onur Ödülü sahibidir. (QHA)

 

Uluslararası Türk Akademisi, Prof. Dr. Aziz Sancar ve Prof. Dr. Kemal Karpat’a bilime yaptıkları katkı dolayısıyla ödül verdi.

28 Mart 2016 tarihinde Uluslararası Türk Akademisince, Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan BM temsilciliklerinin desteğiyle BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi salonunda “Gündem 2030: İpek Yolunda Sinerjiler Sempozyumu” düzenlendi.

Toplantıda bilim dünyasına yaptıkları katkı dolayısıyla Nobel ödüllü Prof. Dr. Aziz Sancar ve Prof. Dr. Kemal Karpat’a ödül verildi.

Prof. Dr. Kemal Karpat da törende yaptığı konuşmada, Türk ve İslam dünyasından bilim insanlarının, bugün Batı dünyasının ulaştığı bilim seviyesine büyük katkılar verdiğini kaydederek, Türk ve İslam dünyasının, gelişmesinde büyük katkı sunduğu bilim ve teknolojiyi sahiplenmesi gerektiğini söyledi.

Ödülün ardından konuşan Prof. Dr. Sancar, sadece Türkiye’den değil tüm Türk dünyasından bilim alanında Nobel ödülü alan ilk kişi olmaktan onur duyduğunu söyledi.

Türk dünyasının tarih boyunca bilime çok önemli katkılar yaptığını vurgulayan Sancar, “Son 2-3 yüzyıldır Türk dünyası bilimin gelişmesinde önemli rol oynayamadı. Hem Türk dünyasının hem de tüm insanlığın, ilerleme için eğitim, bilim ve matematiğe odaklanma sorumluluğu var” dedi.

Sancar, aldığı ödül nedeniyle onur duyduğunu belirterek, Türk dünyasında bilimin özendirilmesi için elinden geleni yapacağını ifade etti. (AA)

 

Kırım Derneği İstanbul Anadolu Yakası Şubesi kuruldu.

Kırım Derneği İstanbul Anadolu Yakası Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Turgut Güngez, İstanbul Anadolu Yakası şubesinin 26 Aralık tarihi itibariyle kuruluş kaydının yapıldığını bildirerek Kırım Türkleri için hayırlara vesile olması temennisinde bulundu. Güngez ayrıca Rus işgalcilerin şehit ettiği Kırım Türklerinin yolbaşçısı Numan Çelebicihan’ın liderliğinde kurulan Kırım Ahalî Cumhuriyeti’nin kuruluş tarihine (26 Aralık 1917) atıfta bulunarak, dernek şubesinin bu önemli tarihin yıldönümüne denk gelmesinin ayrı bir anlam ve misyon kazandıracağı temennisinde de bulundu.

Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkezi tarafından yapılan duyuruya göre 4 Aralık tarihinde İstanbul’un Anadolu yakasında yeni bir dernek kurmak için bir çalışma grubunun oluşturulduğu ve ilk istişare toplantısının Gebze’de yapılmasından sonra 4 Aralık 2016 Pazar günü Kadıköy Aden Otel’de yapılan ikinci toplantıda “Kırım Derneği İstanbul Anadolu Yakası Şubesi”nin kurulması için Genel Merkeze müracaat etmek üzere Serpil Mafke, Ataalp Kadir Pınarer, Yrd. Doç. Dr. Zekeriya Başarslan, Nural Kader, Yahya Bayraşlı, Turgut Güngez ve Kamile Polat’tan oluşan 7 kişilik müteşebbis heyetin seçildiği belirtilmişti. (QHA)

 

Şahin’in çalışması “Yılın Tezi Ödülü”ne layık görüldü

Kırım Derneği Genel Merkezi Gençlik Komisyonu eski başkanı Fethi Kurtiy Şahin, ODTÜ Prof. Dr. Mustafa N. Parlar Eğitim ve Araştırma Vakfı tarafından verilen “Yılın Tezi Ödülü”ne lâyık görüldü.

ODTÜ Yılın Tezi Ödülü, Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin çeşitli bölümlerinde bir önceki akademik yıl içerisinde tamamlanmış olan (teknoloji üretmeye yönelik tezler başta olmak üzere) lisansüstü tez çalışmaları arasından uzmanlarca başarılı bulunarak önerilen ve Vakıf Ödül Jürisi tarafından uygun bulunarak onaylanan tez çalışmalarına veriliyor.

Ekim 2016 itibariyle Doktora derslerine başlayan ve ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrasya Çalışmaları Bölümü’nde Araştırma Görevlisi olarak çalışmalarını sürdüren Fethi Kurtiy Şahin de danışman hocası Prof. Dr. Ayşegül Aydıngün rehberliğinde hazırlamış olduğu “Ukrayna Ulus İnşasında Kırım Tatar Etkisi ve Euro Meydan: 2014 Sonrası Yenilikler ve Değişimler” başlıklı tez çalışmasıyla bu ödüle layık görüldü. (QHA)

TAVSİYELER

MÜSTECİB ÜLKÜSAL’I KABRİ BAŞINDA ANDIK

Emel dergimizin kurucusu, başyazarı, Kırım Milli Kurtuluş Merkezi Başkanı, Emel Kırım Vakfımızın kurucusu ve 10 …