KIRIM TATARLARININ MİLLÎ EGEMENLİK BİLDİRİSİ*
Çeviren: Lemara RECEBOVA
Kırım Tatarları, Kırım’ın on sekizinci yüzyılda Rusya’ya ilhakı ile millî devletlerini kaybettiler. Bir asırdan fazla bir süre müstevliler Kırım Tatarlarını askerî, siyasî, ekonomik, kültürel, dinî baskı altında tuttular.
1917 yılında Kırım Tatarları kendi kurultaylarını toplayarak bağımsız Kırım Cumhuriyetini kurduklarını ilan ettiler. Halkın bu cesur teşebbüsü ve mukaddes istekleri askerî kuvvetle durduruldu. Fakat Sovyet Hükümeti halkımızın güçlü mücadelesi karşısında ve kendisinin komşu doğu ülke Müslümanlarının Avrupa emperyalizmine karşı mücadelelerinde müttefiki olduğunu göstermek için Kırım M.S.S.C.’ni kurmayı, tepkilere karşı çıkar yol olarak gördü. Millî topraklarında egemen özellik taşıyan Kırım Muhtar
Cumhuriyeti kısa ömürlü oldu.
Kırım Tatarları Sovyetler tarafından toptan jenoside uğratıldılar.
1944’den 1956’ya kadar millî unsurları yüzünden uygulanan baskı ve kendi kaderini kendisinin tayin etmesinin engellenmesi politikası günümüzde de devam etmektedir.
Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti’nin 14 Kasım 1989’da kabul ettiği Kırım halkının uğratıldığı jenosidin varlığı hususundaki itiraf
deklerasyonuna rağmen Kırım halkına uygulanan baskılar artarak devam etti. Bu zor durum Kırım Tatarlarım birbirine bağlayan, onları birleştiren halkın sözcüsü delegeler olmadığı için daha da zorlaştı.
Bu şartlar altında bütün Sovyetlerden, halktan delegeler kurultay için seçildi:
— Bütün halk eşitliği prensibi ve milletlerin kendi kaderini kendi tayin etme hakkına ve onların politik statülerini kendileri belirleme ve ekonomik, sosyal ve kültürel ilerlemelerini sağlamak.
— Bütün Kırım Tatar halkı; gerçek ahval ve hasletlerinden gerçek vatanında değil de sürgünde yaşadığından mahrum edilmektedirler.
— Kırım halkının mevcut haklarını arttırma ve vatana dönüş çabalarının yavaş gidişini anlayıp; bunun sebep olabileceği Kırım Tatar halkının yok olması ihtimalinin önüne geçmektir.
— Bütün Kırım Tatar halkının problemini çözmek için halkın kendi potansiyel, kuvvet ve ilerleme gücüyle birlikte diğer milletlerden de Kırım Tatar meselesine yardım edecek ilim adamlarını bir araya toplamak gereklidir.
— Kurultay, İnsan Hakları Beyannamesine saygı duyacak ve uygulayacaktır.
— Kurultayın en önemli meselesi: Kırım Tatar halkının kendi öz vatanlarında yaşaması ve kendi yolunu kendisinin çizmesidir.
Kurultayın Ana Fikri
Kurultayın ana fikri, bir meclis meydana getirerek Kırım Tatarlarının en yüksek organı olan bu meclisin halkının adına her şeyi yapmasını mümkün kılmak; bunları Kurultay’ın dokümanları ve deklarasyonlarla halka ve merkezî yönetime sunmak.
Kırım Tatar Halkının Kurultayı Beyan Eder ki;
1. Kırım Tatar halkının ana yurdu, kendi toprağıdır. Onun için halkın kendi kaderini kendi belirleme hakkı vardır. Bu hak bütün dünya halklarına İnsan Hakları Beyannamesiyle tanınmıştır. Kırım Tatar halkı politik, ekonomik, ruhî, kültürel doğuşu kendisinin millî egemen hükümetiyle mümkündür. Kırım Tatar halkı bu emeline erişmek için bütün dünya halklarına verilen bu hakkını kullanacaktır.
2. Kırım Tatar halkının, Kırım’da yaşayan diğer millî gruplarla ilişkileri iyi olmalıdır. Birbirlerine hürmetleri, birbirlerini anlamaları iyi, hakları eşit olmalıdır. Kırım’da yaşayan halkların ekonomik kültürel ve dinî hakları korunmalıdır.
3. Kırım Tatarlarının öz vatanları olan Kırım’da muhtariyet kurmasına karşı çıkanlar, Birleşmiş Milletler genelgesine ve diğer devletlerin kanunlarına karşı çıkmış olurlar. Kırım Sosyalist Cumhuriyeti millî territorial unsurlar içermemekte ve Kırım Tatarlarının haklarını ihlâl etmektedir. Kırım Tatarlarının sürgün yerlerinden kendi öz vatanları olan Kırım’a dönmelerine engel olmaktadır. Kurultay bu devleti tanımamaktadır.
4. Kırım’ın yeri ve tabiî zenginlikleri, sanatoryumları Kırım Tatarlarının ve Kırım’da yaşayan diğer milletlerin millî zenginliğidir. Kırım Tatarları razı olmadıkça kullanılamaz. Karadeniz ve Azak denizinin ikliminde bulunan Kırım’ın tabiî görünüşünü, ekolojik vaziyetini bozucu her hareket durdurulmalıdır. Kırım’a zarar veren kişiler cezalandırılmalıdır.
5. Kurultay ve işbu bildiri tarafından ortaya konan söz konusu maksatlara karşı olan devlet ve başka teşkilatlara karşı yürütülen Kırım Tatar halkının millî statüsü, yani kendisinin bağımsızlığı uğrundaki mücadelesi ve Emel’ine ulaşmasındaki çabalar yeni kurulan meclise devir edilmektedir.
Kurultay; Birleşmiş Milletler Teşkilatına, dünya kamuoyuna, bütün devletlerin hükümet ve parlamentolarına, halk teşkilatlarına; Kırım Tatarlarının mücadele ve hareketlerine yardım etmeleri için müracaat eder.
BU MİLLİ EGEMENLİK BİLDİRİSİ
28 Haziran 1991 tarihinde Kırım’ın Akmescit şehrinde KIRIM TATAR HALKININ MİLLİ KURULTAYI’nda oy birliğiyle kabul edildi.
________________________
* 26-30 Haziran 1991 tarihleri arasında Vatan Kırım’ın Akmescit şehrinde toplanan II.
Kırım Tatar Kurultayı’nda ayakta alkışlanarak kabul edilen bu millî egemenlik bildirisi
Rusçadan tercüme edilmiştir (EMEL).
Sayı: 184 Emel, Mayıs – Haziran 1991