Usulü Cedid (şiir)

Usulu Cedid

SÂBİR

 

Vah!… Bu imiş dersi usulü cedit!
 
Yo…k, yo…k! Oğul mektebi isyandı bu!
 
Molla değil bundaki talim eden,
 
Elhezer et bir yeni şeytandı bu!
 
Dur, kaçak oğlum, baş, ayak kandı bu!.
 
***
 
Gör nice alt üst eyleyip şeyleri,
 
Dönderip (A-Ba) ya (elif-bey) leri,
 
Bid’ete bak! (ya) okudur (yey) leri,
 
Sanki hurufat ile düşmandı bu…
 
Dur, kaçak oğlum, baş ayak kandı bu!…
 
***
Dikkat edip baksan eğer dersine,
 
Her sözü te’lim eyleyir tersine,
 
Deymez o bir paslı, demir ersine,
 
Min de dene dürçü zeref şandı bu!
 
Dur, kaçak oğlum, baş ayak kandı bu!.
 
***
Verdiği dersi uşağa yazdırır,
 
Hiççe demir, her emelin azdırır,
 
Gâh okudur, gâh çıkarıp gezdirir,
 
Bir demir evlâdı müselmandı bu!
 
Dur, kaçak oğlum, baş ayak kandı bu!…
 
***
Bir de görürsen ki, olup heyvere,
 
Elli uşak banladı birden bire,
 
Ders deme! Gülmeli bir meskere (maskara)
 
Molla deme! Meşhere çübandı bu!
 
Dur, kaçak oğlum, baş ayak kandı bu!…
 
***
Düz yeri bir yup yumru şey sanır,
 
Hem de deyir sutkada bir fırlanır,
 
Ay dolanır, gök dayanır, gün yanır,
 
Kâfire bak, Gör ne bed-imandı bu!…
 
Dur, kaçak oğlum, baş ayak kandı bu!…
 
***
Bundan ezel böyle değildi şayak,
 
Ders okudan mollada vardı leyak,
 
Molla koyardı başına şiş papak,
 
Öyle ki: bir fazılı devrandı bu!
 
Dur, kaçak oğlum, baş ayak kandı bu!.
 
***
İndi bütün iş dolanıp laklaka,
 
Ders okudur her başı fesli caka,
 
Etdiği tedrisi ilân (yılan), kurbağa,
 
Ders değil, herzeyü hezyandı bu!
 
Dur, kaçak oğlum, baş ayak kandı bu!.
 
***
Men değişip şivei ecdadımı,
 
Böyle od’a salmaram evlâdımı!
 
Eylemerem dinsiz öz ahfadımı,
 
At. Çöle getsin, ne debistandı bu!
 
Dur, kaçak oğlum, baş ayak kandı bu!
 
İlm adına bir kuru bühtandı bu!.
 
Nifrete şayandı bu!
 
Herzeyü hezyandı bu!
 
Müslümü kâfir kılan,
 
Haneyi küf randı bu!.
 
Not: Tahirzade Ali Ekber — Sabir Azerbaycan’ın mizah şairlerindendir. Gaspıralı’nın çalışmalarını köstekleyenlere karşı 60 yıl kadar evvel yazılmıştır.
 
Metindeki kullanışa göre sözcüklerin karşılıkları : bid’et: tuhaflık, dürçü zerefşan: altın ve mücevher kutusu, hiççe: hece, heyevere: geveze, banlamak horoz ötmesi, çü-ban çoban, sutka: 24 saat, ezel: evvel, şayak: tarz – adet, leyak: lâyık, od: ateş, debistan: ilkokul

Emel 24, sayfa 29-30.

TAVSİYELER

MÜSTECİB ÜLKÜSAL’I KABRİ BAŞINDA ANDIK

Emel dergimizin kurucusu, başyazarı, Kırım Milli Kurtuluş Merkezi Başkanı, Emel Kırım Vakfımızın kurucusu ve 10 …