Kayıplarımız: Halil Beşev

HALİL BEŞEV (1896 – 1973)

 

Kırım’ın Akmescit İline bağlı Beşev köyünde doğmuş olan Halil Beşev, 3 Mayıs 1973 günü Ankarada Kızılay meydanında bir taksinin çarpmasile ağır şekilde yaralanmış ve hastaneye götürülürken ölmüştür.

Halil Beşev, 1971 yılının Haziran ayında Ankara’da ölen kardeşi Rüstem ile birlikte, 1914 yılında Akmescit şehrine yerleşerek ticarete başlamıştır. Çalışkanlığı ve dürüstlüğü sayesinde ticaretini geliştirmiştir.

Yaradılıştan milliyet duygusu ve heyecanı ile dolu olan Halil, 1917 Rus ihtilâli sırasında Kırım Türklerinin kurtuluş ve istiklâl hareketine katılarak, Kurultay birliklerinin süvari bölüğünde Bolşeviklerle çarpışmıştır. Savaşta kendisi ile birlikte yaralanan atı ölmüştür. Kendisi yaralı halinde gizlenip Bolşeviklerden kurtulmayı başarmıştır. Muhtar Kırım Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ilân edildikten sonra Kırım Cumhurbaşkanı Veli İbrahim ekibinde çalışarak Türk köylerinde kooperatifler açılmasını sağlamış ve bunların yardımı sayesinde 1921 -1923 yılları arasında Kırım’da Moskova tarafından kasden yaratılan açlıktan ölenlerin artmasını önlemiştir. Pek çok kız ve erkek gencin okuyup yetişmelerine şahsen de yardım etmiştir. Halkının sevgisini ve güvenini kazanmıştır.

Halil’in bu hizmet ve başarıları kendisinin kooperatifler müfettişliğine atanmasını sağlamış, Türk gençlerinin daha çok sayıda okumalarına imkân vermiştir.

Halil Beşev’in eski durum ve tutumunu öğrenmiş olan CKA ajanları, son faaliyet ve hizmetlerini de milliyetçilik sayarak O’nu tevkif etmişlerdir. Bu bâdireden kurtulmasını başaran Halil, bundan sonra (Millî Fırka) üyesi suçile tekrar tutuklanmış ise de bundan da yakasını sıyırmıştır. Nihayet 1928 yılında üçüncü kez, ayni suçlara casusluk suçu da eklenerek tevkif edilmiş ve ölüm cezası almıştır.

1929 yılında hapishaneden kaçmayı başaran Halil, ayni yıl içinde Kırım ve Kafkasya dağlarında geceleri yürümek, gündüzleri yatmak, köylü Türk ve Müslümanlardan yardım görmek suretiyle, aylardan ve birkaç kere ölüm tehlikesi atlattıktan sonra, sevgili Türkiye’sine kavuşmuştur.

1930 yılında İstanbul’da evlenen Halil, birbuçuk yıl sonra ebediyen kaybettiği eşinden bir oğlan sahibi olmuştur. Tekrar evlenen Halil’in bu hanımından üç kızı ile bir oğlu vardır.

Halil İstanbul’da bir süre kaldıktan sonra ailesi, 1931 de Kırım’dan gelmiş olan annesi ve iki kız kardeşi ile birlikte, Çankırı’ya yerleşmiş, oradan Ankara’nın Dikmen semtine yerleşerek imalat ve ticarete başlamıştır. Son günlerine kadar burada kalmıştır. 

Halil ateşli ve heyecanlı, mert ve cesur bir milliyetçi olduğu kadar açık fikirli, inkilâpçı, çalışkan, iyiliksever bir insandı. Çok dostu vardı ve bunlar tarafından samimiyetle sevilirdi.

Ölümünden dolayı duyulan acıya yürekten katılır, Ulu Tanrı’dan sayın ailesine, akraba ve dostlarına başsağlığı ve merhuma rahmet dileriz.

Milletine, yurduna, insanlığa yararlı olanlar ve hizmet edenler sevilir ; söz, yazı ve dua ile anılırlar.

EMEL