ROMANYA’DA YAŞAYAN KIRIM TATARLARI ŞEHİTLERİNİ MİNNETLE ANIYORLAR

ROMANYA’DA YAŞAYAN KIRIM TATARLARI ŞEHİTLERİNİ MİNNETLE ANIYORLAR*

Yazan: Güner AKMOLLA                       Çeviren: Mehmet Vani YURTSEVER

    Milletimizin verdiği kurbanlar unutulmamalıdır. Burada, Dobruca’da çok değiliz. Çünkü, 200 seneden fazla bir zamandan beri Çarlık siyaseti ve daha sonra Bolşevik rejimi, Tatar adı ile de anıldığımız biz, Kırım Tatarlarını yok etmek için yorulmadan çalışmışlardır.

    Bol güneşli yeşil Kırım Yarımadası, denize olan geniş çıkışı ile yayıncı Çarlık yahut “Kızıl” imparatorluk için pek çekici idi. Milletimize yapılmakta olan zulüm ve haksızlıklar hep devam etti. Onlar için 2 milyon nüfuslu bir milletin ne önemi vardı? Nihayet gaddar, zalim Stalin yönetiminde, 1944 yılının 17, 18 ve 19 Mayıs günlerinde, Kırım Tatarlarının soykırımı meydana geldi.

    1783 yılında, 2. Katerina zamanında, Kırım’ın düşman Rusların eline geçmesiyle, Kırım Tatarlarının bir kısmı, gittikçe artan zulme dayanamayarak, o dönem Türkiye’nin bir bölgesi olan Dobruca’ya göçmüşler. 1877-1878, Tuna harbinden sonra, Dobruca Romanya’ya verilmiş. Kırım Tatarları Romanya’da da serbest olarak yaşamışız, varlığımızı millî ve dinî ananelerimizi muhafaza etmişiz. Fakat, tarihî yollar belli olmuyor. Romanya’nın karanlık komünizm gecesinde esir kalmasıyla Bolşevik politikacıları Dobruca’da eski düşmanlarının, Kırım’da yok etmek istedikleri Kırım Tatarlarının, soydaşlarını, haleflerini buldular. Bunlara düşman gözüyle baktılar. Halkını, milletini seven milliyetçi, münevver Kırım Tatarları, 2. Dünya Savaşı esnasında, Kırım’dan kaçarak Dobruca’daki soydaşlarına sığınan mülteci Kırım Tatarlarına yardım ettikleri için, 200 yıl önce Sevastopol ve Bahçesaray’dan ağızdan ağıza gelmiş olan bir türküyü yırladıkları için ve Türkiye lehine casusluk yapıyorlar bahanesiyle, birçok ileri gelen milliyetçilerimizi tutuklamaya başladılar. 1945-1948 tutuklama yılları oldu. 1952 yılı 19 Nisan gecesinde yalnız Köstence vilayetinde 39 soydaşımızı tutukladılar. Bunların çoğu hoca, öğretmen, avukat gibi münevver kişilerdi. Bunlardan birçoklarının kemikleri eski Tuna-Karadeniz kanalı topraklarında Gerla, Ayud, Piteşti, Baiamare, Botoşani mezarlıklarında gömülü kalmıştır.

    Cezaevlerinde Ölenler: Köstence’de, Kırım’ın kurtuluşu davasının lideri milliyetçi NECİP HACI FAZIL, kahramanca can vermiştir. Bu millî şehidimizin ailesine verilen cesedi Azaplar köyü muhtarlığına defnedilmişti. Köstence cezaevinde ölüp burasının mezarlığına gömülenler: Ömer Lütfi, Osman Nuri, Bekmambet Hasan, Şükrü İbrahim ve Enan Kurtmolla. Pıresti cezaevinde ölüp orada gömülü kalanlar: Şevket Musa, Edip M. Ali, Sacit Ali, Sadık İbrahim. Öbür boyu mahkûm olanlar: İrsmambet Yusuf Müstecip Şamedin, Memduh Mehmet, Salih Recep, Mustafa Emin. Bunlar 12-15 sene sonra kurtulmuşlardır. 10-20 sene mahkûm olanlar: Bekmambet Ali, Mehmet Vani, Reşat Kâmil, Yusuf Duacı, Mustafa Ahmet, Şerafeddin İbrahim, Cafer Yusuf, Eyüp Menali, Ferat Faik, Ziya Resul, Tevfik İslam, Bolat Sadula, Abdulhamit İzet, Kadri Tulçalı Komiser, Samedin Tevfik. 8-5 seneye mahkûm olanlar: Sultan Hacı Fazıl, yukarıda sözü geçen Necip Hacı Fazıl millî şehidimizin eşi, şair Saliha Mehmet, Malik Kadir, Şaip Veli Abdullah, Abdullah Ablay, Eyüp Musa, Salim Cafer, Cevdet Celal, Nazif Canakay, Reşit Kadir, İbram Eşakay. Yukarıda isimleri yazılı mahkumlardan şimdi hayatta olanlar: Bekmambet Ali, Müstecip Şamedin, Abdullah Ablay, Mehmet Vani Yurtsever, Eyüp Musa Demiroğlu.

______________________

* Bu makale, Romanya’da çıkmakta olan Cucet Liber (Serbest Düşünüş) Gazetesi’nin 4. yıl 626 sayısından Romence’den Türkçe’ye çevrilmiştir (M.V.Y.)