100. YIL ETKİNLİKLERİ
Ankara :
Kırım Tatar Millî Kurultayı’nın 100. Yıl Dönümü münasebetiyle Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkezi tarafından 15 Aralık 2017 tarihinde Ankara’da bir resepsiyon düzenlendi. Resepsiyon öncesinde Kırım Tatar Millî Kurultayı ile ilgili fotoğraf ve dokümanların yer aldığı bir sergi düzenlendi. Genel Başkanı Mükremin Şahin, Kırım Tatar Millî Meclisi Başkanı ve DQTK Başkanı Refat Çubarov, Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Andrii Sybiha ve Bursa Milletvekili ve TBMM Ukrayna-Türkiye Dostluk Grubu Başkanı Hüseyin Şahin’in birer konuşma yaptıkları resepsiyona yabancı misyon temsilcileri, sivil toplum kuruluşlarının yetkilileri, çok sayıda davetli ve basın mensupları katıldılar.
Genel Merkez 16 Aralık 2017 tarihinde Ankara’da Milli Kütüphane’de Kırım Tatar Millî Kurultayı’nın 100. Yıl dönümü münasebetiyle bir panel gerçekleştirdi. Moderatörlüğünü Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kırımlı’nın yaptığı Panelin konuşmacıları ise Kırım Tatar Millî Meclisi (KTMM) ve Dünya Kırım Tatar Kongresi (DKTK) Başkanı Ukrayna Milletvekili Refat Çubarov, Ukrayna Enformasyon Bakan Yardımcısı Emine Cepparova ve Ukrainska Pravda Gazetesi Editörü Sevgil Musayeva oldu.
*
İstanbul:
Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği İstanbul Anadolu Yakası şubesinde gerçekleştirilen Salı konferanslarının 9 Aralık’taki konuğu, Kırım Tatar Millî Meclisi (KTMM) Türkiye Temsilcisi ve Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay’dı.
Kırım Ahali Cumhuriyeti’nin 100. yılı etkinliklerinin de içinde yer aldığı konferanstan önce, Kırım Belgeseli gösterimi gerçekleştirildi. Belgesel gösteriminin ardından Zafer Karatay, Kırım Ahali Cumhuriyeti ve Noman Çelebi Cihan’ın mücadelesi ile ilgili katılımcıları bilgilendirdi.
Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği İstanbul Şubesi’nin geleneksel Cuma Konferansları çerçevesinde 29 Aralık akşamı Doç. Dr. Kutluk Kağan Sümer, 1917’de Kırım Tatar Millî Kurultayı’nın yapılması ve Kırım Ahali Cumhuriyeti’nin kurulması meseleleri ile ilgili konferans verdi. Katılımın yoğun olduğu konferansta Kırım Tatar millî hareketinin o dönemde belirlediği esaslardan ve Kurultay’ın tarihteki öneminden bahsedildi.
Romanya:
Romanya Müslüman Tatar Türkleri Demokrat Birliği (RMTTDB) 1917’de toplanan Kırım Tatar Kurultayı’nın 100. yılını anmak için çeşitli faaliyetler düzenledi. Etkinlikler, 13 Aralık gününü Romanya’da yaşayan Tatarlar’ın Günü olarak tanıyan ve Romanya Milli Meclisi tarafından çıkarılan kanun çerçevesinde yürütüldü.
Kırım Tatar Millî Kurultayı’nın 100. yılını anmak için RMTTDB’nin 18 şubesinde çeşitli etkinlikler yapıldı ve günün önemini anlatan konferanslar düzenlendi. 10 Aralık’ta başlayıp 17 Aralık’ta sona eren faaliyetlere 3.500 kişi katıldı. Anma etkinlikleri düzenleyen şubeler arasında Mecidiye, Hasancea, Tuzla, Mankalya, Tekirgöl, Kostel, Murfatlar, Ovidiu (Kanara) bulundular.
Köstence’de, Valilik binasında düzenlenen anma etkinliğe Romanya’nın hükümet temsilcileri, yerel yönetim ve Türkiye Cumhuriyeti’nin temsilcileri de katıldılar: Köstence Valisi Ioan Albu, Köstence Belediye Başkanı Decebal Făgădău, Köstence Belediye Başkan Yardımcıları Costin Răsăuțeanu ve Dumitru Babu, Türkiye Cumhuriyeti Köstence Başkonsolosu Mustafa Uygar Sertel, Dobruca-Türk İş Adamları Derneği Başkanı Zeki Uysal, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı Romanya Koordinatör Yardımcısı Halil Ibrahim Bașaran.
Köstel, Mecidiye, Köstence ve Tekirgöl’de düzenlenen faaliyetlerde 1917’de toplanan Kırım Tatar Millî Kurultayın önemi ve etkileri Dünya Kırım Tatar Kongresi Yönetim Kurulu üyesi Metin Omer tarafından sunuldu.
*
Ukrayna:
Kırım Tatar Millî Kurultayı’nın 100. Yıl dönümü vesilesiyle 6 Aralık 2017 tarihinde Ukrayna Verhovna Radası’nda özel bir oturum gerçekleşti. Kırım Derneği Genel Başkanı ve Dünya Kırım Tatar Kongresi Başkan Yardımcısı Mükremin Şahin, Ukrayna Parlamentosu’nun özel oturumunda konuşma yaptı. Aynı zamanda başkent Kiev’de organize edilen etkinlikler çerçevesinde Kurultay’ın 100. Yılı: Geçmiş, Şimdi, Gelecek” isimli bilimsel bir konferans düzenlendi.
Ukrayna Merkez Bankası (NBU), Kırım Tatar tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olan 1917 yılında 1. Kırım Tatar Millî Kurultayı’nın düzenlenmesinin 100. yıl dönümü anısına hatıra parası bastı.
Kanada:
Kanada Parlamentosu’nda yapılan açıklamada dünyaya, Kırım Tatarlarının yerli halk olduğunu ve yarımadanın Ukrayna’ya ait olduğunu unutmama çağrısı yapıldı.
İktidardaki Liberal Partisi’nin milletvekili Boris Vjesnevski Kanada Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada, “Birinci Kırım Tatar Millî Kurultayı’nın 100. yıl dönümünü anarken Kırım Tatarlarının Kırım’ın yerli halkı, ayrıca Kırım’ın Ukrayna olduğunu bir kere daha teyit etmek gerekiyor. Ne yazık ki tarih kendini tekrarlıyor. Rus askerî işgali ve yarımadanın yasa dışı ilhakından sonra Kırım Tatarları yine kaçırılmalar, liderlerin cinayeti, sürgün ve zulümle karşı karşıya kaldı.” diye kaydetti.
*
ABD:
Washington’daki önde gelen düşünce kuruluşlarından Dış İlişkiler Konseyi’nde (CFR) düzenlenen toplantıda Kırım Haber Ajansı (QHA) tarafından hazırlanan “What does the Kurultai mean to you – Senin için Kurultay nedir” başlıklı video gösterildi.
Video, Dünya Kırım Tatar Kongresi (DKTK) üyesi Ayla Bakkallı tarafından sunuldu. Videonun gösterimi öncesi ve sonrasında yapılan açık toplantıya Hakan Kırımlı, Vladimir Vyatroviç, Ayla Bakkallı ve başka isimler katıldı.