Cafer Seydahmet KIRIMER.
1917 Rus inkılâbında, neden Çarlık son dakikaya kadar ifrattan ayrılmadı? Neden, Rus fikir hayatında müfrit sağ ve sol cereyanlar daima ağır bastı? Neden, Rusyada ilk siyasî parti olarak “Rus sosyalist partisi” kuruldu? Neden, liberal inkılâpçılar iktidarda tutunamadılar? Neden hiç kimse inkılâbı durdurmayı düşünmedi? Nasıl oldu da, çok müfrit ve hayalperest olarak tanınan ve kadrosunda pek az Rus münevveri bulunan Bolşevik partisi iktidarı ele alabildi? Nasıl oldu da, bolşevikler, bir asırdanberi Rus inkılâpçılarının uğrunda can verdikleri hürriyetleri söküp attılar? Eski Petersburg hukuk fakültesi profesörlerinden Baron Borice Nolde’nin dediği gibi, neden, 1918 de bir kaç haftada bütün Büyük Ruslar arasında Bolşevizm almış yürümüşken, Rusya içinde ve dışında yaşayan milletler, millî cereyan ve teşekkülleri ile Bolşevizmden kaçındılar, ona karşı vaziyet aldılar? Neden Rusya yeniden hudut tanımayan müfrit bir mutlakiyete sürüklendi? Neden bu rejim hâlâ devam ediyor? Neden dünyada hiç bir milletin sosyalist partisi cihan inkılâbı dâvasına kalkışmıyor, bunu gerçekleştirme ödevini üzerine almıyor da, Ruslar sözde Marksizm bayrağını benimseyerek buna kalkışıyorlar?
Evet, Rus tarihini bu neticeye götüren mantık, yahut en mühim sebep nedir?
Müellif M. J. W. Bienstock, “1917 Rus inkılâbı, bütün Rus tarihinin mantıkî bir neticesidir.” der. Rus fikir adamı N. Berdiaef de, “Bolşevizm, Rus tarihinin bir epizodu, ayrı bir hâdisesi değil, Rus halkının organik, bünyevi hastalığıdır.” diyor. Tolstoy ise şöyle diyor: “Nihilizm Rusyada tutunmuşsa, bu, bizim hepimizin nihilist olmamızdandır.”
(C. S. Kırımer: Rus Tarihinin İnkılâba, Bolşevizme ve Cihan İnkılâbına Sürüklenmesi adlı konferansından telhisen)
Emel 4. sf.2.