YENİ KİTAPLAR

Hazırlayan: Özgür KARAHAN

 

Émigré, Exile, Diaspora, and Transnational Movements of the Crimean Tatars – Preserving the Eternal Flame of Crimea

Filiz Tutku AYDIN

Palgrave Macmillan, İsviçre, 2021.

ISBN: 978-3-030-74123-5

16 x 23 cm. 340 sayfa. 

Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Filiz Tutku Aydın Bezikoğlu’nun Haziran ayında “Emigre, Exile, Diaspora and Transnational Movements of the Crimean Tatars” (Kırım Tatarlarının Göçmen, Sürgün, Diaspora ve Ulusötesi Hareketleri) adlı yeni kitabı çıktı. Kırım Tatar diasporasının 4 ülkede 100 yılı kapsayan siyasi tarihini ve kimlik hareketlerini konu edinen Dr. Bezikoğlu’nun İngilizce yayımlanan kitabı; Kırım Tatar diasporasının Türkiye, Romanya, ABD, Eski Sovyetler Birliği olmak üzere 4 ülkede; Siyasi Muhaceret, Sürgün, Diaspora ve Ulusötesi hareketlerini konu ediniyor.

Doktora tezini 2012 yılında Kanada’daki Toronto Üniversitesinde tamamlayan Dr. Bezikoğlu, orijinal dili İngilizce olan çalışmasını güncellemiş ve kitabın Türkçe yayınının da hazırlıklarına başlanmış.

Tatarii: Relaţii cu Otomani şi Români

Tatarlar: Osmanlılarla ve Romenlerle İlişkileri

Tasin CEMİL

Editura Presa Universitară Clujeană (Cluj Üniversitesi Yayınları)

ISBN 978-606-37-1138-1

432 sayfa, 17x24cm

Dobrucalı Kırım Tatar tarihçi, siyasetçi ve diplomat Tasin Cemil (Tasin Gemil) 1968 yılında hazırladığı “18. yüzyılda Moldova –  Tatar ilişkileri” adlı araştırması ile başlayan ve günümüze kadar devam eden bilimsel yolculuğu boyunca kaleme aldığı makalelerinden oluşan bir seçkiyi kapsamlı bir kitap olarak vücuda getirdi. 

4 ana bölümden oluşan kitapta Tasin Cemil’in Romence, İngilizce, Türkçe ve Fransızca yazdığı makaleleri yer alıyor. Bu makaleler daha önce bilimsel ve kültürel yayınlarda yayınlanmış ya da prestijli bilimsel toplantılarda tebliğ olarak sunulmuş. Yazılar kitaba alınırken titiz bir elemeye tabi tutulmuş ve gözden geçirilerek bazı konular yeniden ele alınmış. Birinci bölüm “Kıpçakların Ataları”, ikinci bölüm “Altın Orda”, üçüncü bölüm “Kırım Hanlığı, Eski Sovyet Sahasındaki Tatarlar” ve dördüncü bölüm “Romanya’nın Tatarları” adlarını taşıyor. Bazı makaleler önemi ve genişliğine göre Romence-İngilizce veya Romence-Türkçe olarak iki dilli verilmiş.

Son kısımda Kırım Tatarlarının Romanya’daki büyük sivil toplum kuruluşu olan Romanya Müslüman Türk-Tatar Demokrat Birliği (UDTTMR)’nin kurulmasına dair tarihçe ve çok sayıda belge de yer alıyor.

İçinde 4 renkli harita da bulunan kitap zengin bir bibliyografya ve dizin bölümü ile sona eriyor.

 

Kırım’daki Kırım Tatar Mimari Yadigarları

Hakan KIRIMLI, Nicole KANÇAL FERRARİ

YTB, Ankara, 2021.

ISBN: 978-975-17-4800-3

2.baskı. 881 sayfa.

Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kırımlı’nın ve Marmara Üniversitesi’nden Doç. Dr. Nicole Kançal’ın proje yöneticileri olduğu önemli araştırma “Kırım’daki Kırım Tatar (Türk-İslam) Mimari Yadigarları” kitabı yeniden basıldı.

Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar (YTB) Yayınları arasından çıkan ve eklerle gözden geçirilmiş ikinci baskı olduğu duyurulan kitap, Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü (DÖSİM) kitap satış mağazalarından ve YTB’den temin edilebiliyor.

FACİA

Svetlana KERİMOVA

Gece Kitaplığı 

ISBN: 9786257319904

436 sf. 16 x 24 cm.

“…Güneş 18 Mayıs’ın sabahında, Kırım’ın masum ve günahsız insanlarının göğüs kafeslerine yürekleri yakarak doğmak zorundaydı.

Güneş, yanakları öpülen çocuk yüzlerine, muhteşem gülüşlerine açılan bir ayna gibi doğmaya alışıktı. Bu sabah garip bir şekilde, kendini bile ısıtamadığına kendi bile şaşırıyordu.

İlk kamyondan kısa boylu, boyuna göre iri cüsseli ve bu cüsseye göre yuvarlak bir kafa, sarı kaşlar, sarı saçlar ve seyrek sarkmış bıyıkları ile üsteğmen, kendini beğendiğinden kendi kendine bakarak, büyük bir güvenle çamurlar içerisinde çizmeleri ile kamyonun şoför mahallinde iniyordu.

Etrafına bakındı, askerlerin bazıları alkolün etkisi ile, kamyon kasalarından inerlerken, mayıs ayının sisi ile ıslanmış yerlerde kayarak düşüyorlardı.

Victor üsteğmen, uyuşmuş ayaklarını sağa, sola salladı. Bir çömelip kalktı. Elindeki kırbacı şaklatarak canlarını yakacağı insanlar aklına geldikçe çürük ve sigaradan saçları gibi sararmış pis ve eksik dişleri ile sırıtıyordu. Etrafına bön bön bakıyordu. Bu kontrolsüz bakışlarının sebebi olan alkol şişesini ağzına dikti.

Çoğu iri yapılı, elbiseleri dökülen, bazılarının parçalanmış postalları ile zalim Stalin’in askerleri, ölüm için adres sormayan mermilerden kurtulmanın (Savaşın içinde olmadıkları) sevinci ile kahkahaları hayvan anırmalarına benziyordu…”

(Tanıtım Bülteninden)

Günümüz Kırım Tatar Öyküsü

Editör : Ömer KÜÇÜKMEHMETOĞLU

Hece Yayınları, Ankara, 2021

ISBN: 9786057547842

406 sayfa, 13,5 x 21cm

Yirmi yazardan kırk dokuz öykünün bulunduğu bu eserde Kırım Tatarlarının kültürüyle alakalı birçok unsura ulaşmaktayız. Kırım Tatarlarının 20. yüzyılın başında vatanlarındaki hayatları, sürgündeki yıllar ve sürgün sonrası vatana dönmeleri birçok hikâyede işleniyor. Arap, Latin, Kiril alfabesiyle basılmış birçok kitap, dergi, gazeteleri inceleyerek ulaştığımız eserler içinden bir seçki yaptık. İlk yaptığımız çalışmanın üzerinden altı yıl geçti. Altı yıl sonra tarihe yeni bir not düşüyoruz. Titiz bir çalışmanın neticesi olan bu eserdeki öyküleri zevkle okuyacağınızı düşünüyoruz.

(Tanıtım Bülteninden)

Kırım Türkleri

Mehmet MAKSUDOĞLU

İnkılab Basım Yayım

İstanbul, 2021

Gözden geçirilmiş 2. baskı

ISBN: 978-605-9555-48-7

136 sf. 13,5 x 21 cm

Prof. Dr. Mehmet Maksudoğlu’nun 2013 yılında basılan kitabı Kırım Türkleri’nin 2. baskısı İnkılab Yayınlarından çıktı.

“Türkçe’nin, Tatarca denilen kuzey lehçesi, Altınordu Devleti’nde konuşulan dildir. Toktamış Han’ın 1396 yılında Emîr Timur’a yenilmesiyle bu devletin toprakları üzerinde Kazan, Kırım,  Astrahan, Kasım Hanlıkları ortaya çıkmıştır.

Bu hanlıkların sadece hanları ve yüksek kademedeki idarecileri gerçek tatar, yani Mongol idiler. Fakat, idare edilen Kıpçak Türklerine de, hükümdarlarından dolayı ‘Tatar’ denildi: Türkistan’daki Türklere, başlarındaki Özbek Han’dan dolayı ‘özbek’ denilmesi, son Altınordu Hanı Toktamış’a karşı ayaklanıp onunla savaşan tümen (10 000 atlı) beyi Nogay’ın buyruğu altındakilere ve onların günümüze kadar gelen torunlarına ‘nogay’ adı verilmesi, Osmanlı idaresindekilere ‘osmanlı’ denilmesi gibi.

Zamanla hanlar ve yöneticiler de türkleştiler. Sözgelimi, Kırım’ın ünlü kahramanı, 16. yüzyılda yaşamış olan Bora Gazi Gıray Han, Türkçe söyleyen birinci sınıf bir şâir ve klasik Türk mûsikisinde çok usta bir bestekârdır.

Fâtih’in 1475 yılında gönderdiği Gedik Ahmed Paşa, Kırım kıyılarındaki Ceneviz kolonilerini aldı; Kırım’ın Osmanlı Devleti’ne katılması, çok iyi bir asker olduğu kadar usta bir diplomat da olan Yavuz Sultân Selîm Hân zamânında olmuştur. Kırım Hânı, Osmanlı Sadrâzamı ile aynı seviyede tutulmuştur. Polonya ve  Rusya, Kırım Hânına haraç öderlerdi.”

(Tanıtım Bülteninden)