YENİ KİTAPLAR

Hazırlayan: Özgür KARAHAN

 

XVIII. Yüzyılın 70’li Yıllarında Kırım Hanlığı’nın Hıristiyan Nüfusu: Belge Koleksiyonu, (Христианское население Крымского ханства в 70-е годы XVIII в.: сборник документов)

А. V. YEFIMOV (derleyen)

Rusya Bilimler Akademisi, Şarkiyat Enstitüsü, Moskova, 2021

ISBN: 978-5-907384-43-9

484 sayfa.

Rusya Milli Kütüphanesi El Yazmaları Bölümü ile Kırım Devlet Arşivleri koleksiyonlarında saklanan çoğunlukla Kırım Urumlarına dair belgelerden seçilmiş olan bu derleme içinde Kırım Hanlığı nüfusunun tarihi, dili, yer adları ve geleneksel kültürü hakkında benzersiz bir kaynak olan 1770-1780’lerin tarihi belgeleri yer alıyor. 

 

 

Kuzey Azak Urumları

Aleksandr N. GARKAVETS

Türk Dil Kurumu, Ankara, 2022

ISBN: 9789751751638

1170 sayfa.

Kıpçak lehçeleri üzerinde çalışmaları ile tanınan Türkolog ve dilbilimci Prof. Dr. Aleksandr Garkavets’in ilk defa 1999’da Almatı’da yayınlanmış Уруми Надазов’я. Історія, мова, казки, пісні, загадки, прислів’я,приказки, писемні пам’ятки (Kuzey Azak Urumlarının Tarihi, Dili, Şarkıları, Hikâyeleri, Bilmeceleri, Atasözleri, Deyişler ve Yazılı Anıtları) adlı eseri TDK tarafından Türkçeye çevrilerek yayınladı. Aslı Ukraince olan eserde Kırım Tatarcasına çok yakın bir Türk lehçesi konuşan Urumların dili, kültürü ve folkloru hakkında son derece ayrıntılı bilgiler verilmektedir.

 

Blood of Others

Stalin’s Crimean Atrocity and the Poetics of Solidarity

(Başkalarının Kanı – Stalin’in Kırım Vahşeti ve Dayanışmanın Poetikası )

Rory FINNIN

University of Toronto Press, Toronto, 2022

ISBN: 978-1487507817

352 sf. 15,8 x 23,5 cm.

 

1944 baharında Stalin, küçük bir Sünni Müslüman ulus olan Kırım Tatarlarını Karadeniz yarımadasındaki tarihî anavatanlarından sürdü. Nihayetinde on binlerce kurbanın hayatına mal olan bu olayın vahameti, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra bir sır perdesine büründü. Sovyet Rusya’da, Sovyet Ukrayna’da, Türkiye Cumhuriyeti’nde sessizliği bozan edebiyat eserleriydi. Bu şiir ve nesir metinleri -bazıları elden ele yeraltında geçti, diğerleri tartışmalı olarak yayınlandı- okuyucuların vicdanını sarstı ve onları harekete geçirmeye çalıştı.

Başkalarının Kanı, bu çalışmaları edebiyatın ahlaki ufkumuzu yükseltme gücünün canlı bir kanıtı olarak sunuyor. Rory Finnin, bu dikkate değer metinleri gün ışığına çıkararak ve onları 1783’ten kalma Kırım’ın Rus, Türk ve Ukraynalı temsilleri arasında bağlamsallaştırarak, Karadeniz bölgesinin yenilikçi bir kültürel tarihini sunuyor. Bir “dayanışma poetikasının”, utanç yerine karmaşık suçluluk kışkırtmalarıyla ezilen bir halk için empati ve desteği nasıl teşvik ettiğini ortaya koyuyor.

Slav çalışmaları ile Ortadoğu çalışmaları arasında yeni yollar açan Blood of Others, dünyamızın değişken ve jeopolitik açıdan çok önemli bir bölümünün kaderini belirleyen üç ülke olan Rusya, Türkiye ve Ukrayna arasında akan fikirlerin ve kimliklerin ilgi çekici ve güncel bir keşfi. (Tanıtım bülteninden)