KIRIM’IN İŞGALİ SONRASINDA
RUS MEZALİMİNDEN ÖRNEKLER
Nurten CAMCI BAY
Siyasî Tutuklular ve Kırım’a Girişi Yasaklananlar Rus İşgalindeki Kırım’da Vefat Eden Yakınlarına Son Görevlerini Yapamıyorlar
Bilindiği gibi, tarihî Türk yurdu olan Kırım Şubat 2014’te Rusya tarafından bir kez daha işgal edildi. Şubat ayında işgalin 11’inci yılı dolacak. İşgalcilerin Kırım’da yaptıkları insan hakları ihlalleriyse artarak devam etmekte.
İşgalci Rusya’nın Kırım’daki illegal yönetimi insan hakları ihlallerini haber yapan, duyuran gazetecilerin, işgalcileri desteklemeyen, onların yanlarında olmayan aktivistlerin, din görevlilerinin, özellikle gece yarısı veya sabaha karşı olmak üzere, evlerine silahlı işgal güçleri marifetiyle baskın ve aramalar yapmaktadır. Kalıp olarak, insanlarımızı yıldırmak amacıyla yapılan bu aramalardan sonra, evin erkeği gözaltına alınmakta ve ardından da tutuklanmaktadır. Bu kardeşlerimiz, yani siyasî tutuklular, hiçbir suç işlememişler, sadece vatanlarını işgal edenlerin yanında olmamışlardır. Siyasî tutuklular haksızlıklara karşı mücadele eden, insan hakkı ihlallerine karşı çıkıp bunları duyurmaya çalışan, daha önce gözaltına alınan ve tutuklananların duruşmalarına katılan aktivistlerdir. Suçlarından biri de bu şekilde mahkûm edilip hapse atılanların ailelerine destek olmaktır.
İşgalci Rusya’nın kardeşlerimizi suçsuz yere tutuklaması ve uzun yıllar hapse mahkûm etmesi yetmezmiş gibi bir de yine yasadışı olarak Kırım’a, evlerine çok uzak mesafelerdeki Rusya hapishanelerine gönderilmektedirler. Bu insanlık dışı uygulamanın amacı gerek siyasî tutukluları gerekse Kırım’daki insanlarımızı yıldırmak, siyasî tutukluların aileleri ile iletişimini kesmek, hiç değilse azaltmaktır. Kırım Tatar Kaynak Merkezi başkanı Eskender Bariyev, 10 Aralık 2024 tarihi itibarıyla Rusya işgalindeki Kırım’dan, 141’i Kırım Tatarı olmak üzere, 231 Kırımlı siyasî tutuklunun halihazırda Rusya esiri olduğunu açıklamıştır. Bu süreçte siyasî tutuklulardan 27’si en yakınlarını kaybettiler.
Evinden, ailesinden ve Kırım’dan uzakta ve suçsuz yere hapishanede olmak çok üzücü bir şey; çocuklarının okula gidişlerini, doğum günlerini görememek, düğünler, bayramlar, millî ve dinî günlerde aileden uzak olmak çok zordur. Ancak en zoru aileden, yakınlarından, sevdiklerinden birisinin vefat etmesidir. Kardeşlerimize en zor gelen, muhtemelen tutuklandığından beri görüşemediğin annene, babana ve diğer akraba ve yakınlarına son vazifeni yapamamak, ailenle acıyı paylaşamamaktır.
Hele de hapishanede iken vefat eden evladınsa bu çok daha zordur. Suçsuz yere Rusya esaretinde iken, evladını, ana veya babalarını kaybeden kardeşlerimize Allah sabır versin. En yakınına hasret olarak bu dünyadan ayrılan siyasî tutuklu kardeşlerimizin vefat eden yakınlarının mekânı cennet olsun.
Kırım’ın Rusya tarafından işgalinden sonra yalnız siyasî tutuklular değil, Vatan Kırım’a girmeleri engellenenler, gerek Kırım’ın işgalinden sonra gerekse Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı topyekûn savaştan sonra Kırım’dan ayrılmak zorunda kalan kardeşlerimiz de yakınlarının cenazelerine katılamıyor.
Liderimiz Mustafa A. Kırımoğlu da en yakınlarının cenazesine katılamadı.
Yolbaşçımız Kırımoğlu’nun Kayınbabası, Safinar Cemileva’nın babası Mustafa İzmaylov 6 Ekim 2014’de, Kayınvalidesi, Safinar Cemileva’nın annesi 13 Nisan 2019’da, Ablası Şevkiye Asanova 7 Ekim 2015’te, Ağabeyi, Kırım Tatar Millî Hareketinin emektarı Anafi Cemilev, 13 Temmuz 2024 tarihinde vefat ettiler. Kırımoğlu hiçbirinin cenaze törenine katılamadı. Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu 80’li yıllarda Sovyetler Birliği zamanında da Kırım’a gidip babasının cenazesini gömememişti. Putin zamanında da kayınbabası, kayınvalidesi, ablası ve ağabeyinin cenaze merasimlerine katılamadı.
Kırım’ı Şubat 2014 tarihinde işgal eden Rusya, yolbaşçımız Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun Vatan Kırım’a girişini 19 Nisan 2014 tarihinde 5 yıl süre ile yasaklamış ve 5 Mart 2019 tarihinde işgalciler, yasağın süresini 15 yıl daha uzatmıştı. Mayıs 2022’de işgalcilerin sözde Yüksek Mahkemesi Kırımoğlu hakkında 3 yıl hapis cezası kararı almıştı.
KTMM Başkanı Refat Çubar da babasının cenazesine katılamadı. Ukrayna tarafındaki Herson iline bağlı Geniçesk şehrinde yapılan KTMM toplantısından dönen Refat Çubarov, Ukrayna ile Kırım arasındaki sınır kontrol noktasında durdurularak pasaportuna el konulmuş ve burada 5 Temmuz 2014 tarihinde Çubarov’a 5 yıl boyunca Kırım’a girişinin yasaklandığı tebliğ edilmişti. Kırım’a giriş yasağı olan Kırım Tatar Millî Meclisi Başkanı Refat Çubarov 30 Mart 2014 günü vefat eden babası Abduraman Çubarov’un cenazesine katılamadı.
Rusya’nın Kırım’ı işgalinden sonra Kırım’a girişleri engellenenler, işgal ve savaş sebebiyle Kırım’ı terk etmek zorunda kalanlar, işgalcilerin suçsuz yere tutukladıkları siyasî tutuklu kardeşlerimiz en yakınlarına son vazifelerini yapamıyor, en yakınlarının cenazesinde bulunamıyorlar.
– AYDER CAPPAROV (DT: 20.07.1980) siyasî tutuklular ile ilgili duruşmalara dinleyici olarak katılıyor, çocuklar ve yetişkinler için Kuran kurslarını düzenliyordu. Ayder, Haziran 2019’da ev baskınından sonra gözaltına alındı. Ocak 2021’de sözde suçlamalarla 17 yıl hapse mahkûm edildi. Ayder Capparov’un 13 yaşındaki oğlu babasının tutuklanmasından sonra hastalandı, Mart 2023’de ameliyat oldu, bağırsağındaki tümör çıkarıldı. İyileşemeyen Abdullah 26 Şubat 2024 de vefat etti. Hastalığında, vefatında yanında olamayan Ayder CAPPAROV kardeşimiz Rusya’da Verhneuralsk’ta hapishanede. Verhneuralsk Kırım’a 2.750 km uzaklıkta.
– RUSLAN SÜLEYMANOV (DT: 21.04.1983) Gazeteci ve Fizik Öğretmeni. Mart 2019’da yapılan ev baskınlarının ardından göz altına alındı ve 14 yıl hapse mahkûm edildi. Aynı zamanda öz ağabeyi Eskender de gözaltına alındı ve 15 yıl hapse mahkûm edildi. Ruslan ve Eskender’in anneleri Zera hanım 70. yaş gününü kutladığı gün oğulları için tek kişilik eylem düzenlemişti. Ruslan Süleyman’ın 3 yaşındaki oğlu Musa 24 Temmuz 2020’de kaybolmuş, yoğun aramalardan sonra 26 Temmuz’da cenazesi evlerinin yakınındaki, kapağı kapalı vaziyette olan kanalizasyon çukurunda bulunmuştu. Ruslan Süleymanov’un Mart 2024’de Kırım’dan 2.700 kilometre uzakta Çelyabinsk bölgesindeki Verhneuralsk hapishanesine gönderildiği öğrenildi.
– KTMM BAŞKAN YARDIMCISI AHTEM ÇİYGÖZ; Kırım Tatar Millî Meclisi Başkan Yardımcısı Ahtem Çiygöz, 26 Şubat 2014’te Kırım Özerk Cumhuriyeti Parlamentosu önündeki büyük mitingi organize etmek suçuyla 29 Ocak 2015 tarihinde işgalcilerce gözaltına alınıp tutuklandı. 8 yıl hapse mahkûm edildi. Ahtem Çiygöz tutuklu iken annesi Aliye Çiygöz 2 Temmuz 2017 tarihinde vefat etti. Eşi Zeytulla Çiygöz’le birlikte 4 çocuk ve 10 torun sahibi olan Ahtem Çiygöz’ün annesi Aliye Çiygöz Kırım’da toprağa verildi. Aliye Çiygöz’ün cenazesine Kırım’ın birçok bölgesinden yüzlerce Kırım Tatarı katıldı. Siyasî tutuklu Ahtem Çiygöz ve İlmi Umer yapılan görüşme ve anlaşmalar neticesinde 25 Ekim 2017 tarihinde Rusya esaretinden kurtuldular.
– KTMM I. BAŞKAN YARDIMCISI NARİMAN CELÂL (DT: 27 Nisan 1980) Gazeteci. Kırım’da, 4 Eylül 2021’de, sabaha karşı evine düzenlenen baskın sonrasında işgalciler tarafından götürüldü. Celâl’in nereye götürüldüğünü öğrenmek, sormak için gidenleri de işgalciler gözaltına aldılar. Nariman Celâl 17 yıl hapse mahkûm edildi. Nariman Celâl’in acısına dayanamayan babası Enver Celâl 28 Mart 2022’de vefat etti. Babasının cenazesine katılmak isteyen Nariman Celâl’e ne yazık ki işgalciler izin vermediler. Rus esiri Nariman Celâl Kırım’a 5.330 km uzaktaki Minusinsk cezaevinde iken Ukrayna ile Rusya arasında yapılan esir takasıyla 28 Haziran 2024’de Rusya esaretinden kurtuldu.
– RUSTEM ABİLTAROV (DT: 28.09.1979) Bahçesaray’da yaşayan Rustem Abiltarov tutuklanmadan önce inşaatçı olarak çalışıyordu. Evli, dört çocuk babası Rustem Abiltarov, 12 Mayıs 2016 tarihinde gözaltına alındı ve uydurma suçlamalarla 9 yıl hapse mahkûm edildi. Babası Seyran Abiltarov 2 Ağustos 2017’de vefat etti. Rustem Abiltarov, Kırım’dan, evinden 750 km uzakta Stavropol krayındaki hapishanede.
– ZEVRİ ABSEİTOV (DT: 12.08.1975) Diş hekimi. Bahçesaray’da yaşıyordu. 12 Mayıs 2016 tarihinde tutuklandı. Evli, 4 çocuk babası olan Zevri Abseit kurmaca suçlamalarla 12 Mayıs 2016’da gözaltına alındı ve 9 yıl katı şartlı hapse mahkûm edildi. Zevri Abseitov’un annesi Naciye Abseitova 22 Mayıs 2019 tarihinde vefat etti. Şimdi Zevri Abseit, Kırım’dan, evinden 750 km uzakta Stavropol krayındaki hapishanede.
– MÜSLİM ALİYEV (DT: 04.03.1971) Kırım’da işgalciler 11 Şubat 2016’da uydurma suçlamalarla birçok kişinin evinde arama yaptı. Müslim Aliyev de gözaltına alındı, tutuklanarak 19 yıl hapse mahkûm edildi. Evli ve dört çocuk babası Müslim Aliyev’in babası Nuri Aliev 13 Haziran 2019 tarihinde vefat etti. Müslim Aliyev şimdi Kırım’a 2.463 km uzakta Başkurdistan’da, Salavat hapishanesinde.
– SERVER ZEKİRYAYEV (DT: 1 Nisan 1973) Kırım’ın Bahçesaray şehrinde 11 Ekim 2017 tarihinde işgalci kolluk kuvvetleri Kırım Tatar aktivistlerin evlerinde arama yaptılar. Özel girişimci, “Kırım Dayanışması” aktivisti, öğretmen Server Zekiryayev’i de gözaltına aldılar, tutukladılar. Server 13 yıl hapse mahkûm edildi. Siyasî tutuklu Server Zekiryayev’in çok sevdiği babaannesi Gülsüm Bita 15 Haziran 2019 tarihinde vefat etti. Server şimdi evinden, Kırım’dan 1.547 km uzakta, Tula oblastı, Donskoy hapishanesinde.
– RUSLAN ZEYTULLAYEV (DT: 15 Haziran 1985) Evli, üç küçük kız çocuğu babası Ruslan Sivastopol’da 23 Ocak 2015’te kurmaca suçlamalarla, terörizmle suçlanarak gözaltına alındı, tutuklandı ve 2017’de 15 yıl katı rejimli hapse mahkûm edildi. Ruslan Zeytullayev’in Cafer kartbabası 26 Aralık 2019 tarihinde vefat etti. Ruslan şimdi Kırım’dan 2.479 km uzakta Rusya’da Salavat kenti hapishanesinde bulunuyor.
– VADİM BEKTEMİROV (DT: 9 Temmuz 1981) Yüksek öğrenim görmüş din adamı, filolog, Arap dili tercümanı. Siyasî tutukluların duruşmalarına katılıyor, onların ve ailelerin ihtiyaçlarını giderme konusunda yardımcı oluyordu. Sözde suçlamalarla 7 Temmuz 2020 tarihinde tutuklandı, 11 yıl hapse mahkûm edildi. Vadim Bektemir’in babası, tutuklanmasından 10 gün sonra vefat etti. Hiçbir hastalığı olmayan babasının yüreği oğlunun tutuklanmasına dayanamadı. Vadim’in tutuklanmasından 19 gün sonra ise, doğumunu merakla bekledikleri üçüncü çocukları doğdu. Vadim’in Eylül 2023’te bulunduğu Rusya’daki Lipetsk oblastındaki Yelts cezaevinden çıkarıldığını ve “16 Kasım 2023 tarihinde St. Petersburg’taki (Kırım’a 2.000 km uzak) cezaevine getirildikten sonra cezaevi görevlileri tarafından darp edildiğini, ancak karantinadan çıktıktan sonra arayabildiğini” Kırım Dayanışması’na Vadim’in ömür arkadaşı açıklamıştı.
– RÜSTEM ŞEYHALİYEV (DT: 22 Haziran 1979) Gazeteci, Kırım Tatar aktivist. 27 Mart 2019 tarihinde gözaltına alındı ve tutuklandı. İşgalcilerin sözde mahkemesi Şeyhaliyev’i 14 yıla mahkûm etti. Rüstem Şeyhaliyev’in annesi Dinara Şeyhaliyeva 7 Ağustos 2020 tarihinde vefat etti. Hanımı Suriye ve üç çocuğunun hasretle beklediği Rüstem şimdi Kırım’a 5.500 km uzaktaki Yeniseysk hapishanesinde.
– MECİT ABLAMİTOV (DT: 23.11.1993) işgalci Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB),19 Ağustos 2020’de “Rusya Federasyonu’nun çıkarlarına aykırı amaçlarla yabancı bir devletin topraklarında faaliyet gösteren yasadışı silahlı grubun faaliyetlerine katılmak…” suçlamasıyla gözaltına aldı. Mecit Ablamitov için 7 yıl hapis cezasına karar verildi. Siyasî tutuklu Mecit Ablamitov’un annesi Asiye Ablamitova, 25 Ekim 2020 tarihinde vefat etti ve toprağa verildi, cenaze törenine siyasî tutuklu oğlunun yerine akrabaları, köylüleri ve aktivistler geldiler.
– RUSLAN MESUTOV (DT: 11.09.1965) Aluşta’daki Müslüman dinî cemaatin kurucularından biri ve camide güvenlik görevlisi olarak çalışıyor, dinî bayramları organize ediyor, cenazelerde ve dualarda yardımcı oluyordu. İşgalciler, 10 Haziran 2019’da gözaltına aldılar. Tutuklandı ve 18 yıl hapse mahkûm edildi. Suçsuz yere tutuklanan Ruslan Mesutov’un tutuklandıktan sonra hiç görüşemediği 79 yaşındaki annesi Aliye Mesutova 27 Ekim 2020’de vefat etti. Ruslan Mesutov’u işgalci güçler Kırım’a 1.380 km mesafedeki Yelets-Lipetsk hapishanesinden Kırım’a 9.270 km. uzaktaki Yakutistan’daki 1 nolu cezaevine sevk ettiler.
– EDEM SMAİLOV (DT: 22.05.1968), Topçiköy dinî cemaatinin başkanı, dinî bayramları düzenleyen, siyasî mahkumların ailelerine ve yardıma ihtiyacı olan herkese yardım eden bir aktivistti. 21 Mayıs 2018’de evinde yapılan aramanın ardından asılsız suçlamalarla gözaltına alındı. İşgalci Rusya’nın sözde mahkemesi tarafından13 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Edem Smailov’un kayınvalidesi Muniver Kelamov 16.09.2020 tarihinde Akmescit bölgesindeki Novıy Mir köyü yakınlarından geçen karayoluna çıkarak “Çocuklarımız terörist değil! Camide konuşmak suç değil!” yazılı pankart açmış, tek kişilik eylem yapmıştı. Edem’in kurtulmasını beklerken Muniver Kelamov vefat etti. Edem Smaılov şimdi Kırım’dan 2.099 km. uzakta, Kostroma hapishanesinde.
– AKİM BEKİROV (DT: 18.10.1988) Kırım Dayanışması aktivisti, siyasî tutukluların duruşmalarına katılan, tutuklulara ve ailelerine destek olan bir sivil aktivistti. 27 Mart 2019 tarihinde gözaltına alınanlardan biri de Akim’di. Tutuklandı ve 14 yıl hapse mahkûm edildi. Önce Kırım, sonra Rusya’nın Rostov bölgesindeki hapishanesine, bilahare Balaşov hapishanesine, buradan da 12 Eylül 2024 tarihinde Çuvaşistan Cumhuriyeti’nin Tsivilsk kentindeki İK-9’a sevk edildi. Siyasî tutuklu Akim Bekirov’un çok sevdiği dedesi Server Bekirov 8 Ağustos 2021 tarihinde vefat etti. İki küçük çocuk babası olan Akim şimdi evinden, Kırım’dan 2.045 km uzakta, Çuvaşistan’ın Tsivilsk hapishanesinde.
– ENVER ÖMEROV (DT: 9 Kasım 1961) Rus işgalindeki Kırım’ın Karasubazar şehrinden sevgi dolu bir eş, baba ve büyükbaba. 2016 yılında biricik kızı Fatma İsmailova’nın kocası Rustem İsmail tutuklandı. Damadı tutuklandıktan sonra, kızına, damadına ve torunlarına bakmaya uğraşıyordu. Ancak 2019 yılında Enver Ömerov’un hem kendisi hem de oğlu Rıza Ömerov tutuklandı. Enver Ömerov 18 yıl, oğlu Rıza Ömerov 13 yıl hapse mahkûm edildi. Enver Ömerov’un annesi Zöre Ömerova 29 Ağustos 2021 tarihinde vefat etti. Enver Ömerov Vladimir’deki hapishaneden Ağustos 2024’de, Kırım’a 2.145 km uzaklıktaki Mari El Cumhuriyeti’nin Yoşkar-Ola hapishanesine transfer edildi.
– ŞABAN UMEROV (DT: 22 Ekim 2019) Kırım Tatar aktivist. İşgalcilerin 27 Mart 2019’da Kırım Tatarlarının evlerine toplu baskınlar yaptığı gün o da gözaltına alındı ve tutuklandı. 18 yıl hapse mahkûm edildi. Şaban Umerov’un babası Suleyman Umerov 10 Mart 2023 tarihinde vefat etti. Şimdi, Kırım’dan 2.700 kilometre uzakta Verhneuralsk hapishanesinde.
– ERNES AMETOV (DT: 30.05.1985) Rusya tarafından işgal edilen Kırım’ın Bahçesaray şehrinde, 11 Ekim 2017 tarihinde işgalci kolluk kuvvetlerinin Kırım Tatar aktivistlerin evlerinde yaptığı baskın ve aramada gözaltına alındı. Ametov 3 yıl hapis yattıktan sonra Eylül 2020’de beraat etti. Ancak Temyiz Mahkemesi Mart 2022’de Ametov hakkındaki davanın yeniden görülmesini istedi ve Ernes Ametov’u 11 yıl hapis cezasına çarptırdı. Ametov’un 61 yaşındaki annesi Zera Ametova tedavi gördüğü Türkiye’de 17.03.2023 tarihinde vefat etti. Ametov, Türkiye’de tedavi gören annesinin yanında olma, ona destek verme fırsatından mahrum bırakıldı ve annesini son yolculuğuna uğurlayamadı. Ernes Ametov’un Ağustos 2024’de Novoçerkassk hapishanesinden Vologda bölgesindeki Şeksna hapishanesine sevk edildiği öğrenildi.
– ELDAR YAKUBOV (DT: 15 Nisan 1980) Rus işgal güçlerince Ağustos 2023’te Kırım’ın Bahçesaray kentinde yapılan toplu baskında gözaltına alınmıştı. Eldar’ın annesi Müniver Yakubova, 10 Ocak 2024 tarihinde vefat etti. Bahçesaray Bölge Hastanesinde bir süredir yoğun bakımda tedavi görmekteydi. Eldar Yakubov Rostov hapishanesinde tutuluyor.
– VADİM SİRUK (DT: 20.02.1989) Haksızlığa karşı yılmaz mücadelesi yüzünden FSB tarafından 11 Şubat 2016 tarihinde, 27 yaşını kutlamaya 9 gün kala tutuklandı. Rus adaletsizlik makamları kronik rahatsızlığı olan Siruk’a 12 yıl ağır ceza verdiler. Vadim Siruk’un çok sevdiği büyükannesi Olga Guşevata 2 Şubat 2024 tarihinde vefat etti. Vadim Siruk şimdi Kırım’a 2.470 km uzakta, Başkurdistan’ın Salavat şehri hapishanesinde.
– LENUR HALİLOV (DT: 08.12.1967) «Aluşta» Müslüman cemiyetinin başkanı ve kurucusu, Lenur Halilov, 10 Haziran 2019’da evine yapılan baskının ardından Kırım’da gözaltına alındı ve 18 yıl hapse mahkûm oldu. Lenur Halilov’un 5 yıldır göremediği annesi Resude Hanım 25 Nisan 2024 tarihinde vefat etti. Lenur Halilov da annesine son vazifesini yapamadı. Lenur Halilov, Vladimir’den Kırım’a 1.950 km mesafede bulunan Nijniy Novgorod’daki hapishaneye sevk edildi.
– RAİM AYVAZOV (DT: 30 Ocak 1994) Kırım’dan Ukrayna’nın anakarasına çıkış yaparken “Kalançak” kontrol noktasında FSB tarafından Nisan 2019’da gözaltına alındı. Tutuklanan Raim Ayvazov’a uydurma suçlamalarla 17 yıl hapis cezası verildi. Raim Ayvazov’un 57 yaşındaki babası Halil Ayvazov 22 Temmuz 2024 tarihinde işyerinde aniden fenalaşarak vefat etti. Oğlu Raim ile 3 yıldır görüşememişlerdi. Babası, oğlu Raim’i en son 2021 yılında Rostov-na-Donu’daki bir duruşmada görebilmişti. Kırım’dan sonra Rostov, sonra Ulyanovsk oblastındaki Dimitrovgrad hapishanesinde kalan Raim Ayvazov’un Arhangelsk’e ailesinden 3.005 km. uzaktaki hapishaneye gönderileceği öğrenildi.
– İRİNA DANILOVİÇ; Rus işgali altındaki Kırım’daki sağlık sorunlarını gündeme getiren gazeteci, hemşire ve sosyal aktivist İrina Danılovıç 29 Nisan 2022’de Koktebel’de işten eve dönerken kaçırıldı. 11 Mayıs’ta avukat, onun Akmescit hapishanesinde olduğunu kanıtlamayı başardı. Eleştirel tutumu yüzünden sık sık yönetim tarafından taciz ediliyor ve baskı görüyordu. Danılovıç için sözde mahkeme, 7 yıl hapis ve 50 bin ruble para cezası kararı aldı. Gördüğü işkence ve kötü alıkonulma şartları nedeniyle İrina Daniloviç’in sağlık durumunun çok kötü olduğunu avukatları bildirdi. 1 Ağustos 2024 tarihinde Kırımlı siyasî tutsak İrina Danılovıç’ın babası Bronislav Danılovıç hayatını kaybetti. İrina Danıloviç, Stavropol bölgesindeki Zelenokumsk’ta bir Rus kadın cezaevinde tutulduğundan babasını son yolculuğuna uğurlayamadı.
– AMETHAN UMEROV (DT: 08.08.1986) Siyasî tutukluların duruşmalarına gidiyor, tutuklananların ailelerine yardım ediyordu. 24 Ağustos 2023’de evine yapılan baskın ve aramadan sonra gözaltına alınan Amethan Umerov şimdi, Bahçesaray’dan 700 km uzakta Rostov-na-Donu’daki gözaltı merkezinde bir yılı geçkin bir süredir yargılanmasının başlamasını bekliyor. Amethan Umerov’un yol göstericisi, örnek aldığı dedesi, Sovyet döneminde Kırım Tatarlarının vatana dönüş mücadelesine katılan tanınmış Kırım Tatar aktivisti Ayder Kömürcü 7 Ekim 2024 tarihinde vefat etmişti. Ayder Kömürcü’nün 3 torunu da işgalci Rusya’nın esiri. Torunlarından Amethan Umerov, Rus işgal güçleri tarafından Ağustos 2023’te alıkonuldu. Mart 2024’te ise, Rüstem Osmanov ve Mustafa Abduramanov olmak üzere 2 torunu daha haksız yere işgalcilerce alıkonuldu. Siyasî tutuklu Amethan Umerov’un dedesinin vefatından 14 gün sonra, 21 Ekim 2024 tarihinde de babası Ayder Umerov vefat etti. Amethan Umerov’un annesi oğlunun suçsuz yere hapishanede olmasına üzülürken, babasını ve ömür arkadaşını da kaybetti.
– MEMET BELÂLOV (DT: 2 Ocak 1989) Radyo mühendisi. 2017 yılında tutuklandı. Mahkeme onu 18 yıl hapse mahkûm etti. Oğlu Memet Belâlov’un kurtuluşu için yıllardır mücadele eden 65 yaşındaki Reşat Belâlov 15 Ocak 2025 tarihinde vefat etti. Rus esaretinde olan Memet Belâlov babasının cenazesine katılamadı. Mehmet Belâlov Kırım’ a 2.344 km uzaktaki Novgorod bölgesinde hapishanede.
Yakınlarının cenazesine gerek sürgünde oldukları, Kırım’a gelemedikleri için ve gerekse Rusya hapishanelerinde tutuklu oldukları için katılamayan, son vazifelerini yapamayanların hepsine Allah sabır versin. Hayatını kaybeden yakınlarının da hepsinin mekânı cennet olsun.