Emel KIRIM VAKFI
YENİ KİTAPLAR
Hazırlayan: Özgür KARAHAN
Tătarii în istoriografia universală / The Tatars in World Histography
(Dünya Tarihçiliğinde Tatarlar)
Tasin CEMİL
Cluj Üniversitesi Yayınları, 2023, Cluj, Romanya.
368 sayfa, 17,5×24,5 cm, Romence, İngilizce.
ISBN: 9786063718601
“Tatarlar, kendilerini Rusya İmparatorluğu’nun içinde bularak birkaç yüzyıl boyunca tarih sahnesinden çekildiler. Dahası, Rus topraklarına tecavüz etmek için başka yerlerden göç ettikleri varsayılan bazı vahşi köleler hakkında talihsiz bir efsane onlara empoze edilmişti. Tüm tarih bilimi basit bir göreve hizmet ediyordu: Tatar dönemini dışlamak, unutturmak, Altın Orda’yı lekelemek, Tatarları kötülemek. Bu kısmen başarılı oldu. Sadece Ruslar değil, Tatarlar da geçmişleri hakkında yetersiz bilgiye sahipler. Birçok Tatar, propagandanın etkisi altında, tarihlerinin en görkemli, gerçekten altın dönemini reddetmeye çalışıyor(…) Hayal kırıklığına uğramış bir öz farkındalık, onları kendi tarihleri hakkındaki gerçeği açıkça söylemekten alıkoyuyor.”
– (Kitabın arka kapağından)
Romanya’daki Kırım Tatarlarından Prof. Dr. Tahsin Cemil, Romanya’daki Kırım Tatarlarını parlamentoda temsil eden ilk milletvekili, Romanya Müslüman Tatar Türkleri Demokrat Birliğinin ilk başkanı, diplomat ve Türkolog’dur. Bir dönem Romanya’nın Türkmenistan ve Azerbaycan’da büyükelçilik görevini yürüten, Cluj Babeş Bolyai Üniversitesi Türkoloji Enstitüsü Müdürlüğü yapan Prof. Dr. Tahsin Cemil’in Romanya ve Osmanlı tarihi üzerine yüzlerce makalesi bulunuyor.
21 Eylül’de 80. yaş günü kalabalık bir merasimle kutlanan tarihçi Tasin Cemil’in Tatarlar hakkında yazdığı 17 makalesi Romence ve İngilizce olarak kitap haline getirildi. Makaleler
- Tarih yazımının karmaşık bir meselesi: Tatar etnogenezi
- Tatarların tarihi hakkında dünya tarih yazımında yeni eğilimler
- Yeni bilimsel araştırmaların ışığında Kırım Tatar Hanlığı
- Romen tarihçiliğinde Tatar imajı
başlıkları altında toplanmış.
Kitabın sonunda zengin bir bibliyografya ve dizin bulunuyor.
Mişcarea Naţională Tătară din România în Perioada Interbelică (İki Savaş Arasında Romanya’daki Tatar Millî Hareketi)
Melek FETİSLÂM
CNSAS – Bükreş Romanya, 2023.
ISBN: 978-973-88289-1-9
488 sayfa, 17,5×24,5 cm, Romence.
Kırım Tatar akademisyen, Dr. Melek Fetislam, Bükreş Üniversitesinde Prof. Dr. Tahsin Cemil danışmanlığında hazırladığı doktora tezini kitap haline getirdi. “İki Savaş Arasında Romanya’daki Tatar Millî Hareketi” adlı 488 sayfalık eser, Romanya’da CNSAS Yayınları tarafından yayınlandı.
Dr. Fetislam, Ocak 2021 tarihinde Emel Fikir Kültür Konferansları’nda “İki Savaş Arasında Romanya’daki Tatar Millî Hareketi” başlıklı bir konuşma yapmıştı. Fetislam’ın Romanya arşivlerinde uzun çalışmalar sonucu hazırladığı tezi ilgililer için merak konusu olmuştu.
Crimea – From Regional and International Perspectives
Filiz Tutku AYDIN, Kadir ÜSTÜN.
SETA Yayınları, 2023, Ankara
184 sayfa, İngilizce
ISBN: 978-6258322576
Bu derleme kitabın, 2014 yılında Rusya’nın Kırım’ı işgal ve ilhak etmesinin önemi hakkında izleyicilere bilinçli bir bakış açısı sağlayacağını umuyoruz. Sadece bu gelişmenin jeopolitik sonuçlarına dair anlayışımızı zenginleştirmekle kalmayacak, aynı zamanda Ukrayna’da devam eden savaşı daha iyi bir bağlama oturtacaktır. Rusya 2022’nin başlarında Ukrayna’yı işgal etmeye başladığında, birçok kişi bunun klasik jeopolitik çatışmanın geri dönüşü olduğunu, ancak belki de ilk başta hiç ayrılmadığını savundu. Kırım’ın ilhakı, Rusya’nın “arka bahçesi” olarak gördüğü toprakları geri alma çabalarında önemli bir dönüm noktasıydı. Ayrıca Çeçenistan ve Gürcistan savaşlarında da tartışmalı bir önceliği vardı.
Uluslararası toplumun Ukrayna’daki savaşa yaklaşımı 2014’ten bu yana önemli ölçüde değişti ancak Rusya’nın komşu ülkelerdeki tecavüzlerini tersine çevirebileceği kesin değil. Bu derleme kitabın, Rusya’nın Kırım’ı ilhakının ardından uluslararası toplumun bazı kritik dönüm noktalarını ve başarısızlık anlarını vurgulayacağını umuyoruz. Ayrıca Kırım’ın statüsü ve Ukrayna ile Rusya arasındaki ihtilafın gelecekteki olası çözümüne ilişkin politikalara da ışık tutacaktır. Çatışma uzun sürebilir, ancak umarız ki barış ihtimali er ya da geç ortaya çıkacaktır. (Tanıtım bülteninden)
Tarihî Kırım Türkçesinde Fiil – Kırım Diplomatik Yarlıkları
Banu BAŞER
Türk Dil Kurumu Yayınları, 2023, Ankara
723 sayfa, e-kitap.
ISBN: 9789751756251
Çalışma dört ana bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde, Kırım Hanlığı ve Tarihî Kırım Türkçesi hakkında bilgi verilerek sahanın tanıtılması amaçlanmıştır. İkinci bölümde, “Yapı Açısından Fiiller” başlığı altında, basit, türemiş ve birleşik fiiller incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünü “Çekim Açısından Fiiller” başlığı oluşturmaktadır. Bu bölümde, bağımlı bir biçim birim olan fiillerin kullanım sahasına hangi şekillerde çıktıkları incelenmiştir. Bu bölüm temel olarak iki alt başlığa bölünmüş ve fiil çekiminin temel iki kategorisini oluşturan “Fiil Çekiminde Kişi ve Sayı” ile “Fiil Çekiminde Zaman ve Kip” başlıkları burada verilmiştir.
Bu e-Kitap Türk Dil Kurumu’nun internet sitesinden ücretsiz olarak indirilebilir.
1800’lerde Kırım Ginolu ve Çatalzeytin
Çatalzeytinli Azaklıoğulları, Karahaliloğulları ve İncemustafaoğulları Şecereleri
Hasan DOĞAN
Favori Yayınları, 2023,
ISBN: 9786257420822
Kırım! Anadolu’ya ellerini uzatmış bu kadim Türk toprağı 1700’lerin sonundan itibaren nice göç kafilelerini gözyaşları ile son vatan Anadolu’nun yollarına uğurladı. Kırım elden çıkmıştı.
Ginolu! Kerempe ile İnceburun arasındaki mütevazı kıyı kasabası… En az 25 asırdır nice halklara ev sahipliği yaptı: Gaslar, Helenler, Persler, Romaılar ve 1200’lerden beri de biz Türkler…
Çatalzeytin! O sanki “yukarıdan” gelenlerle büyüdü. 1800’lere doğru Azak, Kırım ve Kuzey Kafkasya’dan göçen Azaklıoğulları, Kara Halil’inkiler ve İnce Mustafa; önce Ginolu’nun etrafında tutundular, ardından Akçay’ın batı yakasında, kıyıdaki küçük köye indiler. Köydekiler ve içeriden inen diğerleri ile birlikte el ele bu köyü geliştirip büyüttüler.
Bu köy büyüyüp serpilmeden çok daha önce onun adı vardı; 1700’lerin başında yazılıyor ve söyleniyordu… 1600’lerde bile: Çatal Zeytun diyorlardı oraya… Çatalzeytun iskelesi vardı hatta…
Düzlükteki köye adını veren sen, çatal dallı zeytin ağacı! Bugünlere erebileydin de kimler geldi, kimler geçti önünden, yanından, hepsini anlatabileydin bize… (Kitabın arka kapağından)
