HABERLER

HABERLER

ALUŞTA OLAYLARI ÜZERİNE KAZAN TATARLARI KIRIM TATARLARINI DESTEKLEDİKLERİNİ BİLDİRDİLER

Aluşta’da yaşanan vahşi olaylardan sonra Kırım Tatarlarına ilk manevi destek yine kardeş Kazan Tatarlarından geldi. Interfaks Ajansının 9 Ekim 1992 tarihli haberine göre, Tataristan’daki Millî Meclis lideri Talgat Tacütdin Kırım Tatar Millî Meclisi Başkanı Mustafa Abdülcemil Kırımoglu’nu telefonla arayarak Kırım Tatarlarına yapılan adaletsizlikler karşısında sessiz kalmayacaklarını bildirdi.

Tataristan’daki  Millî Meclis ayrıca Ukrayna Cumhuriveti’ne ve Rusların kontrolündeki Kırım Muhtar Cumhuriyeti’ne birer mesaj göndererek Kırım Tatarlarına karşı kuvvet kullanılmasının kesinlikle kabul edilemeyeceğini beyan etti. Millî Meclis Tataristan halkını da Kırım Tatarlarını desteklemek  üzere kitle gösterileri yapmaya çağırdı. Tataristandaki Millî Meclis diğer bir kararı ile de sözde Kırım parlamentosunun tanımamakta inat ettiği Kırım Tatar Millî Meclisi’ni Kırım Tatarlarının  tek  kanuni ve resmî temsilcisi olarak tanıdığını ilân etti.

 

KIRIM VE KIRIM TÜRKLERİNİN DURUMU AVUSTURYA TELEVİZYONUNDA

Avusturya’nın  I. Televizyon kanalı olan ÖRF-l’de 13 Ekim 1992 Salı akşamı  yayınlanan “Ausland Journal” adlı programda Kırım ve Kırım Türklerinin şimdiki  durumuna geniş ver verildi. Kırım Türklerinin sürgün edilmeleri, Vatan  Kırım’a dönüş mücadeleleri ve Kırım’da şimdiki durumun anlatıldığı programda, Kırım Tatar Millî Meclisi Başkanı Mustafa Abdülcemil  Kırımoglu ile de röportaj yapıldı.

13 EYLÜL’DE AKMESCİT’TE BİR MİTİNG DÜZENLENDİ

13 Eylül 1992 tarihinde  Kırım Tatar Millî Meclisi, Ukrayna Parlamentosunun “Kırım  Tatar Halkının (Milletinin) Statüsü” hakkında Hazırladığı kanun tasarısını halkla müzakere etmek üzere bir miting düzenledi.

Mitingde;  Şevket Kaybulla, K. Abdulla, R. Alim’ın yaptığı taleplerde şu talepler ortaya kondu:

1- Ukrayna Yüksek Sovyetinin Bağımsızlık Komitesi bu kanunu müzakere etmeli.

2-Bu kanun tasarısının Ukrayna Yüksek Sovyetinde görüşülmesi aşamasında  Kırım Tatar Halkının temsilcilerinin de bulunması.

Aynı gün  aynı taleplerle Bahçesaray ve Gözleve (Kezlev) şehirlerinde de toplantılar yapıldı.

 

RUH KIRIM TATARLARINI DESTEKLEDİĞİNİ İLAN ETTİ

Râdyo Mayak’ın 8 Ekim 1992’de bildirdiğine göre Ukrayna Halk Hareketi (Ruh) aldığı bir kararla 1 Ekim’de Aluşta’da Kırım Tatarlarının yerleşim yerine Kırım Muhtar Cumhuriyeti İdaresinin desteğinde yapılan vahşî saldırıyı protesto etti. Ruh, Muhtar Cumhuriyet idarecilerini Kırım Tatarlarına karşı soykırımı sürdürmekle suçladı.

KRAVÇUK DABAGROV’LA KIRIM TATARLARINA KARŞI AĞIZ BİRLİĞİ YAPTI

Aluşta ve Akmescit olayları üzerine 12 Ekim 1992’de Kiev’e giderek Ukrayna Cumhurbaşkanı Leonid Kravçuk görüşen Kırım Muhtar Cumhuriyeti’nin Rusların  kontrolündeki parlamentosunun başkanı  Nikolay Bagrov umduğu desteği fazlasıyla buldu, Kravçuk ve Bagrov ortak bir açıklama yaparak Kırım Tatar “Ekstremist Bir Grup” ola­rak adlandırdılar. Kravçuk ayrıca Kırım’da (Rusların kontrolündeki Muhtar Cumhuriyet idaresini kasdeterek) yalnızca kanuni  şekilde seçilmiş” güçlerle işbirliği yapacağını beyan etti. Kravçuk’un Kırım Ta­tarlarının millî iradesini hiçe sayan ve Kırım’daki yegane gerçek demok­ratik kurum olan Kırım Tatar Milli Meclisi’ni inkar eden  bu tavrı Kırım Tatarları arasında büyük tepki doğurdu.

TBMM BAŞKANI HÜSAMETTİN CİNDORUK  KTMM BAŞKANI KIRIMOĞLU İLE GÖRÜŞTÜ

Ukrayna Parlamento Başkanı Leonid Pluyuşç’un resmi davetlisi olarak Ukrayna’ya giden TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, 21 Ekim 1992 günü Kiev’de, Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Abdülcemil Kırımoglu ile görüştü. Görüşmede Kırım Tatar  Milli Meclisi Başkan Yardımcısı ve KTMHT Başkanı Refat Çubar ve Türkiye’nin Kiev Büyükelçisi  Acar Germen’de hazır bulundu.

Çok samimî bir hava içerisinde geçen görüşmede 1 Ekim 1992’de Aluşta’da ve 5-6 Ekim 1992’de Akmescit’de meydana gelen olaylar ve gelişmeler hakkında bilgi alan Hüsamettin Cindoruk, Türkiye Büyük Mil­let Meclisi’nin ve Türkiye’nin Vatanı’na dönme mücadelesi veren Kırım Türklerine gereken destek ve yardımı vermeye hazır olduklarını ifade ederek, Ukrayna Parlamento Başkanı Plyuşç ve Ukrayna Devlet Başkanı  ve Ukrayna Devlet Başkanı Kravçuk ile olan görüşmelerde Kırım Tatar  Meselesinin mutlaka ele alınacağını kaydetti.

Kırım Tatarlarına en büyük desteği veren liderlerden biri olan TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk’un  Ukrayna’da yaptığı görüşmelerde Kırım Tatarlarının problemleri ağırlıklı olarak gündemde yer aldı.

 

SÜLEYMAN DEMİREL “BİZ DE OLANLARDAN ZİYADESİYLE ÜZGÜNÜZ” DEDİ

Başbakan Süleyman Demirel 23 Ekim 1992’de yaptığı aylık olağan basın toplantısında Aluşta olayları karşısında üzüntü duyduğunu ifade etti.

Toplantıda Süleyman Demirel, Kırım Türklerinin son durumuna değinerek Ukrayna’yı eleştirdi. Kırım Cumhuriyeti Parlamentosunun ye­niden faaliyete geçmesi ve Kırımlıların vatanlarına yeniden dönerek yerleşmelerine karşı çıkan Ukrayna’nın davranışlarından ve Kırımlıların karşılaştıkları zorluklardan büyük üzüntü duyduklarını belirten Başbakan Demirel, Ukrayna Cumhurbaşkanının Türkiye’yi ziyareti sırasında kendisinden büyük anlayış gördüğünü de hatırlatarak “Ukrayna Cumhurbaşkanı, Kırım’dan sürülmüş Tatarların tekrar Kırım’a gelmesi esnasında bunlara lazım olacak evlerin yapılmasında Türkiye’den yardım istemiştir. Biz de bunu memnuniyetle karşılamıştık. Tabii, şimdi birtakım gerginlikler oluyorsa bunlar yanlıştır. Dünya kamuoyuna, eğer bunlar Ukrayna’nın sebep olduğu şeylerse anlatmak da mümkün değildir. Biz de olanlardan ziyadesiyle üzgünüz.” diye konuştu.

M.Ç.P. GENEL BAŞKAN YARDIMCISI RIZA MÜFTÜOĞLU’NUN B.M.’E ÇAĞRISI

M.Ç.P. Genel Başkan Yardımcısı Rıza Müftüoğlu, 23 Ekim 1992‘de T.B.M.M.’de düzenlediği basın toplantısında, Kırım’da yeni bir katliam başlamadan bunun önüne geçilmesi gerektiğini belirterek B.M.’i ve bütün ilgili kuruluşları göreve davet etti.

Rıza Müftüoğlu Kırım’da yaşanan olaylara Türk ve dünya kamuoyunun seyirci kalması halinde Karabağ’da ve Bosna-Hersek’te yaşanan olay­ların Kırım’da da tekrarlanacağını kaydetti ve “Kırım’daki gelişmeler içinden çıkılmaz hal almadan uluslararası kuruluşlar gerekli tedbirleri almalıdırlar” diyerek sözlerine şöyle devam etti:

“Kırım meselesinde dikkat edilmesi gereken bir başka nokta da Kırım’daki yönetimin, Kırım Tatar Millî Meclisi ve Kırım Tatar Millî Harekâtı Teşkilâtı nın yok sayılmasıdır. Bu, Kırım Türklerini yok et­mekle eş anlamlıdır.”

KIRIM’DAKİ SOYKIRIMA HERKES TEPKİ GÖSTERMELİ

Aluşta’da çıkan olaylar üzerine T.B.M.M. İnsan Hakları İnceleme Ko­misyonu Üyesi Kahramanmaraş Milletvekili Ökkeş Şendiller 22 Ekim 1992’de verdiği demeçte, “Kırım’daki olaylara tepki göstermeli” dedi.

“Kırım’da ikinci bir Bosna-Hersek ve Karabağ hadisesinin yaşanmaması için başta Türkiye olmak üzere bütün dünya tepkisini göstermelidir” diye konuşan Şendiller “Ukrayna’nın kırım ı ipliği saldırı karşısında Birleşmiş Milletler (B.M.) İnsan Hakları Kuruluşları ve AGİK bu konuda ne zaman vazifesini yapacak?” dedi.

Şendiller, “Bu uygulamalar devam ettiği sürece ortada bir çifte standart  mevcuttur. Bizim de bu senaryolara göre tavır belirlememiz lazım. İnsan Hakları Raportörlerinin isteği en mahrem bilgileri vermeyi en mahrem devlet  kuruluşlarını onlara şartsız açmayı artık bir tarafa bırakmamız lazım. İnsan Haklan adına devlet hükümranlığımızı hiçe sayacak kadar ileriye niyetlerini biz ne zaman anlayacağız”, dedi.

EKİM AYI İÇİNDE TÜRKİYE’Yİ ZİYARET EDEN AZERBAYCAN DEVLET BAŞKANI EBULFEYZ ELÇİBEY’E GÖKBAYRAK HEDİYE EDİLDİ

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı ve Türk Ülkeleri Devlet Başkanlarının zirve toplantısına katılmak için Türkiye’ye gelen Azerbaycan Devlet Başkanı Ebulfeyz Elçibey’e Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkezi Üyelerince Kırım Tatar Millî Bayrağı Gökbayrak  ve Tarak Tamgalı rozet hediye edildi.

30 Ekim 1992 tarihinde Ankara’da Azerbaycan Kültür Derneği Genel Merkezinde kalabalık bir Kırımlı grubun “kaytarma”lı ve Gökbayraklı ortamında Ebulfeyz Elçibey Gökbayrağı üç kere öperek aldı. Daha sonra yaptığı yaptığı konuşmada Kırım Tatarlarının zor durumlarını bildiğini ve elin­den gelen yardımı yapacağını söyledi.

ROMANYA MÜSLÜMANLARI TATAR TÜRKLERİ DEMOKRATİK BİRLİĞİ’NİN ALUŞTA’DAKİ OLAYLARI PROTESTOSU

Dobruca’nın Romanya kısmında yaşayan Kırım Tatarlarının birliği olan Romanya Müslümanları Tatar-Türkleri Demokratik Birliği 16 Ekim 1992 tarihinde, Köstence’de bir bildiri yayınlayarak Kırım’da yaşayan vatandaşlarını desteklediklerini bildirdiler. Aşağıda bu bildirinin tam metnini yayınlıyoruz.

“KIRIM’DAKİ MAHALLİ MAKAMLARI PROTESTO (*)

16 Ekim 1992, Köstence

Romanya Müslüman Tatar Türkleri Demokratik Birliği, 18 Mayıs 1944 yılında barbar Stalin tarafından Vatanlarında sürgün edilen ve tekrar hakları olan vatan Kırım’a dönmeye ve yerleşmeye çalışan Kırım Tatar­larına, Kırım’da mahalli makamların gerçekleştirdikleri kanlı saldırıyı protesto ediyor, şiddetle kınıyor ve bu tür insanlık dışı baskılara son ver­meye çağırıyoruz.

Kırım Tatarlarının acılarını paylaşıyoruz, onlar bir an önce Vatan’a döndürülmeli, evleri ve toprakları geri verilmelidir.

Kırım’daki mahallî makamları, Birleşmiş Milletler ve bütün millet­ler arası anlaşmalarla kabul edilmiş insan hakları evrensel beyanname­sini çiğnemelerini esefle protesto ediyoruz.

Kırım’daki mahalli makamların Helsinki Nihaî Anlaşması ile belir­lenmiş insan hak ve özgürlüklerini çiğnemelerini esefle protesto ediyoruz.

Kırım Tatarlarına karşı kaba kuvvet kullanma ve tehditlerin derhal durdurulmasını talep ediyoruz.

Kırım’ın gerçek sahibi olan Kırım Tatarlarının da Kırım’a serbestçe yerleşme, özgürce dolaşma hakları vardır. Rus ve Ukraynalılara tanınan haklar onlara da tanınmalı, diskriminasyon yapılmamalıdır.

Onların zorla ellerinden alınmış mal varlıklarının ve haklarının geri verilmesini istiyoruz.

Onlara ev kurmak için arsa ve malzeme verilmelidir.

Onlara ev kurmak için materyal ve para yardımı yapılmalı, toprak­larını işlemelidirler.

Bir kez daha beyan ederiz ki, Kırım onların atalarından kalma toprağıdır.”

Yukarıdaki bildiriye imza koyan Birlik yöneticileri, Başkanı Ekrem Menlibay ve 100’e yakın Kırım Tatarı hep birlikte Köstence’deki Ukray­na Konsolosluğuna giderek protestolarını sundular.

(*) Romence orjinalinden Türkçeye  Semra Özvatan tarafından çevrilmiştir.

KIRIM TATAR FUTBOLCULARIN YER ALDIĞI TAKIM KIRIM ŞAMPİYONU

Vatan Kırım’ın Sudak şehrinin futbol takımı Suroj bu yıl Kırım şampiyonu oldu. Kırım Tatar futbolcuların yer aldığı Suroj bu yıl Kırım bi­rinci liginde oynadığı 26 maçın 22’sini galibiyetle, 2’sini beraberlikle iki­sini de mağlubiyetle tamamlayarak Kırım şampiyonluğunu kazandı.

KIRIM TATAR MİLLÎ MECLİSİ BAŞKAN YARDIMCISI REFAT ÇUBAR’IN KİEV’DEKİ BASIN TOPLANTISI

Kırım Tatar Millî Meclisi Başkan Yardımcısı ve Kırım Tatar Millî Hareketi Teşkilatı Başkanı Refat Çubar, Kırım Tatar Millî Meclisi Başkanlık divanı üyeleri Hilmi Ömer ve İbrahim Çegertma, 16 Ekim 1992 günü Kiev’de düzenledikleri basın toplantısında Aluşta ve Akmescit’de meydana gelen olaylar ve Kırım’daki durum hakkında geniş bilgi verdi­ler. Kırım’da Kırım” Tatar Türkçesinde neşredilen haftalık Dostluk “Kırım” gazetesinin haberine göre açıklamalardan sonra basın mensup­larının çeşitli sorularını cevaplandıran Kırım Tatar Millî Meclisi yetki­lileri, Kırım’da Kırım Tatarlarının problemlerinin Meclissiz çözülemeyeceğini herkesin anlamasını istediler.

MİLLÎ ŞEHİTLERİMİZDEN NECİP HACI FAZIL DOBRUCA’DA ANILDI

Romanya’da komünistlerce millî faaliyetlerinden dolayı hunharca şehit edilen millî şehitlerimizden Necip Hacı Fazıl 22.10.1992 tarihinde Azaplarda ki mezarı başında dava arkadaşları tarafından anıldı.

Kırım millî meselesinin uzun yıllardır savunuculuğunu yapan, değerli büyüğümüz Müstecip Ülküsal’ın öz kardeşi olan Necip H. Fazıl 1943 son­rası Kırım’dan Dobruca’ya iltica etmiş vatandaşlarımızın en yakın destekçisi olmuş, Kırım toprağını ve insanını candan seven bir Emelci olarak hatırlanmıştır. Bu millî faaliyetlerinden dolayı komünistlerce bir hafta işkence gördükten sonra 22 Ekim 1948 tarihinde şehit edilerek naaşı aile­sine teslim edilmişti.

Doğum yeri olan Azaplar’daki mezarının başında Romanya Türk-Tatar Demokratik Müslüman Birliğinin üyeleri ve geniş bir cemaat katılımıyla şehidimiz anılmıştır. Milletini sevmekten başka hiçbir suçu olmayan, ge­lecek nesillere Örnek olan şehitlerimizden Allah razı olsun. Nur içinde yatsınlar.

KIRIM’DA ÖRF VE ADETLERİMİZ YENİDEN CANLANIYOR

Bir yandan Vatan’a dönme ve yerleşme mücadelesi veren Kırım Türkleri diğer yandan dinî ve millî kültürlerini yeniden canlandırmaya çalışıyorlar.

Kırım Türkleri uzun yıllardan sonra evlenme törenlerinde dinî nikah kıydırmaya başladılar.

5 Eylül 1992 tarihli Dostluk gazetesinin haberine göre Eski Kırım şehrinde, şehirdeki Özbek Han Camii’nin imamı Mustafa Hoca cemaat huzurunda evlenen bir çiftin dinî nikahını kıydı.

Bilindiği gibi Kırım Türkleri Eski Kırım şehrinde bulunan tarihî Özbek Han camiini restore ettirerek ibadete açmışlar ve burada Türkiye’den gelen hocalar nezaretinde dinî eğitime başlamışlardı. Halen bu camideki kurslara 90 civarında talebe katılıyor.

VATAN’A DÖNEN KIRIM TATARLARINA KARŞI KIRIM DAKİ YOĞUN TEPKİ İNGİLİZ BASININDA

Londra’da çıkmakta olan The Times gazetesinin 22 Ekim 1992 tarihli sayısında  “Homecoming Tatars Face in Crimea Backlash” (Vatan’a Dönen Tatarlar Kırım’da Tepki ile Karşılaşıyorlar) başlığıyla Aluşta’daki ha­diselere yer verildi. KGB ve Komünist Parti emeklilerinin daçalarının bu­lunduğu Karadeniz kıyısında polis ile azınlık olan Kırım Tatarları arasında şimdiye kadar çıkan hadiselerin en büyüğünün yaşandığı nakle­dildi.

Söz konusu yazıda Kırım Tatar Millî Meclisi Başkanı Mustafa Cemil Kırımoglu’nun fanatik kişilerin ve polisin Kırım Tatarlarının yerleşim yerlerine tecavüzlerde bulunduğunu söylediği anlatıldı.

Halen Kırım’da 200 bin civarında Kırım Tatarının yaşadığı ve sürgündeki Kırım Tatarları’nın da Orta Asya’dan Kırım’a dönmeye çalıştığı fakat bunların yerleştirilmesinde problemler olduğu belirtildi.

BAŞKURDİSTAN’IN BAŞŞEHRİ UFA’DA YAPILAN İKİNCİ TÜRK GENÇLİK KURULTAYINA KIRIM TATAR TEMSİLCİLERİ DE KATILDI

Başkurdistan’ın başşehri Ufa’da 22-24 Ekim 1992 tarihlerinde ikinci gençlik kurultayı yapıldı. Kurultay’a Kazan Türklerinin “Azadlık”, Başkurd Türklerinin “Gençlik Birliği”, Kırım Türklerinin “İsmail Bey Gaspıralı Derneği”, Hakas Türklerinin “Tun” teşkilatı, Azerbaycan “Oğuz” derneği Yakut Türklerinin “Gençlik” derneği, Teleut Türklerinin vekilleri, Kazak Türklerinin “Alaş” teşkilatı, Nogay Türklerinin “Nogay Yaşlarının Birliği” Sibirya Tatarlarının “Sibirya Tatarlarının Müdafa Birliği”, BAlkar Halkı Millî Meclisinin temsilcileri, Çuvaş gençlik tem­silcileri, Başkurd Kazaklarının temsilcileri başta olmak üzere pek çok Türk halklarının temsilcileri katıldılar.

Kurultay’a katılan delegeler Türk Gençlik Birliğinin tüzüğünü tasdik ederek, yönetim kurullarının seçimlerini yaptılar. Birliğin yürütme organının başkanlığına Zulfira Sagdayeva, Birlik başkanlığına Talgat Agmadişin seçildiler.

Birliği oluşturan teşkilatların liderler şurası 20-22 Aralık 1992 tarih­leri arasında Kırım’ın Gözleve şehrinde toplanacak. Bir sonraki Kurultay’ın ise Mayıs 1993 tarihinde Bakü’de toplanmasına karar verildi

KIRIM TATAR MİLLÎ MECLİSİ’NE TÜRK OCAĞI KAYSERİ ŞUBESİ VE  ERCİYES ÜNİVERSİTESİ’NDEN DESTEK

Ekim ayı başlarında Aluşta’da ve Akmescit’de meydana gelen olaylar üzerine Türk Ocağı Kayseri Şubesi, Erciyes Üniversitesi öğretim üyeleri ve Kayseri’de yaşayan Kırım Türkleri 14.10.1992 tarihinde ortak bir bildiri yayınlayarak Kırım Türklerine yapılanları kınayarak, Kırım Türklerine sahip çıkılmasını istediler ve Kırım Tatar Millî Meclisini destekledikle­rini bildirdiler.

Yayınlanan bildiride Kırım Türklerinin 18 Mayıs 1944 yılında canice hayvan vagonları ile sürüldükleri, sürgün yerlerinde toplama kamp­larında yaşatıldıktan ve ellerinden her şeyi alınmış insanların sadece hayatta kalabilmek için uğraştıkları, daha sonra komünizmin çökmesi ile Kırım’a tekrar dönmeye başlayan Kırım Türklerinin karşılaştıkları zor­luklar anlatılıyor. Vatan’a dönen Kırımlılara idareciler başta olmak üzere diğer milletlerin sıcak bakmadıkları, su, elektrik, havagazı gibi imkanlardan mahrum ilkel barakalarda yaşayan Kırım Tatarlarının bun­lara rağmen verdikleri mücadelenin övgüye layık olduğu, bu mücadeleye bütün Türk milletinin sahip çıkmasının zaruri olduğu bildiriliyor.

“Kırım’daki gelişmeleri yakından takıp eden Türkler olarak başta Kırım Tatar Millî Meclisi Başkanı Mustafa A. Kırımoğlu olmak üzere Kırım’da mücadele eden bütün soydaşlarımızın haklı davalarının başarıya ulaşması için gönülden destek veriyoruz” denilen bildiriye Kay­seri Türk Ocağı Reisi Doç. Dr. Osman Ceyhan, Erciyes Üniversitesi Öğretim Üyeleri adına Prof. Dr. Seher Sofuoğlu, Kayseri’de yaşayan Kırım Türkleri adına Yrd. Doç. Dr. Yahya Karaman ve Meliha Karaman imza koydular.

ZEYNEP ÇONGAR VEFAT ETTİ

Anayurt Kırım’ın Burnaş Aziz Köyünden 9 Mart 1906 doğumlu Abdülhamit Çelebi ile Habibe Hanım’ın kızları, Ferit, Dilara, Nedim, Leyla ve  Gülnar’ın sevgili anneleri Zeynep Çongar 1 Ekim 1992 günü hakkın rahmetine kavuşmuştur.

Yakınlarının ve vatandaşlarımızın başı sağolsun.